Ed Hart – Op schoolreis (I)
Vaillantsplein, in hartje centrum van Paramaribo. Vertrekpunt van stoomtreinen met eindbestemming de goudvelden. of minder veraffe plaatsen zoals Republiek en Onverwacht. De laatste twee gelden samen met Kwakoegron, Lelydorp en Beekhuizen als hoofdstations. De locomotieven worden er voorzien van water en houtblokken nodig voor stoomproduktie. Treinen die men meestal ziet vertrekken, langsrijden of aankomen. De bewoners van stadsbuurten langs en dichtbij het traject Heiligenweg-Beekhuizen, horen iedere werkdag op bepaalde tijdstippen het getingeltangel en waarschuwend gefluit van een naderende trein. Ook als er, altijd op een zondag, een excursie richting goudvelden vertrekt.
De bestemming van de trein die vanmorgen vertrekt is plantage La Prosperité, meer bekend als Bersaba aan de Coropinakreek in ’t Paradistrict. We vormen een groot aantal leerlingen die over zijn gegaan en onder toezicht van leerkrachten er voor een dagje recreatie naar toe gaan. Fleurig en sportief gekleed stralen we al bij binnenkomst een en al grote verwachting uit. Om een felbegeerde plaats bij de ramen te bemachtigen is opwindend genoeg maar het is vooral het snerpend vertreksignaal dat de adrenaline door allen heen doet gieren. Alle geroezemoes verstomt en in een flits ondergaan we ademloos met versnelde hartslag de sensatie van de schok die de wagons na mekaar in beweging brengt. Juichend, joelend en met bonte vlaggetjes zwaaiend, zouden we dit feestgevoel willen uiten. Maar ogenschijnlijk beheerst blijven we op de houten banken zitten.
Na de bocht tegenover de veersteiger tingeltangelt de trein vlak langs warenhuis Bettencourt, de Jodenbreestraat, Handel Mij. H. J. de Vries, de Lutherse kerk, een school, de Steenbakkersgracht en woonhuizen voorbij Ladesma- en Prinsenstraat.. Tingtang tingtang tingtang tingtang…pyoeoeoe…!!! ’t Is even wennen aan het licht geslinger van de wagons. Links passeren we de KNSM-steiger, de overdekte markt, klerenwinkels en ingangen naar scheepswerven aan de rivier. Deze trein stopt bij geen enkele stadshalte. Nog minder voor ander verkeer.
Bij Gasfabriek mindert de machinist vaart om met een slakkengang, haast voorzichtig over de korte spoorbrug naast Tingi-uku te gaan. Na nog wat kilometers door de Zwartenhovenbrug- en de Van ‘t Hogerhuysstraat, volgt vlak voor Beekhuizen de tweede spoorbrug die even smal is maar lang. Het wordt weer spannend stil in de wagons. Uiterst langzaam rijden wij erover met een gevoel alsof we minutenlang zweven boven de brede Domineekreek. Dan zijn we op Beekhuizen waar de tot feestkaravaan omgedoopte trein een kwartier lang stil houdt. Hier mogen we van plaats verwisselen, heen en weer drentelen op het gangpad en geduldig zijn. Tot het vertreksein met doordringend gefluit door een van de conducteurs (vader van twee medeleerlingen) wordt gegegeven. We nemen weer plaats en voor de tweede maal ondergaan we verzaligd de snelle vertrekschok. Het treinfeest begint nu onherroepelijk te bruisen.
Na Beekhuizen stoomt de trein in een wijde boog richting Saronkerk en rijden we districtsgebied binnen met uitzicht op eenvoudige huisjes en grote woningen met veranda en verdieping. Tussen en achter sommige van deze huizen bevinden zich uitgestrekte weilanden met grazend vee en landbouwakkers met trekossen. De trein ontwikkelt een fikse vaart die de verhoogde reisstemming verdubbelt. Aangezet tot het zingen van bekende, vrolijke liedjes doen we dat uit volle borst terwijl we bananen- en citrusaanplantingen passeren.
“Varen varen, over de baren….”
Overal waar er kokospalmen staan steken de meeste kruinen boven alles uit. Hier en daar duikt, soms wat vervallen, een kerkje tussen het groen op. Of een moskee.
“Hoort, zegt het voort, dat nu jong…”
De leerkrachten zijn zeer mild gestemd. (Geen barse of vinnige stemmen. Ook geen strenge blikken of berispingen mét of zonder liniaal). Ze glimlachen geamuseerd om de uitbundige reisbeleving van hun leerlingen.
“Want wij willen vooruit, daar de toekomst aan ons behoort … werk maakt ons sterk, brengt ons door ’t leven voort…”
De rijweg die tot Onverwacht parallel met de spoorbaan loopt bevindt zich links. Daarop haast zich geen enkele ezelskar. Het langsrijdend autoverkeer wel. Te Lelydorp aangekomen houdt de trein iets langer halt dan op Beekhuizen. De locomotief wordt hier van het nodige voorzien. Lelydorp heeft veel weg van een stadsbuurt. Er is markt en al aardig wat volk op de been. Javaanse versnaperingen worden te koop aangeboden bij het instapplatform en onder de ramen. Er wordt druk gekocht en flink gesmuld. ’t Gonst als een bijenkorf in de trein. Twintig minuten later zijn we vertrokken en op weg naar Onverwacht. De machinisten aanvurend met “Dikke vette pannekoeken”, en sneller: “dikkevettepannekoeken…….” Nu langs beboste gronden tussen binnenwegen en een reeks treinhaltes geplaatst naast hun ingang, met uitheemse naambordjes: … Curacao … Bonaire … Aruba … Perica … Palissaden … Java … Mon Plaisir … Montpellier … Mocha … Libanon … Voortgetrokken door de snelste locomotief, een groenkleurige genaamd Para, dendert onze karavaan al deze haltes voorbij met nadrukkelijk gefluit en een snelheid die aller bijval oogst. Bij Copieweg schenkt Bernarddorp een schoon, ruim en keurig onderhouden aanzicht van koningspalmen, kerkgebouw, internaat en school. Net als de R.K. panden en instituten in de stad. We passeren Groenhart … Bijlhout … van Hattem … en Rijsdijkweg.
“Overal….. overal….. waar de jongens zijn… zijn de meisjes ook…” Binnenpret alom. Na Rijsdijkweg mindert de machinist vaart en naderen we hoofdstation Onverwacht waar we blakend van energie aankomen. De aangeboden koopwaar bestaat hier uit dosi, dokun en vers gebakken cassavebrood. (Het dorp Onverwacht zelf ligt aan de overkant achter de rijweg naar Zanderij. Een deel van de verkoopsters komt uit Osembo dat achter de twee winkels tegenover het station ligt). We mogen de trein even uit maar de meesten blijven in de wagons en uiten hun reisroes via opgewekte gesprekken. Aan het begin van een lange vakantieperiode genieten we na een heel schooljaar voor het eerst van zo’n bijzondere dag samen. Ver van school, huis en stad.
RSS
Facebook
Twitter
