Schrijfster Annel de Noré beantwoordt vragen van Sylva Koemar
Tot nu toe speelde Suriname een belangrijke rol in je werk. Waar staat Suriname in het geheel van Lambarosa, je nieuwe roman?
Suriname wordt aangehaald in het eerste deel van het verhaal. Maar de reden waarom dit boek speciaal voor Suriname is, omdat in Suriname zoveel diversiteit is. Zoveel verschillende bevolkingen, zoveel verschillende invloeden, dus zoveel identiteiten. Je zou willen denken dat er daardoor dus juist oorlog zou moeten zijn in Suriname maar dat is niet zo. We leven toch wel in harmonie met elkaar. Net zoals de drie verschillende delen van het boek elk op zich kunnen staan, vormen ze toch een geheel. En door de drie verhalen vanuit verschillende opzichten te bekijken, kan de lezer zijn eigen conclusie trekken.
Waarom zijn de verhalen in Lambarosa vanuit een mannelijk perspectief geschreven? Je bent een vrouw en herkent de gevoelens van een vrouw. Toch heb je voor deze roman mannen gekozen in de hoofdrol.
Verhaaltechnisch zou het in dit geval een beetje vreemd zijn en moeilijker om het boek te schrijven. Als auteur heb ik een vooraf vastgesteld idee over hoe het verhaal zal verlopen, dus dan moesten in dit geval de hoofdfiguren mannelijk zijn. In een grot zijn er twee overlevenden. Het is natuurlijk niet onmogelijk dat het speciaal twee jongens moeten zijn. Maar jongens zijn over het algemeen fysiek sterker en vanwege de mannelijke hormonen kunnen jongens beter tegen lichamelijke stress. Als er vanuit een vrouwelijk perspectief geschreven zou zijn, dan zou het iets ingewikkelder worden. Het gaat om alle drie delen samen. Als de vrouw het ongeval had overleefd, en een vrouw die ouder is geworden in deel 2, zelf dan zwanger zou worden van die ‘call boy’, wat ook niet zo gebruikelijk is?
Als je het dan verder wil doortrekken in een ander verhaal zou het geforceerd overkomen.
Het verhaal is wel fictie, maar het moet toch gemakkelijk te volgen zijn, en zoals de maatschappij in elkaar zit. Want dan zou die oudere vrouw zwanger moeten worden, terwijl ze in een huwelijk is waarbij de man de huisman is.
Ook om de spanning te verhogen, is het voor het verhaal goed dat het een getrouwde man is, die een call girl zwanger gemaakt heeft. En het is een jonger meisje. In maatschappelijke context is een dergelijk verhaal beter te volgen. In deel 2 en deel 3 heb je ook steeds weer een man die een aantal jaren ouder is. Alle verhalen zijn onafhankelijk van elkaar en toch is er een link omdat je je afvraagt of de hoofdpersoon vanuit het eerste verhaal komt. Dat zou veel lastiger zijn met een vrouw als hoofdpersoon.
Een belangrijk thema in Lambarosa is de scheidingsangst, als een van de de draden van het touw. En dan vooral de dood. Wat kun je daarover zeggen?
Scheidingsangst in de vorm van de dood is de ergste vorm van scheidingsangst. Het is in ons allen manifest. ‘Ik was doodsbang toen dat gebeurde’, dus we erkennen dat de dood de ergste vorm van scheidingsangst is. De angst voor de dood zit geworteld in ons systeem. De dood confronteert ons met onze eigen onsterfelijkheid. Elk levend wezen gaat dood.
Elke vorm van scheiding is angstig. Onze identiteit wordt beïnvloed door het wegvallen van mensen om je heen, omdat je ook niet terug kan naar de persoon die is komen te ontvallen voor bevestiging van een ervaring.
Want een ieder ervaart een bepaalde situatie op zijn eigen manier. En de herinnering is voor een ieder uniek.
Dus de doodsangst is iets wat niet vanuit de ouders gaat. Het is meer een onderdeel van het leven.
Scheidingsangst in verband met het boek Lambarosa: in deel 1. Telkens als iemand doodgaat, sterf jij een beetje en word je je ervan bewust dat jij ook kan volgen. In deel 2 heeft die man op het eind geheugenverlies en in deel 3 begint het verhaal met een man met geheugenverlies. Zij worden gescheiden van hun herinneringen.
Je maakt veel gebruik van intertekstualiteit, dat is het gebruik van fragmenten uit oudere teksten, of een persoon of situatie uit een ander werk. Dit maakt dat je door het fragment aan dat gehele werk denkt. Hoe ben je daar als schrijfster mee omgegaan?
Ik heb voor elk hoofdtuk teksten uit The Old Man and the Sea gebruikt. Velen zien dat als een saai boek, maar bekijk het vanuit een bepaald perspectief. Een zin zodanig uitpluizen en gebruiken dat het anders overkomt dan de intentie is. Hemingway schrijft waarschijnlijk werkelijk over een oude man die eenzaam is en pijn heeft en door het bewegen van zijn handen beseft dat hij nog leeft. ‘He could feel the pain by simply opening and closing his hands.’ Als je deze zin letterlijk ziet, is alles duidelijk, maar bekijk je het vanuit het perspectief van iemand die een moordenaar is en iemand doodwurgt door de keel dicht te knijpen, dan verandert die zin helemaal.
Die oude man heeft zo lang moeten vechten om die grote vis te vangen en wanneer hij die eindelijk heeft, komen de haaien die er steeds een stuk van opeten. Wanneer je in de samenleving denkt dat je eindelijk hebt bereikt wat je wilde bereiken, merk je dat het door anderen wordt tegengewerkt.
Hemingway beschrijft uitgebreid de identiteit van de man en die identiteit kan op diverse manieren geïnterpreteerd worden en dat wordt in Lambarosa verder verwerkt. Identiteit is heel erg breed. Er zijn heel veel overeenkomsten en verschillen en natuurlijk ook weer een spanningsveld. Denk maar aan een touw. In Hemingway wordt er maar over één man geschreven. Maar in Lambarosa zijn er drie verschillende mannen en misschien zijn ze toch een en dezelfde persoon. Dat mag de lezer uitmaken.
‘Wanneer je drinkt van het water, vergeet de bron niet.’ Ook dit fragment kan verschillende kanten op. De zinnen kunnen gebruikt worden om een verhaal te sterken, te onderbouwen. Door bepaalde zinnen te gebruiken uit een bepaald boek, gedicht of gezegde, geef je kracht aan het verhaal dat op het moment geschreven wordt, maar tegelijk geeft de auteur ook aan wat de kracht is van hetgeen zij/haar heeft gebruikt, wat al is geschreven, misschien lang geleden. Door de kracht van die zin of dat deel van een boek krijgt het huidige verhaal kracht door het op een andere manier toe te passen. De bijbeltekst: Al ware het….. is daar een voorbeeld van. Eeuwenoud, maar nog steeds van grote betekenis en beeldschoon. Want de liefde is alles, overwint alles.
RSS
Facebook
Twitter
