Een zeer humane held
door Michiel van Kempen
Een moderne klassieker uit het Caraïbisch gebied, zo mag Wij slaven van Suriname uit 1934 van Anton de Kom gerust genoemd worden. Toch duurde het lang voordat het boek die status zou bereiken, en internationaal heeft het die nog altijd niet. Dat er in deze tijden van oplevende belangstelling voor het Nederlandse koloniale verleden een herdruk verschijnt, is logisch.
Want in een tijd dat het begrip ‘held’ aan bedenkelijke inflatie onderhevig is, mag De Kom nog altijd zo genoemd worden. En de uitgever moet gedacht hebben: nu gaan we het werkelijk goed doen en vroeg drie mensen voor een verse inleiding: de Surinaamse schrijfster Tessa Leuwsha, de Nederlandse literatuurwetenschapper Duco van Oostrum en activist Mitchell Esajas (Kick Out Zwarte Piet & The Black Archives). Als het boek van De Kom tegen het licht van zijn tijd wordt gehouden – de zwarte emancipatiebewegingen van de Harlem Renaissance, de négritude-beweging, de burgerlijke ongehoorzaamheidsbeweging van Gandhi, de Indonesische ontvoogdingsstrijd – wordt het alleen maar verbazingwekkender. Want De Kom stond er moederziel alleen voor. Hij had zichzelf tot taak gesteld de geschiedenis van Suriname te beschrijven zoals die in zijn ogen werkelijk geweest was. Dat betekende dat hij radicaal moest breken met oudere geschiedschrijvingen, terwijl hij tegelijkertijd ook voor zijn eigen documentatie bij gebrek aan andere bronnen op die boeken terugviel. Hij moest zijn eigen geschiedlijnen zien uit te zetten en zijn eigen perspectief zien te veroveren.
Lees hier het hele artikel in De Groene Amsterdammer, 8 april 2020
Anton de Kom, Wij slaven van Suriname. 16de druk. 213 blz. Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen. € 20,00.
RSS
Facebook
Twitter
