Roofstaat: wat iedere Nederlander moet weten
door Tjebbe van Tijen
Roofstaat: wat iedere Nederlander moet weten: Geen 500 (zoals in het persbericht van de uitgever TopNotch), maar liefst 859 pagina’s (zegt de auteur mij in een email die zojuist binnenkomt), dit is het magnus opus van Ewald Vanvugt die zijn reeks boeken over koloniale geschiedenis en de HuichelHollander uit de afgelopen decennia afsluit, gaande van zijn boek over de Nederlandse staat als opiumhandelaar, Wettig Opium (1985), tot de ‘tenhoonstelling’ van nationale helden uit de Gouden Eeuw in het boek Bloed aan de klomp (1989) en het overzichtswerk over hoe roof en plundering het fundament vormen van een groot deel van onze Europese musea, Roofgoed, het Europees museum van overzee gestolen schatten (2010). Het is een algehele herbewerking en vermeerdering van zijn eerdere uitgave Nieuw zwartboek van Nederland overzee (2011).
Ter verduidelijking van de titel voor de minder geletterden – voor wie dit alles ook van groot belang is – uit de Max Havelaar:
“En als men my die plaats weigerde… als men my by voortduring niet geloofde…
Dan zou ik myn boek vertalen in de weinige talen die ik ken, en in de vele talen die ik leeren kan, om te vragen aan Europa, wat ik vruchteloos zou hebben gezocht in Nederland.
En er zouden in alle hoofdsteden liederen worden gezongen met refreinen als dit: er ligt een roofstaat aan de zee, tusschen Oostfriesland en de Schelde!
En wanneer ook dit niet baatte?
Dan zou ik myn boek vertalen in ‘t maleisch, javaansch, soendasch, al-foersch, boegineesch, battaksch…
En ik zou klewangwettende krygszangen slingeren in de gemoederen van de arme martelaren wien ik hulp heb toegezegd, ik, Multatuli.”
[p. 237/238]
Ik heb in de afgelopen jaren meerdere onderdelen van dit grote werk kunnen lezen en vat dat zo samen: “Het is een niet academisch geformuleerde geïllustreerde historische kroniek, met een zeer uitgebreid welgevormd notenapparaat, dat vele generaties tot verder lezen en eigen studie zal gaan aanzetten. Het is een product dat een academicus niet zou kunnen maken, Ewald Vanvugt wel… dat heeft hij al eerder bewezen met zijn kort verhalende stijl. Het geeft eindelijk een weids perspectief op het Nederlandse koloniaal verleden, voor een algemeen publiek… zonder in oppervlakkige prietpraat te vervallen. Opvallend is ook hoe Vanvugt het erotische aspect van overheersing en het zich niet kunnen beheersen van de heerser tot een terugkerend thema in zijn vertellingen maakt. Het boek doet wat al onze onvermogende educatieve diensten van musea over vaderlandse geschiedenis niet bij machte waren te leveren: het zet de bijl in de Nederlandse nationalistische georiënteerde historische staats-canon en zet daarmee aan tot debat en het verwerven van eigen inzicht, waarmee een duister verleden in het heden verheldert kan worden.
Het boek wordt op 14 maart in Paradiso gepresenteerd en is, heel ongebruikelijk, een uitgave van een bedrijf dat vooral actief is op het terrein van populaire muziek (TopNotch van hiphop en gangsta rap tot Anouk en KennyB) in samenwerking met het gerenommeerde uitgevershuis Nijgh & Van Ditmar. Zoiets kan – mede als sociale media ingezet gaan worden – een doorbraak forceren, waarbij een zwaar boek een geheel nieuw lezerspubliek zal weten te bereiken.
RSS
Facebook
Twitter
