Bouke Jagt klaagt misleidende boekreclame AD aan
Toelichting Reclame Code Commissie
Behandeling 16 december 2010 om 10.30 uur
Dossier 2010 00882
Klacht Bouke Jagt, Den Haag, over AD Algemeen Dagblad
Inzake: Het AD Algemeen Dagblad heeft in november 2010 een collectie goedkoop herdrukte boeken in acht advertenties aangeprezen als De volledige collectie Nederlandse Klassiekers. Ik schreef daarover op 6 november 2010 aan het AD. Het AD heeft noch op mij, noch op uw commissie gereageerd.
Geachte commissieleden,
De toelichting gaat over drie punten: waarom deze klacht bij de commissie?
Welk belang heeft de koper/consument?
En iets over het algemeen cultureel belang dat achterwege bleef in mijn klacht.
1. Waarom deze klacht?
Uw Commissie heeft zich in uitspraak 06.0540 gericht tegen De Telegraaf die een onjuiste superlatief gebruikte. In 08.0041 heeft uw commissie een reclame-uiting afgekeurd die ten onrechte iets absoluuts, ˗ puur natuurlijk, ˗ gebruikte. In 08.0042 kon een schromelijk overdreven aanbod van een loterij volgens uw commissie niet door de beugel en in 08.0412 keurde uw commissie een onjuiste aanduiding “totale leegverkoop” af. Mijn klacht kan m.i. door u ontvangen worden omdat het gaat om een onjuiste, absolute en schromelijk overdreven aanbieding van een groot landelijk dagblad dat terecht gewaardeerd wordt vanwege sportverslagen en onderzoeken naar aanbod van consumpties als haring en oliebollen.
2. Welk belang heeft de koper/consument? Dat hij niet misleid wordt door de aanbieding: de volledige collectie Nederlandse klassiekers in één keer thuisbezorgd. Dat is misleidend. De aangeboden collectie kan in geen enkel opzicht volledig genoemd worden. De aangeboden collectie bevat niet de genres (epiek, lyriek, didactiek) die de Nederlandse literaire canon kent en die terugkomen in het aanbod in boekwinkels en literaire prijzen. De reeks miskent de historische ontwikkeling en doet voorkomen dat de Nederlandse literatuur bestaat uit twee 19e-eeuwse werken en 18 werken uit de 20e eeuw. Er komen titels in voor die tot de literaire canon gerekend worden, maar het geheel blijft een systeemloze herdruk van proza dat ooit goed verkocht of verfilmd werd en dat hopelijk weer massaal verkocht kon worden. De koper wordt in de waan gebracht dat hij alle voornaamste schrijvers heeft gekocht, terwijl hij zich een commerciële collectie heeft aangeschaft die zelfs bij lange na niet de belangrijkste schrijvers sinds 1860 bevat.
3. Bij het niet eerder vermelde algemene culturele belang en mijn
persoonlijke betrokkenheid, zou uw commissie verdeeld kunnen zijn. De tijden zijn immers veranderd. In de jaren zestig en zeventig ˗ magere jaren – wist bijna niemand wie de vrouwen van topvoetballers waren, maar bijna iedereen kende de literaire schrijvers. In het middelbaar onderwijs werd Nederlandse letterkunde gedoceerd.
Op de universiteit werd de literatuur sterker analytisch benaderd. Bij dag- en weekbladen werd de literatuur bijgehouden. Het was chic voor een dagblad of weekblad om een literaire auteur als medewerker te hebben. Wij golden als een hooggeletterd land.
Nu is – in onze periode van obesitas – het omgekeerde het geval. Televisiekijkers en lezers leven mee met fraai gewimperde echtgenotes van topvoetballers die soms een eigen loopbaan volgen.
Roem bestaat uit op de televisie komen. De grootste afzet of hoogste prijs betekent altijd de hoogste kwaliteit. Geen sterveling kent een literaire schrijver. Op de middelbare scholen wordt geen uur aan literatuur verspild.
Het universitair niveau is bedroevend. Bij de dag- en weekbladen zijn basisbegrippen van literatuur onbekend. De columnisten die romans of gedichten hebben geschreven, zijn niet beter dan de columnisten die zich op sportverslagen of cabaret hebben toegelegd. Minister-president A.A.M. van Agt noemt het Nederlands een regionaal dialect. We hebben veel meer analfabeten. Nederland is een laag geletterd land geworden.
Waar klaagt die krasse knar eigenlijk over ˗ zou u kunnen denken. Beter een half ei dan een lege dop, nietwaar? Dan kan ik enkel de overtuiging aanvoeren dat de literatuur een onontbeerlijk, vitaal bestanddeel van die duizendjarige Nederlandse cultuur en die cultuurtaal vormt. Dat de Nederlandse literaire canon ieder aangaat, die weet en waardeert Nederlands te zijn. Onuitroeibaar lijkt ten onzent de misvatting dat schrijvers en kunstenaars moeten lijden zonder erkenning voor hun werk. Dat is geen traditie maar een schande. Het is scha(n)delijk voor een natie en een cultuur als de voornaamste schrijvers en kunstenaars genegeerd of geringschat worden. Dan mogen zulke advertenties die het AD plaatste niet het toch al zo slecht voorgelichte publiek om commerciële redenen op een dwaalspoor brengen.
Amsterdam, 16 december 2010
RSS
Facebook
Twitter
