blog | werkgroep caraïbische letteren

Surinaamse joden, gestorven in holocaust en oorlog (10)

Gezin Polak-Elte
71. Jacques Isidore Polak, 10 juli 1898, onderwijzer, broer van Maurice, (Judith), Richel en Louise Polak. Hij was getrouwd met Fijtje Elte (Alkmaar, 17 maart 1894). Het echtpaar kreeg in Amsterdam zeker drie kinderen: een tweeling, Rebekka en Esther (8 november 1928) en Salomon (29 januari 1931). In 1941 woonde het gezin in de Karel du Jardinstraat 10-I. Het beroep van Jacques Polak was toen leraar Middelbaar Onderwijs. Ook Jacques’ zuster Richel Mathilde, schooljuffrouw, woonde in die tijd bij hen. Hun broer Maurice woonde in een buurhuis. Fijtje Polak-Elte werd met haar drie kinderen op 3 september 1943 in Auschwitz vergast. Zij was 49 jaar, Rebekka en Esther 14 jaar en Salomon 12 jaar oud. Ook haar zuster Henriette Polak-Elte stierf daar en toen met haar man, dochter en twee kinderen. Richel Mathilde werd eerder, op 23 juli, in Sobibor vergast. Het was op dezelfde dag als haar neef Henri Jules Nassy. Jacques Isidore overleed op een onbekende plaats, vermoedelijk in een werkkamp in Midden-Europa, op 31 maart 1944. Hij was 45 jaar.

Jodensavanne2

Jodensavanne

Zusters Polak
72. Richel Mathilda Polak, 19 april 1895, onderwijzeres, zuster van Maurice (Judith), Jacques en Louise Polak. In februari 1941 woonde zij bij haar broer Jacques Isidore en zijn gezin in de Karel du Jardinstraat 10-I in Amsterdam. Zij stierf in Sobibor, op 23 juli 1943. Richel Mathilda was 48 jaar.
73. Louise (‘Loetje’) Estelle Polak, 11 november 1899 (S schrijft 18 november). Zuster van Maurice, (Judith), Richel en Jacques Polak. Hulp in de huishouding. Zij woonde en werkte in februari 1941 in het Portugees-Israëlitisch Oude Mannenhuis, Nieuwe Herengracht 33 in Amsterdam. Er waren daar toen zestien bewoners, onder hen een tweeling van nog geen jaar oud. Louise stierf in Auschwitz, op 19 februari 1943, evenals drie oudere bewoners van het huis. Zij was 43 jaar.

74. + Egbert Gustaaf Polak, 24 december 1872, ingenieur. Zijn laatst bekende adres was Merwedeplein 42hs in Amsterdam. Egbert Gustaaf Polak overleed op 20 juni 1943 in het doorgangskamp Westerbork, voor hij gedeporteerd kon worden naar een concentratiekamp. Hij is begraven op de joodse begraafplaats in Diemen. Egbert was 70 jaar.

Broers Pos
75. + Hartog Joseph Pos, 16 augustus 1884. Tandarts. Vermoedelijk broer van Samuel en Simon Pos. Zijn laatst bekende adres was Graaf Wichmanlaan 37 in Bussum. Hij werd op 4 juni 1943 in Sobibor vergast, op 58-jarige leeftijd. Van dit huishouden zijn claims vanwege de roof van waardevolle voorwerpen bekend (JOKOS-dossier). Hartog J. Pos staat sinds 4 mei 2006 als een van de 10 Holocaust-slachtoffers op het oorlogsmonument te Paramaribo.
76. Samuel (‘Sam’) Joseph Pos, 3 januari 1888. Tandarts. Vermoedelijk een broer van Hartog en Simon Pos. Samuel overleed op 11 december 1942 in Auschwitz. Hij was 54 jaar oud.
77. S Simon Hendrik Pos, 11 oktober 1889. Tandarts. Zoon van Joseph Handdik Pos en Jansje van West en broer van Sam Pos. Zijn naam komt niet voor op de sites van OGS, JM en In Memoriam.

synagoge sedek ve shalom

Interieur van de synagoge Sedek ve Shalom aan de Heerenstraat in Paramaribo

78. + Rebecca Rachel Querido, 16 april 1894. Zij was de dochter van godsdienstleraar (‘gazan’) David de Isaac Querido (15 oktober 1868). Deze kwam op 8 november 1892 met de ss Prins Frederik Hendrik in Paramaribo aan. 18 dagen later was de entree-predicatie in de Portugees-Israëlitische Synagoge aan de Gravenstraat. David Querido volgde bij de PIG Menasse Abarbanel op. In april 1893 kreeg Querido enkele maanden verlof. Hij kwam gehuwd terug. Zijn vrouw heette Sara Palache. In april werd hun dochter Rebecca geboren. Sara’s gezondheidstoestand was echter van dien aard dat de gazan in juli van dat jaar opnieuw verlof kreeg. Het gezin ging naar Nederland en keerde niet meer terug. Querido kreeg eervol ontslag. Sara Palache overleed vöör 1905. In dat jaar werd David Querido gazan bij de Joodse Gemeente ‘Mikve Israel’ te Curaço. Hij hertrouwde er met Estela de Mordechay Fidanque Curiel. In 1918 overleed David Querido. Men gaf hem de eretitel ‘vooraanstaand rabbi’ (‘haham hane’ela’). Zijn vrouw Estela stierf in 1927. Rebecca werd vertaalster en woonde in Den Haag. Haar laatst bekende adres was Frederik Hendrikplein 18. Zij overleed in Auschwitz op 11 oktober 1944. Rebecca Querido was 50 jaar.

79. + Hanna Maria Reiss-Root, 9 maart 1888, weduwe. Het laatst bekende adres was Tugelaweg 97hs, Amsterdam. Er waren vijf kinderen, van wie een getrouwd: Simon (Amsterdam, 16 september 1913), wever; Esther Glasbeek-Reiss (idem, 5 december 1916), naaister; Abraham Mozes (idem, 1 oktober 1921), stoffeerder; Kitty (idem, 7 oktober 1924), naaister; en Josephine (idem, 9 april 1927). Op 22 juli 1942 werd een inboedellijst opgesteld, die enkel dames- en kinderkleding vermeldt. Esther Glasbeek-Reiss en haar zus Kitty werden op 30 september 1942 in Auschwitz vergast, op dezelfde dag en plaats als 9 leden van de familie Glasbeek. Esther was 25 jaar, Kitty 17 jaar. De moeder en het jongste kind, Josephine, werden op 19 november 1942 in Auschwitz vermoord. Hanna Marie was 54, Josephine 15. Simon kwam op 31 juli 1943 om het leven in het Silezische kamp Malapane, op 29-jarige leeftijd. Zijn broer Abraham Mozes stierf op 28 februari 1944 in Auschwitz. Hij was 22 jaar.

 

[wordt vervolgd]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter