Sranan melancholie
door Michiel van Kempen
Zo begint een van de gedichten van John Leefmans, het Sranan eerst:
Mi fersi sa e skrifi
Lek’ wan brifi gi mi;
Na so mi sa wan singi.
In het Nederlands:
Mijn verzen zal ik schrijven
Als een brief aan mijzelf
Zo zal ik willen zingen.
Dit is een totaal andere poëzie dan die van die andere grote Sranan dichter, Michaël Slor
y, wiens woorden uit ‘Orfeo negro’ meezinderen op de hitte van deze regels: ‘Mi sa singi a son opo kon te den stari wasi komoto na loktu’/ ‘Ik zal zingen om de zon te laten opkomen wanner de sterren weggewassen zijn uit de lucht.’ Bij John Leefmans luidt de titel van het gedicht ‘Mi wisi’/’Mijn vergif’ en dat geeft al direct een totaal andere sturing aan het lezen. Maar ik kan onmogelijk zeggen dat Leefmans’ poëzie veel onderdoet voor die van Slory. Het zijn beiden melancholici, bij Slory breekt de politieke vastberadenheid of juist de wanhoop soms door de lyriek heen, bij Leefmans soms het spel-om-het-spel of de intellectualiteit. Maar nooit was John Leefmans eerder zo lyrisch als in zijn net verschenen, forse bundel Op’ a batra/Open die fles. Hoe is het mogelijk dat het Suriname van dertig jaar geleden nog altijd zo haarscherp gepolijst in het geheugen kan staan.
Het gedicht ‘Mi wisi’/’Mijn vergif’ vervolgt na de drie openingsregels met:
Mi no sa e wai ini fraga,
Met geen enkele vlag zal ik waaien;
En daarmee wordt de openingsstrofe al direct weer in een heel ander licht gesteld. Dat gaat zo door, regel voor regel, 48 versregels lang, en nergens buigt het elastiek van de taal. Ach, lees al deze pracht zelf maar.
33 gedichten – sommige pagina’s lang – en 20 haiku’s bevat Op’ a batra/Open die fles, en wie zal zeggen wat origineel is en wat vertaling? Er is heel veel melancholie in deze bundel. Laat het niet de melancholie zijn om een prachtige taal die de laatste tijd zo weinig nieuwe poëzie oplevert: het Sranan, een prachttaal die dan ook nog eens in moedertaalvorm vertaald kan worden.
Verschenen bij In de Knipscheer.
RSS
Facebook
Twitter
