Chiu Hung: Guangdong, 1915 – Paramaribo, 2005
door William L. Man A Hing
Chiu Hung ( Qiu Hong / 丘 鴻 ), ook bekend onder de naam Afoeng ( Ah Hong / 亞 鴻) was op 13 april 1915 geboren te Canton in China. (1) Hij emigreerde op 18-jarige leeftijd reizend via Canada en Guyana naar Suriname. Van winkelklerk klom hij op tot zakenman en grootondernemer.
Hij bezat en leidde verschillende ondernemingen, zoals: algemeen handelsbedrijf Chiu Hung & Co met eigen importafdeling ( hoek Zwartenhovenbrugstraat en dr Sophie Redmondstraat); frisdrankfabriek Green Spot; lucifersfabriek Snake Fight en een Chiu Hung Reisbureau (dr Sophie Redmondstraat). In totaal zouden er zestien bedrijven zijn. (2)
Door zijn investeringen bekleedde hij tevens allerlei adviseursfuncties in het bedrijfsleven.
Hij was gehuwd met Agnes Chiu Hung, née Sy A Foek ( Chi Ah Fu / 池 亞 福 ); na haar overlijden huwde hij vervolgens met Maria Chiu Hung, née Kasnawie. Aan nakomelingen bezat hij vier zoons, vijf dochters, 20 kleinkinderen en drie achterkleinkinderen.(3)
Van de chinese vereniging Kong Ngie Tong Sang was hij van 1944-1988 lid waarvan 14 jaar als voorzitter en bestuurslid in verschillende functies.
Van belangrijke beslissingen en projekten onder zijn bewind kunnen de volgende genoemd worden: “erkenning” van de Volksrepubliek China;
oprichting van het zwembad Witte Lotus; herdenking van het 100-jarig jubileum van de Kong Ngie Tong (1880-1980). Onder zijn bestuur werd eveneens een Chinese school annex sportcentrum opgericht op de hoek van de dr S. Redmondstraat&Wanicastraat, op de plek van de vroegere Chinese begraafplaats.
Voorts was hij toegetreden tot: Lions Club Paramaribo Central en de Tshoeng Tjien Kerk; (4) Tot twee keer toe werd hem voor zijn belangrijke verdiensten een onderscheiding toegekend: 21 april 1964: Ridder in de Orde van Oranje Nassau; 23 november 1989 no.70: Grootmeester in de Ere-Orde van de Palm.
Het levensverhaal van Chiu Hung, in de wandeling Afoeng genoemd, wordt door hem zelf, familieleden en vrienden voor een belangrijk deel in het Chinees beschreven. Talrijke foto’s in zwartwit en kleur van de jubilaris met familieleden en een keur aan vooraanstaande figuren uit het sociale en politieke leven illustreren zijn succesvolle levensloop.
Op de foto’s zijn tal van ontmoetingen met vele hoogwaardigheidsbekleders vastgelegd, onder anderen: Gouverneur en later President J. Ferrier; President H.R. Chin A Sen; Li Chao (Eerste Ambassadeur van China); Yan Hongliang (Ambassadeur van China).
Van de vele personen en instanties in binnen-en buitenland die een attestatie hebben afgegeven kunnen worden genoemd:
Ir Ramsewak Shankar (President); D.D. Bouterse (Commandant, Voorzitter van het Militair Gezag); J.R. Ajodhia (Minister van Justitie&Politie); Robert A. Ferrier (Ambassadeur); T.J.F. Tjong Tjin Joe former director Department of Justice and Police); J. Tjong Tjin Joe (Doctor, Orthopaedic Surgeon Paramaribo, and President of the Council of Social Welfare, later 2x minister); Zhang Song He (Chinees beeldend kunstenaar); Shen ZhiHuan (Ambassadeur van China);
L.A.Bottse; P.A. de Haas; John Paul Naarendorp) (voormalige districts-commissarissen van Paramaribo;
De Surinaamsche Bank n.v.; Algemene Bank Nederland n.v.; Iwan Lew; C. Jong Tjien Fa (Chairman De Witte Lotus); advocaat Mr A.L. Tjon Kwan Paw; Mr.F.F.P Truideman; G.M. Sjak-Shie (Directeur n.v. Veena);
Daarnaast wordt een aantal artikelen gepresenteerd over de geschiedenis van de vereniging Kong Ngie Tong Sang in het Chinees; kleurrijke verslaglegging van een uitgebreide reis naar China met bezoek aan het geboortedorp in Guangdong en Peking.
Het Jubileumboek geeft een persoonlijk beeld van een uiterst belangrijk tijdperk van de nationale geschiedenis van het land als kolonie naar een onafhankelijke Staat.
