Suri-Jood in de diaspora
door Carry-Ann Tjong-Ayong
Mijn hele leven was ik een moksi van twee zwarte ouma’s, een Chinese oupa en een blanke Joodse oupa. Een geelbruin meisje met zwart kroeshaar en een beetje Chinese ogen, steile naar beneden staande wimpers, volle lippen. Nu ben ik sinds 12 augustus vooral een Suri-Jood.
Wat is een Suri-Jood? Die benaming is bedacht door het Joods-Historisch Museum in Amsterdam, die onderzoek doet naar en een tentoonstelling wijdt aan afstammelingen van Surinaamse joden.
Daarvoor werd een oproep gedaan onder vooral de Surinamers waarvan gezegd wordt dat “ bijna iedereen afstamt van joden”. Ik hoorde het van een vriendin die op bezoek was, “Jij bent toch ook een afstammeling….” zei ze en gaf me meteen de informatie. De volgende week meldde ik me bij de groep in het auditorium van het museum. Via de dienstingang, want ik kon met de rolstoel de stenen trap bij de hoofdingang niet op.
Gezellig geroezemoes en zo’n 15 mensen, waaronder ik meteen wat bekenden ontdek. “Hée, ben jij ook hier! Ik wist niet dat je Joods was. “ “ Oh, ik wist het ook niet van jou” En dan meteen op zijn Surinaams in lachen uitbarsten. De groep wordt begeleid door Stephanie Archangel, een naam die tot de verbeelding spreekt. Aspha Bijnar, Jenny Wesly en Milan
We maken kennis met elkaar, geven aan wat onze Joodse roots zijn, wat wij hebben overgehouden aan rituelen of welke voorwerpen wij nog in huis hebben. Na lang zoeken vind ik een klein gouden Davidssterretje met inscriptie dat mijn moeder aan haar kinderen gaf bij de geboorte. Wij hebben als kind altijd gedacht dat zij een Comvalius was, maar toen ik tien was vertelde zij mij dat ze een Joodse vader had, Samuel Henriquez de Granada. Ik werd steeds nieuwsgieriger naar deze grootvader, die een belangrijke positie bekleedde. En mijn ouma die een eenvoudige, maar trotse wasvrouw was….
Vele jaren later vonden wij een grafsteen van de familie op Joden Savannah en nog later vond mijn neef in Israel in het Holocaust Museum zijn naam. Omgekomen in Theresienstadt. Dat was een schok. Het werd bevestigd door het voormalige kamp en kwam toen opeens erg dichtbij. Ook in Westerbork en in de Hollandsche Schouwburg kwam ik zijn naam tegen in het grote boek en op de zwarte marmeren herdenkingswand. Vervuld van emoties zat ik tussen de ruïnes op de plek waar mijn grootvader in 1944 ook gezeten had….
En zo hadden wij allemaal onze verhalen. Joodse feesten, Joodse maaltijden, aparte kookpannen, foto’s van een Joodse bruiloft met ouma in koto, herinneringen aan Joodse liederen. Wij werden allemaal geïnterviewd en gefilmd met ons verhaal. Hiervan wordt een documentaire gemaakt voor de tentoonstelling in het Joods Historisch Museum in januari 2015. Onze voorwerpen liggen in de vitrine in het restaurant.
We hebben een band gekregen met elkaar, die sterker is dan de vriendschapsband die wij al hadden.
Suri-Jood in de diaspora.
Cat, september 2014
RSS
Facebook
Twitter
