Nobelprijs Literatuur 2010 voor Mario Vargas Llosa
door Michiel van Kempen
Met de toekenning van de Nobelprijs voor de Literatuur vandaag aan Mario Vargas Llosa zet het Nobelprijscomité een oud tekortschieten recht. Vargas Llosa had de meest prestigieuze literatuurprijs ter wereld al twintig jaar geleden kunnen hebben. In de kringen van het comité – maar wie weet nou echt het naadje van de kous? – wordt al jaren gefluisterd dat men het decennialang toekennen van prijzen aan mannen wilde doorbreken. En dat is gelukt als je kijkt naar de laatste twintig jaar kregen zes vrouwen de prijs, meer dan in al de jaren daarvóór. Bovendien was Vargas Llosa een behoudend politicus in een land dat nog altijd tot de zgn. ‘Derde Wereld’ wordt gerekend. En misschien speelde ook nog een rol dat zijn onderwerpen – voor wie het kortzichtig wil zien – echte, mannelijke onderwerpen waren: het militairisme zoals in de korte roman De jonge honden van Miraflores (roman, 1959) (Los jefes) en de roman De Stad en de honden (roman, 1963) (La ciudad y los perros); het bordeel in Het groene huis (1966) (La casa verde) en Pantaléon (1973) (Pantaleón y las visitadoras), de oorlog in De oorlog van het einde van de wereld (1981) (La guerra del fin del mundo). Nogal wat Nederlandstaligen menen dat Hugo Claus de pech had dat zijn werk door meer mannen dan vrouwen binnen het Nobelprijscomité werd beoordeeld, en dat de prijs aan zijn neus voorbijging omdat zijn werk een te hoog gehalte aan machismo bevatte. Als dat waar is, is dat een droevig soort politieke correctheid die eerst en vooral treurig is voor de literatuur.
Alleen al voor het magistrale epos De oorlog van het einde van de wereld had Vargas Llosa de Nobelprijs dubbel en dwars verdiend. Heel weinig schrijvers zijn in staat om zo’n groot en complex werk te schrijven en dat stilistisch en vormtechnisch uitdagend op het allerhoogste niveau te doen, als Mario Vargas Llosa dat deed met zijn boek over de Chaco-oorlog. De Nobelprijs 2010 is natuurlijk een eerbetoon aan een groot schrijver. En een nieuw groots moment voor de Latijns-Amerikaanse letteren. Maar het is tegelijkertijd een groots ijkpunt voor de Nobelprijs zelf.
RSS
Facebook
Twitter
