blog | werkgroep caraïbische letteren

Suriname, koloniale mislukking nummer drie

door Piet Emmer

Suriname heeft een veroordeelde crimineel tot staatshoofd gekozen. Is dat erg? Ja en nee. Nee, als we zouden aanvoeren dat er in de Caribische regio wel meer dubieuze personen staatshoofd zijn geworden. Zo heeft in Panama generaal Noriega wellicht nog meer met de drugshandel verdiend dan Bouterse. Op Haïti beschouwde de familie Duvalier (Papa en Baby Doc) de staatskas als hun persoonlijk eigendom, terwijl op het verpauperde Cuba de gebroeders Castro al meer dan een halve eeuw staatshoofd spelen zonder ooit de kiezers te vragen of ze het daarmee eens zijn.

Rabin Gangadin geldt als het schoolvoorbeeld van een mislukt schrijver.

Verbonden
Maar Suriname is niet zo maar een land. Het is een oude kolonie van Nederland en daarom had het Surinaamse electoraat beter moeten weten. Bovendien telt ons land honderdduizenden ex-Surinamers, die zich nauw verbonden voelen met de ontwikkelingen in hun geboorteland. Hoe konden de Surinaamse kiezers de wijze lessen uit de koloniale periode over goed bestuur, het handhaven van de rechtsstaat en het tegengaan van corruptie zo in de wind slaan?

Toch is de verkiezing van Bouterse geen uitzondering die de regel bevestigt. De gedekoloniseerde Nederlandse koloniën kennen een bedroevende aaneenschakeling van staatsgrepen en ondemocratische regimes. Neem Indonesië, dat decennia lang gebukt ging onder Soekarno, wiens regeringsperiode eindigde in een bloedige zuivering met wellicht een miljoen slachtoffers. Daarna volgde de even ondemocratische Soeharto, die zich ontpopte als een efficiënte kleptocraat. Pas de afgelopen tien jaar is er sprake van democratie. Natuurlijk zijn excuses snel gevonden.

Goed bestuur
De bevolking van onze Gordel van Smaragd was wel heel veel groter dan die van het moederland en daarom vergden goed bestuur, de volksgezondheid en het aanleggen van wegen en spoorwegen zoveel energie dat het invoeren van de democratie er een beetje bij inschoot. Bovendien kwam de dekolonisatie onverwacht. In de West met nog geen half miljoen onderdanen moest dat allemaal anders gaan. Daar begon het Nederlandse koloniale bestuur veel eerder dan in Indonesië met onderwijs, want na de afschaffing van de slavernij zou de bevolking alleen aan het werk blijven als zij zich de Westerse normen en waarden had eigen gemaakt.
Die koloniale politiek, in combinatie met missie en zending, zou de bevolking van Suriname en de Antillen veel ‘Nederlandser’ hebben moeten maken dan de Indonesiërs.

In de praktijk blijkt daar maar bitter weinig van. Zo hebben de kiezers op de Nederlandse Antillen een paar jaar geleden de familie Godett in het zadel geholpen. Anthony Godett kon wegens gevangenisstraf voor corruptie geen premier worden en liet zich daarom vervangen door zijn zuster. Zijn minister van Justitie (!), Komproe, belandde in de gevangenis omdat hij zich liet betalen door de internationale prostitutiemaffia.

Er is veel in het verleden van Nederland dat de voormalige koloniën maar beter niet kunnen kopiëren, maar corrupte fraudeurs en criminelen weren uit het landsbestuur wel.

Geen misdadigers
En nu Suriname. Je kiest geen misdadigers in openbare functies, punt uit. Dat de verkiezingen in Suriname geheel democratisch zijn verlopen, maakt de zaak alleen maar erger. Weer heeft het Nederlands kolonialisme gefaald. Dat had naast een rechtvaardig (Nederlands) koloniaal bestuur, een goedkope en efficiënte gezondheidszorg, stevige bruggen, begaanbare wegen, ferme dijken eneen paar nette ambachtsscholen, het bijbrengen van democratisch besef moeten bevatten.

