Brazilië en de islam
Braziliaanse belevenissen
door Nina Jurna
In Brazilië krijg je weinig mee van moslimextremisme of terroristische dreigingen. Tijdens de aanslagen in Parijs van vorige week was ik in Nederland en op de redactie van het televisiestation waar ik een afspraak had brak de hel los toen het nieuws binnenkwam.
Vanaf dat moment maakte ik na al die jaren buiten Nederland te hebben gewoond, mee wat het extremisme, dat ik tot dan toe vooral op afstand volgde, vandaag de dag betekent. Heb ik op een rots geleefd vroeg ik me af, toen ik zelfs in de supermarkt voelde hoe er na Parijs ineens een grillige sfeer ontstond bij de kassa toen iemand een caissière met hoofddoek vervelend aansprak op de aanslagen. Alsof zij er iets mee te maken had.
De optocht voor de vrijheid van meningsuiting in Amsterdam, de dag na de aanslag, was druk bezocht. Ik vond het als journalist meer dan normaal dat ik meeliep, maar vroeg me wel af: hoe zou ik dit allemaal hebben ervaren als ik nu in Rio zat? In Zuid Amerika speelt het nauwelijks en dat geeft aan de ene kant behoorlijk wat lucht. Het is een bedreigende situatie waar Europa momenteel in zit, en die dreiging is hier in Zuid Amerika nauwelijks voelbaar. De problematiek van de continenten is ook niet te vergelijken.
Daar waar het integratieproces in Europa stroef verloopt is Zuid Amerika een stuk verder, want ook hier wonen mensen uit alle windstreken. De islam speelt in Brazilië nauwelijks een rol, hoewel er wel miljoenen Brazilianen met Arabische voorouders zijn. Ze zijn alleen niet zo herkenbaar, want ze zijn opgegaan in de Braziliaanse cultuur. Maar kijk je naar de achternamen, dan kun je die wel herleiden tot bijvoorbeeld Syrische, Libanese of Palestijnse familienamen. Luister goed naar de prachtige Braziliaanse samba en je herkent er duidelijk de Arabische invloeden in.
Zou Zuid Amerika iets kunnen leren aan de Europeanen over hoe de integratie destijds hier is gegaan? In een van de artikelen na de aanslag las ik een interview met een Marokkaanse schrijver uit Nederland die uitlegde hoe hij zich als kind niet begrepen voelde want er leek geen ruimte voor zijn geloof (de islam) in de Nederlandse schoolbanken. Hoe is het de vele Syriërs, Palestijnen en Libanezen in Brazilië vergaan die zich in een overwegend katholieke cultuur vestigden? Hoe integreer je met elkaar in een veranderende samenleving? Het zijn urgente vragen, maar Europa weet zich er geen raad mee. Landen als Brazilië, maar ook Suriname waar de synagoge en moskee naast elkaar staan lijken in de wereld van nu steeds vaker een uitzondering. Hier zijn geen etnische spanningen of religieuze oorlogen. Het wordt tijd dat Zuid Amerika zich meer laat zien in het debat en de voorbeeldfunctie die het continent kan spelen nu op zich neemt. De wereld heeft er baat bij.
[uit de Ware Tijd, 13/01/2015]
RSS
Facebook
Twitter
