Can Poetry Save Lives?
door Marije Koens
Al enige tijd geleden introduceerde het collectief The Electronic Disturbance Theater – bestaande uit de kunstenaars en academici Ricardo Dominguez, Brett Stalbaum, Amy Sara Carroll and Micha Cardenas – een controversiële telefoonapplicatie: The Transborder Immigrant Tool (TBT), een ‘safety tool’ die immigranten op veiligere wijze door de woestijn tussen Mexico en de VS helpt navigeren. Voor de applicatie heb je geen chique iPhone of BlackBerry nodig. Het enige waarover je moet beschikken, is een Motorola i455:
[…] the Motorola i455 cell phone, which is under $30, available even cheaper on eBay, and includes a free GPS applet. We were able to crack it and create a simple compasslike navigation system. We were also able to add other information, like where to find water left by the Border Angels, where to find Quaker help centers that will wrap your feet, how far you are from the highway […]. (Dominiguez in Vice Magazine)
Met behulp van GPS en het zogenaamde Virtual Hiker Algoritme van Brett Stalbaum is de applicatie niet alleen een eenvoudig navigatiesysteem, maar geeft het ook weer waar in nood verkerende immigranten water, snelwegen, grenspatrouilles en andere checkpoints kunnen vinden – ‘things to make the application really benefit individuals who are crossing the border.’ (Dominiguez in Vice Magazine). Zoals bekend sterven er jaarlijks nog honderden mensen in een poging de Mexicaanse grens over te steken. Eén van de motivaties achter het TBT-project is om de aandacht weer te vestigen op de humanitaire crisis die zich in het woestijngebied afspeelt. De actiegroep wil dat het immigratiedebat zich in de eerste plaats weer concentreert op de onnodige slachtoffers, op de onschuldige mensen die onder gruwelijke omstandigheden vechten voor hun leven. Hoe kunnen ‘illegale’ immigranten worden opgevangen en van humanitaire hulp worden voorzien?
De tool heeft veel aandacht gegenereerd (in BBC World, NBC, Fox News, en de UCSD Guardian). Tegenstanders vrezen dat de applicatie mensen stimuleert de oversteek te maken (geestig in dit verband is de opmerking van Fox-nieuwslezer Glenn Beck die in alle (geveinsde?) razernij en overdrijving van een ‘collapse’ van de Amerikaanse natie spreekt, zie dit filmpje). De makers benadrukken echter dat hun creatie in de eerste plaats een ‘safety tool’ is, ‘not trying to resolve the political anxieties of these communities or resolve the inadequacies of a fictional border for a so-called free-trade community. Again, our position is that it’s not a political resolution; it’s a safety tool.’
Interessant is dat de mogelijkheden van de applicatie hier nog niet ophouden. Tijdens het navigeren kunnen de vluchtelingen ook luisteren naar poëzie. Niet zomaar poëzie, maar poëzie over primaire levensbehoeften. “What constitutes sustenance?”, vraagt deze poëzie zich af. Via voordrachten – o.a. van Luis Alberto Urrea en Amy Sara Carroll – wil het collectief terug naar ‘utopian impulses of hospitality, freedom, justice, – and the aesthetic’. De gedichten brengen de luisteraar in een sfeer van gastvrijheid, gelijkheid, recht, van het esthetische. De poëzie ingezet om de reis, die niet alleen gevaarlijk, maar vaak ook ontzettend lang is, dragelijker te maken. Een poëtische interventie die op de tijd reflecteert en de ellende tracht te verlichten. Ik zou willen zeggen: digitale poëzie die zich niet alleen afspeelt op het scherm, maar een rol speelt in de wereld, die zich verzet tegen ‘the very conditions of life and death which are created by biopower’ (aldus Cardenas). In hoeverre ze daarin slaagt, kan ik gelukkig niet beoordelen. Het gebaar vind ik in ieder geval erg mooi. Het levert poëzie op die zich verhoudt ten opzichte van de misstanden in het Amerikaanse immigratiebeleid. Of in de woorden van de makers: het biedt ‘a biopolitical gesture, an experiment in Science of the Oppressed, a form of poetic sustenance and a media virus’.
[van De Amsterdamse lezing]
RSS
Facebook
Twitter
