Vrouwen en kinderen
door Walter van der Kooi
.
De vriendinnen van journaliste Lennah Koster zijn Nedersurinaams. Op een feestje zien en horen we hun levensvreugde – van eten tot motoriek, van schaterlach tot Caribische ritmes. Witte Lennah is deel- en tegelijk waarnemer. Ze bewondert de kracht van deze hoofdpersonen in haar reportageachtige reeks Liefde op zijn Surinaams. Die leven alléén met hun kinderen, van één of meer vaders. Lennah is niet zeker dat haar donkere vriend altijd bij haar en hun kinderen zal blijven. Dat is uiteraard meer dan een kleurprobleem: ‘tot de dood ons scheidt’ blijkt achterhaalde frase in de meeste lagen en segmenten.
Karin Amatmoekrim en haar vader Eric in De jacht op mijn vader, Het uur van de wolf. © NTR
Toch, enerzijds mag generaliseren niet, anderzijds is totale kleurenblindheid inzake eenoudergezinnen onrealistisch. Dus was in aflevering één de vraag: wat is dat toch met Surinaamse of zwarte mannen? En vrouwen? In verbluffend openhartige gesprekken komen legio aspecten van de liefde, naar lichaam en geest, voorbij. Draag je een pruik; doe je het als je weet dat hij een ‘vaste’ partner heeft; is kleur van belang; wil je nog wel een kerel vast in je huis; kun je het ze wel kwalijk nemen als zich ‘zoveel lekkers’ aanbiedt? De meningen lopen van ‘hoezo vrouwelijke solidariteit?’ tot (althans nagestreefd) ‘sisterhood’, maar de meesten kennen toch, ondanks realisme en hang naar onafhankelijkheid, de droom van de zwarte prins op het witte paard – de man die alleen voor jou kiest. En dus van verlangen en incidentele pijn.
Over opgroeien zonder vader, maar vooral over de relatie met een in de jeugd afwezige vader, gaat De jacht op mijn vader. Schrijfster Karin Amatmoekrim, als kind met haar moeder naar Nederland vertrokken, zocht op haar 22ste vader Eric Lie op, Bekende Surinamer, taekwondokampioen en -leraar (maar ook bordeelbedrijfsleider). Overheersen in het portret van Koster levensvreugde en relativering, deze documentaire toont niet zozeer een jacht op, als wel een loodzware worsteling met de vader. En met het boek dat ze over hun relatie schrijft.
Het lukt haar niet te zeggen dat ze van haar vader houdt. Een onvermogen dat hij in het verleden en in het nu van de film rijkelijk voedde en voedt. Niet voor niets confronteert ze hem met Narcissus – jager net als hijzelf, letterlijk en figuurlijk. De film streelt zijn ego. Essentieel element erin is dat zij hem voorleest uit haar boek in wording – een pijnlijke prijs die hij wil betalen. Soms lijkt hij te beseffen dat zijn levenswijze (vrouwen en kinderen maar geen banden) ten koste ging van anderen; dat Karin meer wil dan trots op een succesvolle en mooie dochter. Maar dan gaat het weer gierend mis. Blijkt hij het net uitgekomen boek niet gelezen te hebben. Blijkt hij beledigd over de term ‘schaamteloos’. Karin kiest voor haar boek, niet voor haar vader. Ze vangt hem in zijn ongrijpbaarheid en tekort. Maar de pijn daarover is zichtbaar en voelbaar.
Meral Uslu, Lennah Koster, Liefde op zijn Surinaams, NTR, vier delen, vanaf 26 april, NPO 2, 19.25 uur. Gülsah Dogan, De jacht op mijn vader, NTR , donderdag 11 mei, NPO 2, 22.55 uur
[uit De Groene Amsterdammer, 3 mei 2017]
RSS
Facebook
Twitter
