Stadsherstel Suriname
door Hilde Neus
Om bekendheid te geven aan haar werk houdt Stichting Stadsherstel Suriname jaarlijks een open dag in de binnenstad van Paramaribo. Op 17 november is het weer zover, en zal een aantal mensen verhalen vertellen in oude gebouwen, over die gebouwen. De start is om 8 uur ’s morgens in Fort Zeelandia.
In 2018 is er een boekje verschenen, geschreven door Stella van Heezik, in samenwerking met een aantal deskundigen in Amsterdam en Paramaribo, dezen staan vermeld in het colofon. De relatie tussen de twee steden gaat bijna 400 jaar terug, er zijn dus, ook op dit gebied, nogal wat banden. Amsterdam heeft geprofiteerd van de koloniën, wat zichtbaar is in de kunst, literatuur maar ook het gebouwd erfgoed. In dit boekje is daarover informatie opgenomen, naast kleine beschrijvingen van 18 monumenten die op de een of andere manier gelieerd zijn aan Suriname, en met geld uit de driehoekhandel zijn gefinancierd: van bijvoorbeeld het West-Indisch Huis tot aan het Bickerspoortje. Alle mooi opgeknapt en gewaardeerd, leggen ze nu (eindelijk) hun koloniale verbintenis bloot.
In Suriname verkeren historische gebouwen vaak in een deplorabele staat vanwege het bouwmateriaal (hout) en het klimaat. Eens stonden aan de Commewijne prachtige plantagehuizen rij aan rij, nu is er nog een over. Dat de binnenstad zo bijzonder is, moeten we dan ook koesteren. Er is vanuit de overheid niet altijd aandacht voor geweest, maar nu komt daar gelukkig verandering in. Vooral belangrijk is, dat we in Suriname beseffen hoe belangrijk (voor het toerisme bv.) onze oude binnenstad is. Je kunt het duizend keer op de UNESCO-lijst plaatsen, maar dat brengt geen fondsen met zich mee. Vanuit Suriname zelf moet de wil er zijn om de panden goed te onderhouden. Stadsherstel heeft daar een belangrijke bijdrage in. Je moet niet alleen houden van je stad, maar ook eraan werken dat het erfgoed behouden blijft. In de uitgave worden diverse problemen besproken: de leegloop van het centrum waardoor het ’s avonds een spookstad wordt, het parkeerprobleem, de boedelproblematiek, de verstening van de panden, het gebrek aan afdoende wetgeving en onvoldoende aandacht voor de kleinere huizen.
Sinds 2007 is er een samenwerking tussen Stadsherstel Amsterdam en Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname, uitmondend in de oprichting van Stadsherstel Suriname, dat zorgdraagt voor de bekendheid in de samenleving. Deze onderneming koopt panden aan, restaureert en exploiteert die op duurzame wijze. Door middel van de Twinningfaciliteiten werd een aantal zaken opgepakt zoals het in het leven roepen van de Vriendenstichting voor Suriname, en een leertraject op het restauratievlak. Daarnaast zijn er subsidies van Dutch Culture en het Matchingfonds Gedeeld Cultureel Erfgoed die restauratie mogelijk maken.
Gelukkig gebeurt er momenteel heel veel op het gebied van de zorg voor onze oude gebouwen. Zo heeft de Stichting Elisabeth Samson onlangs het pand overgenomen waar het ministerie van Arbeid in was gehuisvest (Wagenwegstraat nr. 22, tegenover oud-theater Tower) met financiële inbreng van 1,5 miljoen Euro van de Postcodeloterij. Er worden inzamelingsacties gehouden om het huis te restaureren en er een museum ter ere van Elisabeth Samson in te vestigen. Haar rol in de achttiende eeuw is omstreden, omdat ze zelf ook slaven hield. In de context van die tijd is zij echter een bijzondere zwarte vrouw, en een belangrijk voorbeeld voor zelfredzaamheid en eigenwaarde. Elisabeth Samson was vrijgeboren en trouwde in 1767 als eerste zwarte vrouw een blanke man in Suriname, na toestemming van de Geoctroyeerde Sociëteit en uiteindelijk, na drie jaar de Staten Generaal. Het werd in de annalen bijgeschreven dat ze zeker de slavin en concubine was geweest, maar na onderzoek van Cynthia McLeod bleek dat ze haar fortuin op eigen titel had vergaard. Er is een studie gedaan en een roman over haar geschreven door McLeod.
Daarnaast is DNA de afgelopen tijd veel in het nieuws geweest. Niet vanwege de politieke functie, maar omdat het oude Statengebouw dat in 1996 is afgebrand, opnieuw opgetrokken zal worden en het gat op de Grote Combé gedicht wordt met een nieuw gebouw dat er aan de buitenkant weer uit zal zien als vroeger. Dit stenen huis stond er al in 1722 en was een van de oudste panden in Paramaribo. Het project wordt gefinancierd uit een lening van 20 miljoen, afgesloten bij de International Development Bank IDB.
De uitgave van Stadsherstel, verfraaid door mooie, relevante oude en recente foto’s, gravures en kaarten, is een manier om bekendheid te geven aan het werk van de Stichting Stadsherstel Suriname, en fungeert ook tegelijkertijd als middel tot fondsenwerving. Een exemplaar hiervan is nog verkrijgbaar bij Stadsherstel op 17 november tijdens de Open Monumentendag.
Stadsherstellen aan gedeeld cultureel erfgoed in Amsterdam en Suriname. 2018. Amsterdam: Stadsherstel Amsterdam.
RSS
Facebook
Twitter
