1 juli | Dag der Vrijheden
In mijn voorgaand artikel, Wat bezielt Ben Mitrasingh?, heb ik deze gebokt dat hij –met vele anderen– keer op keer blijft zeuren over de naam van de feestdag die Suriname elk jaar viert op 1 juli, lees nog maar even na: “Rond 1 juli zal men, zoals gebruikelijk, weer bekvechten over de juiste naam van die dag; is het Dag der Vrijheden, Emancipatiedag (Manspasi), Keti Koti*) of gewoon Afschaffing der Slavernij.” Mijn antwoord daarop was: “(…) Mitrasingh met zíjn jaren –en al helemaal als voormalig directeur Cultuur– had moeten weten, sterker: wéét dat in 1959 1 juli door de toenmalige regering Emanuels is gedoopt tot Dag der Vrijheden, hetgeen ook is gepubliceerd in het Staatsblad (SB). (…) Dat deze naam nog altijd geen gemeengoed is geworden is te wijten aan mensen als Mitrasingh die keer op keer die benaming weer als probleem aan de orde stellen.”
Om zeker te zijn van mijn zaak had ik vooraf aan Dr. Jules Sedney, ondanks zijn 86-jarige leeftijd nog steeds het historisch geweten van Suriname, gevraagd of Dag der Vrijheden inderdaad de juiste benaming is voor deze dag. Hij vertelde me alsvolgt: “In 1959 werden in het kader van de natievorming enkele nationale symbolen bij wet ingevoerd: de vlag (witte ondergrond met vijf sterren), de tekst van het volkslied (Trefossa), het wapen en de Dag der Vrijheden (1 juli). Met deze Dag der Vrijheden hoopten wij (Sedney was toen Minister van Financiën in het kabinet Emanuels, RvdM) een compromis gevonden te hebben voor de wens van de grote bevolkingsgroepen een eigen, voor die bevolkingsgroep gedenkwaardige dag tot nationale vrije dag te verheffen. Daar is niet veel van terecht gekomen. De Marrons waren van oordeel dat zij lang voor 1 juli 1863 hun vrijheid hadden bevochten en dat 1 juli voor hen geen gedenkwaardige dag kon zijn; de stadscreolen waren niet blij met de nieuwe benaming omdat die hen beroofde van hun eigen authentieke Ketie Kotie Dee. De Javanen en Hindoestanen zagen in de nieuwe benaming een handigheid van de creolen om hun vrijheidsdag aan de andere bevolkingsroepen op te leggen. De situatie is dus dat de 1 juli-dag bij wet is vastgelegd als Dag der Vrijheden, dat is dus de officiële benaming, maar in de praktijk van het dagelijks leven wordt ze door geen van de grote bevolkingsgroepen als zodanig erkend. Iedereen gebruikt de naam die hem of haar het beste uitkomt. Vandaar die veelheid van namen.”
Kwakoe Ter gelegenheid van 100 jaar Keti Koti werd in 1963 in Paramaribo een standbeeld onthuld. Dit beeld stelt Kwakoe voor, een weggelopen (en weer gevangen genomen) slaaf die het symbool werd voor de drang naar vrijheid. In de Afrikaanse traditie is het gebruikelijk dat kinderen de naam dragen van de dag waarop ze geboren worden. Met name mannelijke nakomelingen die op woensdag werden geboren kregen de naam Kwakoe. Omdat 1 juli 1863 op een woensdag viel heeft het beeld de naam Kwakoe gekregen.
Wat moeten wij nu hiermee aan, want de verwarring is inderdaad levensgroot. Kijkend naar alle advertenties met vrome wensen aan de bevolking, afkomstig van instellingen, parastatale en ander bedrijven die bij gelegenheid van 1 juli in de 4 Surinaamse dagbladen verschijnen, heb ik maar eens even geturfd welke benamingen zoal gebruikt worden. Het meest opvallende daarbij is dat in niet één advertentie de naam Dag der Vrijheden wordt genoemd. Van de 29 advertenties die ik heb geteld spreken er 22 over Keti Koti, 3 over Keti Koti én Manspasi, en 4 over Manspasi. Is het nodig dat wij 50 jaar na het instellen van de Dag der Vrijheden een naam blijven gebruiken die feitelijk door niemand wordt gehanteerd?
Daarom wil ik Mitrasingh hierbij een handreiking doen: laten wij De Nationale Assemblée (DNA) verzoeken een wetswijziging voor te bereiden om 1 juli voortaan aan te duiden als Keti Koti, zijnde de benaming die het meest prominent ingang heeft gevonden in de Surinaamse samenleving, maar dan wel op voorwaarde dat wordt afgezien van verder gekissebis als door Sedney hierboven gesignaleerd.
———
*) keti koti: gebroken ketens.
RSS
Facebook
Twitter