Nu blijken grote delen van de bevolking van de Nederlandse ex-koloniën heel anders over goed en kwaad in de politiek te denken dan het voormalige moederland. Indonesië, de Antillen en Suriname: drie kansen, drie keer fout.

Piet Emmer is emeritus hoogleraar in de geschiedenis van de Europese expansie aan de Universiteit van Leiden

[Overgenomen uit de Volkskrant on-line, 24 juli 2010; zie ook de reactie hieronder]

5 comments to “Suriname, koloniale mislukking nummer drie”

  • ‘Weer heeft het Nederlands kolonialisme gefaald.’ Het is inderdaad een tragedie. Al die ‘wijze lessen’ van het moederland, voor niets zijn ze geweest. Driehonderd jaar ga je voor met goed voorbeeld, en dan willen die hardleersen niet volgen! Ondankbaarheid, niets is erger. Ik wens de heer Emmer sterkte met zijn deceptie.

  • Meneer Herrenberg, het is een tragedie dat Piet Emmer en u in zijn voetspoor zo hardleers zijn om niet te begrijpen wat slavernij en slavenhandel hebben aangericht. Lees daarom (nog) maar eens mijn artikel “Witte huid, Zwarte maskers” hieronder, alhoewel ik de hoop heb opgegegevn dat Emmer en soortgenoten zoals u nog tot inzicht komen. Verheug en wentel u in uw superioriteit!

  • Eeh, Rolf… ironie… ieja toch?

  • Verblind door woede!

  • De hardleersheid van Piet Emmer word steeds bedroevender…Neem nu weer dit uitbraaksel.

    “Maar Suriname is niet zo maar een land. Het is een oude kolonie van Nederland en daarom had het Surinaamse electoraat beter moeten weten.”

    Ik bedoel…is die man wel goed bij zijn hoofd…Wat maakt Nederland als ex-kolonisator nou zo speciaal?…Geeft hij ook een lofzang op de apartheidspolitiek die voortsproot uit de Nederlandse nazaten in Zuid-Afrika.

    “Hoe konden de Surinaamse kiezers de wijze lessen uit de koloniale periode over goed bestuur, het handhaven van de rechtsstaat en het tegengaan van corruptie zo in de wind slaan?”

    Pardon, wat is er zo goed aan goed bestuur als het gros van de inwoners politiek, sociaal, cultureel en economisch word gemarginaliseerd en …als we zelfs nog een stukje teruggaan in de tijd…volledig gestript is van zijn mensenrechten en als werkpaard voor andermans verdiensten mag optreden.
    Ongelijke behandeling en al dan niet directe onderdrukking waren nu eenmaal de kenmerken van koloniaal en planters bestuur.

    Wat had de huidige Surinamer moeten leren uit het eeuwige gekissebis tussen planters en opeenvolgende gouverneurs vaak gedreven door etnische (jood of niet) tegenstellingen.

    Ik ben geen voorstander van Bouterse en betreur de beslissing van het Surinaamse volk, maar ik kraam er geen onzin over uit.

    Piet Emmer geeft ook geen blijk van een brede algemene ontwikkeling in de geo-politiek wanneer hij een allegaartje van onbehoorlijke bestuurders opsomt en eventjes vergeet dat enkelen bij tijd en wijlen stevig in het zadel werden gehouden door westerse mogendheden.

    Het feit dat Emmer ook nog een platform krijgt is pas stuitend. Heeft hij ook een verklaring voor de groei van de PVV in Nederland? Is dat ook een verlossend licht van goed kiezersgedrag waar de wereld wat van kan leren?

    Ten tweede, begrijp ik heel goed dat een totaal niet aan het onderwerp gerelateerde halfnaakte zwarte mevrouw dit ze-maken-er-weer-een-rommeltje-van werkstukje een dienst bewijst, but can we please move on…

    Eenzijdige beeldvorming van zwarte mensen is zooo passè

    Lieve groet

    Jennifer

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter