Boekverbranding dreigt voor Het Negerboek
door Sam Jones
“Een mooi cadeau in een besmette verpakking.” Zo noemt Roy Groenberg Het Negerboek. Van de Canadese historische roman The book of negroes van schrijver Lawrence Hill verscheen onlangs de Nederlandse versie. Bij de presentatie drie weken geleden in het het slavernij instituut NiNsee in Amsterdam, was geen kritiek te horen van Groenberg.
Maar de voorman van de Stichting Eer en Herstel komt nu toch in het geweer en wil het boek volgende week woensdag verbranden bij het slavernijmonument in Amsterdam. Hij vindt de titel ‘kwestend en beledigend’.
Het verhaal gaat over een meisje dat als slavin uit Afrika naar Amerika wordt gebracht en uiteindelijk in New York wordt vrijgemaakt. Ze gaat op die manier via Nova Scotia terug naar Afrika. De Engelsen registreerden in het ‘book of negroes’ 3.000 namen van slaven die vrijgemaakt konden worden en New York mochten verlaten. De slavenhouders werden gecompenseerd.
Historisch document
Uitgever Lidewijde Paris zegt dat de titel verwijst naar een historisch document: “Daarom heeft het die titel.” Ze kent de gevoeligheden rond het woord neger, maar het verwijst naar een geschiedenis waaraan voorbij wordt gegaan. “We willen niet voor de zoveelste keer de kop in het zand steken. Het verwijst rechtstreeks naar een gruwelijk feit en dat willen we laten zien.”
Groenberg wijst erop dat de titel ook in andere landen is gewijzigd, bijvoorbeeld in de Verenigde Staten. Daar heet het Someone knows my name. “Een neger is een voorwerp.” Paris zegt dat er in Nederland niemand bezwaar gemaakt heeft tegen de oorspronkelijke titel. “We wilden juist in Nederland, waar we zo’n grote rol in de slavernij hebben gespeeld, de Nederlanders confronteren.” Veel mensen realiseren zich daardoor voor het eerst hoe gruwelijk de slavernij was, zegt ze.
Verbranding
De boekverbranding gaat door, zegt Groenberg, hoe goed de bedoelingen ook zijn. “Een verhaal betekent niet dat je verkeerde benamingen moet hanteren.” Paris waarschuwt voor verbranding, want dan kom je op een verkeerde plaats in de geschiedenis. “Dat is een groot ‘nee’.”
Groenberg pleit voor een nieuwe omslag met een andere titel, dan heeft hij er geen problemen mee. Maar daarvoor is het te laat, zegt de uitgever. Overigens is het plan om alleen de titelpagina te verbranden.
[RNW, 15 juni 2011]
Wie is Roy Groenberg?
De eerste hit op Google levert tot Onze Grote Verontwaardiging dit profiel op, dat onder de titel ‘Roy Groenberg: Een neger van wie ik liever geen zoen krijg’ verscheen op de website van de Volkskrant. Het is geschreven door een columnist die zich anarchistica noemt.
Meet Roy Groenberg, voorzitter van de Stichting Eer en Herstel Betaling Slachtoffers van Slavernij in Suriname, columnist en ex-Lagerhuislid. Bovenal is meneer Groenberg een zeikneger (oh nee, ik zei neger!). Een korte opsomming:
In 2002 deed hij zijn beklag over de Dikke Van Dale. Er stond (en staat) namelijk het woord neger in, en dit is volgens Groenberg een belediging. Hij dreigde met het verbranden van deze woordenboeken als ze het woord niet zouden schrappen. Meneer van Dale besloot een zinnetje “door sommigen als scheldwoord ervaren” toe te voegen en daarmee was geloof ik de kous af.
In 2004 heeft Groenberg een klacht ingediend tegen de Vara bij de Commissie Gelijke Behandeling. Groenberg dacht eruit te zijn gezet vanwege zijn huidskleur: “Zwarte Nederlanders worden in het Lagerhuis sneller afgelost dan witte Nederlanders”. Om het artikel te quoten: “Groenberg kent het verwijt dat hij als debater de meest uiteenlopende onderwerpen wist terug te voeren naar het slavernijverleden. “Ik zit daar met een agenda, dat zal ik niet ontkennen. Andere mensen breken een lans voor Israël”.” Ik Googelde zijn naam en vond deze column. Groenberg wist inderdaad op de een of andere manier nog het koloniale verleden erin te stoppen, en eindigt met een narcistisch stukje over hoe belangrijk zijn bijdrage aan een standbeeld was. Begint er al een patroon duidelijk te worden?
In hetzelfde jaar werd er ook nog een klacht ingediend bij dezelfde commissie over ‘het racistisch element in het Sinterklaasfeest binnen de Nederlandse multiculturele samenleving’: “Heel veel Nederlandse burgers, m.n., zwarte Nederlanders voelen zich ieder jaar weer op 5 december tijdens de viering van voornoemd feest heel erg gekwetst, verdrietig en ongelukkig; het roept veel herinneringen op aan het tijdperk van de slavernij, waarbij de tot slaaf gemaakte Afrikaanse mens wereldwijd werd mishandeld, vernederd en uitgebuit. Niet voor niets is deze slavernij niet zo lang geleden door de Verenigde Naties uitgeroepen als een misdaad jegens de zwarte menselijkheid.” Volgens mij hadden de Ioniërs (Grieken in Turkije) geen Marokkanen als slaven, maar ja, Sinterklaas is ook eigenlijk Wodan en die Pieten zijn zwart omdat ze de hele tijd in schoorstenen zitten dan wel zwarte duiveltjes waren van origine – ik neem dit maar aan omdat ik niet zoveel niet-Mediterraan uitziende Marokkanen ken.
Meneer Groenberg’s feitenkennis blijkt hieruit al niet zo sterk te zijn, en volgens mij zag ik hem ook ergens beweren dat “neger” een woord is dat als belediging is bedacht door blanke slavenhouders. Klinkt inderdaad veel geloofwaardiger dan een etymologisch verband met “niger”, Latijn voor “zwart”, nietwaar?
Weer een jaar verder waren een paar Surinamers diep beledigd door het eerste Nederlands-Sranantongo woordenboek van Prisma. Driemaal raden wie er met z’n vrolijke hoedje op tv mocht! Jawel, ons intellectuele zwaargewicht. Ik mag overigens grapjes maken over dikke mensen omdat ik ook dik ben – zijn klacht over het woord neger richtte zich ook enkel op blanken die het gebruiken. Gelukkig zei hij: “Het is goed dat er woordenboeken zijn.” Ik viel van m’n stoel van het lachen toen ze opeens begonnen over Afro-Nederlanders. Ik zei in Jacobs Weblog al dit:
Ik heb wel eens voorgesteld om alles wat “neger” is Afrikaans te noemen e.d., net als de Amerikanen. Een Surinamer wordt dus een Afrikaanse-Nederlander en je loempia haal je bij de Aziatische-Nederlander. Dus: Afrikaanse kop, kaukasische vla en inwonende Spanjaarden (Basken). Gelukkig maar dat Afrikaanse Pieten uit Marokko komen en dus echt Afrikaans zijn, anders zou het vreemd staan.
“Have you got blacks here too?” -Bush tegen de President van Brazilië”
Fucking spot on, dus!
Enfin, nu komen we dus bij de negerzoen.
In 2005 werd hier over gezeken door mijnheer Vrolijk Hoedje (oei, nu ga ik echt te ver).
Toen deed de fabrikant ónderzoek. Uit dit onderzoek bleek dat ongeveer 4 personen bezwaar tegen de naam hadden. Toen reep er een waarlijk briljant plan in het hoofd van de directeur, waar hij vast de Adformatie Award 2006 krijgt. De negerzoen, in Nederland ingevoerd door Dhr Buys (net als de woordenboekmaakster een neger), zou voortaan “Buys zoen” gaan heten.
Uiteraard kwam hierop een boze reactie. Uit het onderzoek was immers gebleken dat niemand bezwaar had tegen de naam, en nu leek de fabrikant het slachtoffer van politieke correctheid. In plaats van in een vervelende situatie terecht te kunnen komen waar ze als racisten afgeschilderd konden worden is nu iedereen het woord “negerzoen” en daarmee dus koekfabrikant Van der Breggen aan het verdedigen. Gratis publiciteit én een slachtofferrol! Ik denk dat meneer Van Der Breggen bijna net zo hard klaarkwam als meneer Groenberg.
In plaats van een “negerzoen” krijg je nu een zoen van meneer Buys, een neger…
RSS
Facebook
Twitter
