Toppin: Afrikaanse historie bepalend voor zwarte mens
Paramaribo – Om te weten wie je bent, moet je weten waar je vandaan komt. Inleider Ben Toppin stelt het zelfs scherper: “Een mens die zijn geschiedenis niet kent, heeft geen toekomst”. Hiermee opende hij zijn inleiding met de titel ‘De psychologie van de Afro-Surinamer, waarom we denken zoals we denken’, zondag op het adres van Fiti fu Wini. Toppin’s benadering die sterk Afrikaans is gericht, gaat terug naar het begin, naar de oorsprong van de mens in het donkere continent. Die bestond uit volkeren die nu niet meer bestaan, maar belangrijk voor de wetenschapper is de kleur van de eerste mens: zwart. “De eerste cultuur, religie en talen komen uit Afrika”, meent Toppin. Verder schrijft hij ook de eerste geschriften, de uitvinding van glas, de eerste bril, klok, pendule, telescoop, zeep, windmolen en het irrigatiesystemen toe aan de Afrikaanse mens.
Klederdracht
In zijn powerpointpresentatie toonde hij de verschillende klederdrachten in West-Afrika, dat toen als het rijkste gebied van Afrika mag worden beschouwd. Van hieruit belandt Toppin bij de slavernij waar de tot slaafgemaakten altijd in lendendoek worden afgebeeld. “Als je mensen geestelijk wil kleineren, dan ontneem je ze hun kleding, maar zo liep men niet rond in Afrika!”
Om de zwarte mens verder te onderdrukken, werd de witte taal, godsdienst en onderwijs aan ze opgelegd. Toppin prijst de vrijheidsstrijd in Haïti, het meest succesvolle verzet tegen de blanken dat niet als zodanig wordt vermeld in de geschiedenis.
Afrikaans denken
In het tweede deel van zijn lezing gaat Toppin, die al vijftien jaar onderzoek doet naar de oorsprong van winti, over op filosofie. Opnieuw begint hij bij Afrika waar de symbolen zoals mattenklopper (dagi), adelaar (opete) en de ank (symbool van leven, man en vrouw) zijn ontstaan. Als de basis van winti noemt hij het besef dat er een Schepper is, mediteren is communiceren met de Schepper, reinheidsprincipe, de kracht van woorden (fjo fjo) en berouw (sreka). “Deze uitgangspunten vind je terug in het Christelijke geloof, het is overgenomen van winti”, concludeert Toppin die daarna overgaat op het denken.
Man of vrouw?
“In het Afrikaans denken is God noch man, noch vrouw. Het Europees denken gaat uit van de ik, terwijl het Afrikaanse uitgaat van het wij (eenheid). Elke individu wordt geboren met een doel en om te doen wat die moet doen. Als dat niet gebeurt dan gaat het fout. Wij neigen ook teveel naar ik.” Toppin besluit met het onderwerp trefu of totem, waar gezien de vragen veel onduidelijkheid over bestaat. Volgens de onderzoeker is niet het eten van een bepaald dier het probleem, maar de energie van het dier. “Alle dieren hebben een eigen energie en aan de hand daarvan kiezen de clans, bere of lo’s het dier als symbool. Het is deze energie die je blokkeert, omdat er iets is dat je niet goed doet. Dit is een hele studie op zich.”
Diep onderwerp
Toppin’s presentatie wordt ondersteund door een beschikbare literatuurlijst en YouTube-adres. Met het beantwoorden van vragen geeft hij meer duidelijkheid, want op bepaalde momenten lijkt de inleiding af te dwalen van de titel. Maar Toppin heeft daarvoor een reden. “De organisatie heeft mij gevraagd om het niet te technisch te houden, anders zou ik te diep ingaan op het onderwerp.” Een bezoeker heeft hieraan geen boodschap. “Met Afrika heb ik weinig te maken. Ik bagatelliseer niet dat ik daarvandaan kom, maar belangrijker voor mij is van welke plantage ik kom.”
[uit de Ware Tijd, 30/07/2013]
RSS
Facebook
Twitter
