‘Theaters moeten lef tonen en meer zwarte voorstellingen boeken’ – Robert Harman Sordam
“Nalatigheid en disrespect in Suriname”
by Ndyuka
Interview met Robert Harman Sordam, directeur van de IKO Foundation over de theatrale muziekvoorstelling Diaspora en de malaise in de kunst- en cultuursector.
Robert Harman Sordam
Wat is Diaspora!?
Diaspora! is een theatraal vormgegeven concert waarin het verhaal van de Caraibische muzikanten in de westerse wereld. Een verhaal over kruisbestuiving, handhaving en samensmelting tot een universeel muzikaal geheel. Het is een weergaloos stuk geworden met ‘in-your-face-informatie’ en waanzinnig mooie arrangementen gespeeld door top-musici. Het is een ode aan Caribische muzikale helden. In elke voorstelling is er een bijdrage van een speciale gast.
Hoe is het idee ontstaan?
In 2012 ontving de IKO Foundation van het Host Country Management Comité in Suriname een uitnodiging om in 2013 een bijdrage te leveren aan CARIFESTA XI voor het onderdeel ‘Arts & Culture in DIASPORA’. De muzikale begeleiding van de verschillende performances werd verzorgd door een speciaal daarvoor geformeerd orkest. Met dit orkest werd een beeld geschetst van de ‘state of the art’ van Caribische muziek in Diaspora. Behalve concerten waren er ook workshops in Suriname.
Carifesta IX. Foto © Sirano Zalman
Wat gebeurde er na Suriname?
Na het CARIFESTA avontuur rees in Nederland de vraag of een dergelijk concept ook voor de Nederlandse podia zou kunnen worden ontwikkeld. Manoushka Zeegelaar-Breeveld is toen het concept voor theater gaan ontwikkelen.
Hoe reageren de podia?
Bij de podia in Nederland heerst een ontzettende koudwatervrees. Er is sprake van verstarring en men durft nauwelijks risico te nemen. Iedereen speelt op safe. Het liefst programmeren de theaters alleen maar grote namen en bekende artiesten. Deels heeft dat te maken met de economische terugval en de van overheidswege verminderde waardering voor kunst en cultuur. En het heeft ook te maken met mensen die hun baantje niet kwijt willen raken en op een non-creatieve manier enorm handelen naar wat zij denken dat het publiek wil zien. Al met al komt daardoor een divers en pluriform aanbod, zoals die van nieuwe Nederlanders en ook vernieuwende theatervormen, nauwelijks aan bod. Daardoor ontstaan er problemen in die sector. Als voorstellingen niet worden geboekt, dan is er ook geen budget voor een goede voorbereiding, voor genoeg repetities, geen geld voor externe regisseurs etc. En als er niet in theaters bij mensen in de buurt wordt geprogrammeerd dan komen mensen niet helemaal naar ons toe.
Carifesta IX. Foto © Sirano Zalman
Beschikt IKO over voldoende middelen?
We hebben met de theaters een garantiebedrag afgesproken, en bij de eerste voorstelling in de Meervaart hebben we de blauwe zaal uitverkocht – dat geeft wat financiële adem. Daarnaast hebben we gelukkig het Amsterdams Fonds voor de Kunst weten te overtuigen van het belang van deze voorstelling.
Het opstarten van het project was heel erg moeilijk omdat vanuit Suriname de betaling voor de optredens in Suriname uitbleef. Op zeker moment bleek dat in Suriname voor CARIFESTA XI veel meer geld was uitgegeven dan beschikbaar was. Wat heel verwonderlijk was, omdat alle CARIFESTA coryfeeën die Nederland voor promotie aandeden allen in koor riepen: ‘money is no problem’. Al die ‘big shots’ die dat riepen zwijgen nu in alle talen, sterker nog, je ziet ze niet eens meer. Behalve IKO zijn er natuurlijk nog meer crediteuren, waarvan we vernemen dat sommigen op rampzalige wijze hun hoofd niet eens boven water hebben kunnen houden en gewoon kopje onder zijn gegaan.
Carifesta IX. Foto © Sirano Zalman
Tot nu toe zijn wij permanent bezig Suriname te vragen alsnog verantwoordelijkheid te nemen en zoals contractueel afgesproken ons gewoon het afgesproken bedrag te doen toekomen. Deze situatie heeft ervoor gezorgd dat IKO direct in de rode cijfers terecht kwam en op haar beurt de musici niet kon betalen. Deze musici begonnen natuurlijk te sputteren toen we hen vroegen mee te doen aan Diaspora! Op één collega na heeft iedereen uiteindelijk erkend dat IKO in deze machteloos staat en dat het debacle geheel te wijten is aan grove nalatigheid en intens disrespect van de verantwoordelijken in Suriname.
Wat is er zo leuk aan het managen van kunstzinnige projecten die geen geld genereren?
Het is een op vele plekken zichtbaar dilemma, het feit dat je iets waardevols creëert waar op zich veel te weinig mensen kennis van nemen. Het is een handicap als je niet of nauwelijks in staat bent om een groot aantal mensen te informeren over je producten, doordat je daar nauwelijks budget voor hebt of geen toegang tot de media die zich op een groot publiek richten. Misschien is het iets universeels of mondiaals, maar het is zeker ook kenmerkend voor het hedendaagse klimaat in Nederland. Het zegt ook iets over de mate van bewustwording van een potentieel publiek. Een interessant verschijnsel is dat nu al een groot aantal jaren bekend is dat de meeste van onze ideeën, creaties en producten nauwelijks podia krijgen. Hoewel er vanuit onze eigen gelederen een steeds sterkere ontevredenheid daar over te horen is, zijn er weinig voorbeelden van een sterk tegengeluid. Er is binnen onze doelgroep sprake van remmende factoren zoals aangeleerde hulpeloosheid. Hoewel het om een relatief klein publiek gaat die kennis van ons werk neemt, is de grote waardering die we krijgen onbetaalbaar.
Zuid-Koreaans quintet op Carifesta IX. Foto © Sirano Zalman
Plannen voor de toekomst
Graag zouden na de zomer nog een aantal Diaspora!-voorstellingen in theaters doen doen. Dan is er het dichtersproject Silence, rond de Surinaamse dichters Dobru, Trefossa en Shrinivasi. We zijn ook bezig met het wederom ontwikkelen van een collectief productie-unit en bijhorend platenlabel. En het wordt nu echt tijd voor de release van mijn solo-CD. Ik moet ook aan mezelf denken.
De voorstelling Diaspora! speelt op 24 januari a.s. de vierde en voorlopig laatste voorstelling in het Bijlmerparktheater.
Meer informatie over de producten en voorstelling van de IKO foundation is te vinden op: http://www.iko-foundation.nl/
[van newmediaplatform.nl, 21 januari 2015]
RSS
Facebook
Twitter