Verder illustreert het de opkomst van de economische ontwikkeling
op nationaal niveau en de periode waarin de Hakka-chinese groep door integratie haar invloed in brede zin heeft kunnen vestigen. Voor een historisch perspectief is aan het eind een beschouwelijke bijdrage toegevoegd over de arbeidscontractanten uit China in de 19e eeuw die de voorhoede vormen van de Chinese bevolkingsgroep. (5)
Chiu Hung als enige familienaam
De naam van Chiu Hung vertoont een bijzondere trek die een nadere toelichting verdient. De Chinese clan- en familienaam is in het onderhavige geval Chiu die in het Mandarijns Chinees en Hanyu-pinyin (d.i. de officiële spelling) wordt weergegeven als volgt: 丘 / QIU. De naam Chiu Hung behoort tot de groep van de zogenaamde “Surinaams-Chinese familienamen” die bestaan uit de volledige persoonsnaam van een stamouder wiens clannaam bovendien wordt weergegeven met een aparte romanisatie-vorm: Chiu.
De romanisatie- en spellingsvorm Chiu voor de naam QIU komt plaatselijk verder slechts voor in enkele gevallen: Chiu A Wong; Chiu Chung Wang en Chiu Hing. Voor alle duidelijkheid dient gewezen te worden op het feit dat niet alle clangenoten van Chiu Hung, zelfs niet die met romanisatie-vorm Chiu, tot de (naaste) verwanten hoeven te behoren en voorts dat niet alle verwante clangenoten dezelfde romanisatie-vorm Chiu voeren. Deze omstandigheid kan bij het rechercheren van verwanten en clangenoten van Chiu Hung derhalve voor de nodige praktische problemen zorgen. Naast Chiu zijn de volgende varianten van de geromaniseerde clan- en familienaam QIU aangetroffen in een aantal Surinaams-Chinese familienamen:
– Cheu; voorbeeld: Cheu Chai;
– Ghieuw; voorbeeld: Ghieuw Ten Fat;
– Hew; voorbeelden: Hew; Hew A Kee;
– Hu; voorbeelden: dr. Hu, Ricardo Vincent Pi Fen; Hu A Sjak; Hu Kie Thoeng;
– Hue; voorbeeld: Hue Pang Ngen;
– Kioe; voorbeeld: Kioe A Sen;
– Tjoe; voorbeeld: Tjoe A Long;
– Yau; voorbeelden: Yau Chun; Yau Sze Yin; Yau Sung.
Bron: A Short Biographical Sketch of Afoeng Chiu Hung:
Paramaribo, 06 mei 1990. 158 genummerde pagina’s. Jubileumboek met veel fotos in zwart / wit en kleur. Voorts talrijke attestaties in het Nederlands, Engels en in zowel handgeschreven als gedrukt Chinees. De uitgave is opgedragen aan de echtgenotes, kinderen en kleinkinderen.
A Short Biographical Sketch of Afoeng Chiu Hung. Paramaribo, 1990: 南美洲 蘇利南, 丘 鴻 先生, 七十五 寿辰 紀 念 特 輯 一 九 九 零 年 五 月 六日;
Noten:
(1) NIBA Suri Magazine, no.49, 17 juni 2005; www.Suriname.NU (raadpleegdatum: 12-05-2022); Afoeng Chiu Hung op 13 juni 2005 op 92-jarige leeftijd (sic) overleden [te Paramaribo]. Vermoedelijk gaat het hier om het gebruik baby’s bij de geboorte al een jaar toe te rekenen.
Vaak is vastgelegd dat Chinese immigranten afkomstig zijn uit danwel geboren zijn in Canton. Hiermede wordt in algemene zin verwezen naar de zuidchinese provincie Kwangtung (Guangdong). Feitelijk was de geboorteplaats van Chiu Hung zoals opgetekend in het Chinees: Provincie Kwangtung; district BaoAn (寶 安), administratieve hoofdplaats Longgang ( 龍 崗 ), dorp ShaBeiLi Cun (沙 背 壢 村 ), p.79)
(2) NIBA Suri Magazine no.49, 17 juni 2005; www.Suriname.NU (raadpleegdatum: 12-05-2022)
(3) Ten tijde van het samenstellen van het Jubileumboek.
(4) Tshoeng Tjien Kerk (Evangelische Broedergemeente): 崇 真 教 堂 ( 蘇 里 南 基 督 教 教 會 團 ).
(5) Surinaams Museum Journaal, 1982 no. 36.
RSS
Facebook
Twitter
