50 jaar Stichting Jodensavanne: Geschiedenis en Erfgoed
door Harrold Sijlbing
Het komt maar zelden voor dat een Surinaamse erfgoedorganisatie Abraham ziet. In de afgelopen 5 decennia heeft Stichting Jodensavanne vele hoogte- en dieptepunten gekend, waarbij gerust kan worden aangegeven dat dankzij de noeste arbeid en inzet van gepassioneerde personen deze mijlpaal kon worden bereikt.
We willen zowel de diverse oud-bestuursleden als huidige bestuurders, adviseurs, Inheemse dorpsgemeenschappen, donateurs, trouwe ondersteuners, wetenschappers, touroperators, schoolleiders en vrijwilligers in zowel binnen- als buitenland, hartelijk dankzeggen voor hun ongeëvenaarde bijdragen gedurende de afgelopen 50 jaren.
Zonder anderen tekort te doen willen we de medeoprichtster Mevrouw Sara Catharina da Costa-Vlaardingerbroek, meer bekend als Rini da Costa, die zich op bijzondere wijze heeft ingezet voor het behoud en de vergroting van de bekendheid van Jodensavanne noemen en dankzeggen.
Ook Guido Robles, die beschouwd mag worden als de persoon die leiding gaf aan de revitalisatie van Stichting Jodensavanne tussen 1998 en 2009 verdient aparte vermelding. Gedurende deze periode werden enkele bijzondere mijlpalen gehaald: ten eerste werd Jodensavanne geplaatst op Endangered Heritage List, waardoor mogelijkheden ontstonden voor het aantrekken van internationale fondsen; ten tweede werd onder leiding van Rachel Frankel en Aviva Ben Ur uit de USA een uiterst fundamentele inventarisatie uitgevoerd van de Cassipora en Jodensavanne (inclusief Creoolse) begraafplaatsen, alsook de Sefardische en Ashkenasische in Paramaribo, die resulteerde in een onnavolgbaar naslagwerk Remnant Stones; ten derde werd een strategische en duurzame alliantie gemaakt met het Inheemse dorp Redi Doti, dat toen onder leiding stond van wijlen Lesley Artist en tot slot werd het eerste management plan (2008-2012) samengesteld in samenwerking met diverse stakeholders. Dit was een van de belangrijke vereisten van de UNESCO, om Jodensavanne op de Werelderfgoedlijst te kunnen plaatsen. Ondertussen was Jodensavanne in 1998 reeds geplaatst op de Tentatieve Werelderfgoedlijst door de regering.
Het huidige bestuur heeft ondanks de vele tegenslagen (o.a. het wegvallen van subsidies en COVID-19) stand weten te houden en noodzakelijke stappen weten te zetten op weg naar de UNESCO Werelderfgoedlijst met medewerking van vele donateurs en vrijwilligers. In dit verband moeten de recente ontwikkelingen op archeologisch gebied onder de coördinatie van Stephen Fokké genoemd worden. In samenwerking met de ADEK Universiteit van Suriname (Dr. Cheryl White) en enkele lokale en buitenlandse wetenschappelijke instituten, werden diverse archeologische onderzoeksprojecten uitgevoerd, die de geschiedenis van Jodensavanne en de historische Cassipora nederzetting meer diepgang en zichtbaarheid gaven. De opgravingen die nog regelmatig plaatsvinden door de Surinaamse archeologen Sushmeeta Ganesh en Jovan Samson, laten ondubbelzinnig zien dat Jodensavanne een nationale erfgoedsite is waar zowel Joodse, Afrikaanse als Inheemse cultuurelementen elkaar omhelzen.
De komende maand vindt er een online stakeholder webinar plaats, om de gemeenschap te informeren over de inhoud van het UNESCO Nominatiedossier en het nieuwe Management Plan. Het tegenwoordige bestuur ziet er als volgt uit: Harrold Sijlbing-voorzitter, Stephen Fokké- secretaris (namens het MINOWC), Alvaro Tawjoeram-penningmeester (namens Redi Doti), Jenna Wijngaarde en Henk Druiventak (nazaten van Jodensavanne), Stanley Sidoel (namens het MINOWC) en Mirella van Dijk (namens Redi Doti).
De toekomst van Stichting Jodensavanne ziet er rooskleurig uit wanneer deze nationale erfgoedsite op de UNESCO Werelderfgoedlijst wordt geplaatst. Natuurlijk moeten jongeren worden klaargestoomd om het roer over te nemen teneinde nog eens 50 jaar erbij te schrijven.