Rihana Jamaludin en Tessa Leuwsha op Winternachten
door Stuart Rahan
Den Haag – Zij wonen en leven in elkaars geboorteland: de schrijvers Rihana Jamaludin en Tessa Leuwsha. Rihana Jamaludin is geboren in Suriname en Tessa Leuwsha in Nederland. Jamaludin is geboren uit Surinaamse ouders en Leuwsha heeft een Surinaamse vader die als verstekeling vluchtte uit Suriname.Hij wilde zijn aanstaande gezin een betere toekomst geven. Daarom was hij ook niet blij met het besluit van zijn dochter Tessa, toen zij terugging naar het land dat in zijn ogen geen toekomstperspectieven heeft. Jamaludin en Leuwsha horen beide tot de jonge generatie schrijvers die Suriname het laatste decennium rijker is geworden.
Intussen hebben de schrijvers al enkele boeken op hun naam staan, die gerekend kunnen worden tot het betere werk. Van Tessa Leuwsha verschenen De Parbo-blues en Solo! Een liefde, en Rihana Jamaludin schreef De Zwarte Lord en het net verschenen Kuis. Als speciale gasten van het afgelopen internationale literatuurfestival Writers Unlimited (voorheen Winternachten) in Den Haag, spraken zij onder leiding van presentatrice Noraly Beyer over hun boeken.
Infrastructuur ontbreekt
De nadere kennismaking ging meer over de schrijvers, hun boeken en inspiraties en minder over de dilemma’s waar Surinaamse schrijvers of schrijvers uit Suriname mee te kampen hebben om hun werk gepubliceerd te krijgen. Zo bleek in een gesprek achteraf dat Rihana Jamaludin zeker tien jaar met de historische roman De Zwarte Lord van de ene naar de andere uitgever gelopen heeft, voordat het Koninklijk Instituut voor de Tropen er niet alleen de historische waarde van inzag maar ook de prachtige manier waarop het boek geschreven is. Een beetje oud, formeel Nederlands maar dat maakt de aantrekkelijkheid van het verhaal er niet minder op.
Zij ging vijfentwintig jaar geleden weg uit Suriname om in Nederland te studeren met de intentie daarna terug te keren, maar naarmate de tijd verstreek werd die gedachte steeds verder naar achteren verdrongen. Haar betrokkenheid met Suriname is echter nog altijd groot, ook al ziet zij zichzelf als buitenstander. Met de onafhankelijkheid in 1975 heeft zij van haar ouders meegekregen om altijd een bijdrage te leveren aan het land.
Op de vraag hoe zij aankijken tegen de huidige (politieke) situatie in het land en of zij daar inspiratie uit zouden putten, reageerden de schrijvers verschillend. Rihana Jamaludin blijkt heel content met haar Nederlandse situatie bij de uitgifte van boeken. Zij vindt het niet zo makkelijk om in Suriname te publiceren, omdat de infrastructuur zo goed als ontbreekt.
Voor Tessa Leuwsha daarentegen is Suriname slechts een locatie waar je schrijft, maar volgens haar ben je vrij om waar ook ter wereld te publiceren. De laatste politieke keuze in Suriname vindt Leuwsha een merkwaardige, met toch nog een positieve uitwerking. “Het enige goede is dat de koloniale banden eindelijk doorbroken worden: nu niet meer wachten op Nederland, maar op eigen kracht de ontwikkeling ter hand nemen.” De situatie ziet Leuwsha niet als directe aanleiding om te publiceren. “Ik vind het niet dringend genoeg om er iets mee te moeten, over de heersende situatie in het land te schrijven, maar schrijvers hebben wel de taak er iets mee te doen. Fictie of non-fictie, want wat er nu verschijnt over Suriname is meestal de blik van Nederlandse journalisten en dat beeld kan soms genuanceerder”, merkte zij op.
Op een levendige manier vertelden en lazen beide schrijvers over en uit hun verschenen boeken. De bijbehorende humor maakte dat het publiek toch nog aangenaam vermaakt werd. Aan het eind van het gesprek werd het boek Kuis van Rihana Jamaludin op bijzondere wijze ten doop gehouden. Presentatrice Noraly Beyer had het lumineuze idee om achterwaarts een roos het publiek in te gooien, als een soort van bruidsboeket. De vanger werd beloond met het boek. Een Duitse leraar Nederlands was de gelukkige.
[uit De Ware Tijd, 26/01/2011]
RSS
Facebook
Twitter
Correctie:´De Zwarte Lord´ hoefde gelukkig niet 10 jaar te wachten op publicatie. Maar ik was al 10 jaar aan het schrijven en met mijn werk langs uitgeverijen aan het leuren, voor mijn werk ´ontdekt´ werd. Misschien was de tijd nog niet rijp voor ´Kuis´…