Wanita Ramnath belicht de veranderingen in baithak gana
Bij de herdenking van 144 jaar Hindostaanse immigratie wordt ook stilgestaan bij de baithak gana. Hoewel baithak gana onlosmakelijk verbonden is aan de immigratie, gaat het hier om een muziekvorm die buiten India is ontwikkeld door contractarbeiders. Wanita Ramnath deed voor haar studie aan het Instituut voor Opleiding van Leraren een onderzoek naar hoe de baithak gana in Suriname zich heeft ontwikkeld. Zij presenteerde vrijdagavond in Lalla Rookh het resultaat, op uitnodiging van de Nationale Stichting Hindostaanse Immigratie.
Wanita Ramnath presenteert haar onderzoeksresultaten over bhaitak gana in Lalla Rookh. (Foto’s: Leroy Troon)
Het onderzoek Baithak Gana: Een Hindostaanse muziekvorm van 1873 tot heden is als boeiend en kennisverrijkend door het goed opgekomen publiek ervaren. Ramnath is nagegaan welke invloeden de baithak gana in Suriname heeft ondergaan en in hoeverre er sprake is van originaliteit. Zij is begeleid door dr. Lila Gobardhan-Rambocus. De lezing werd aangevuld met video’s die de verschillende fasen en de veranderingen die dit genre heeft doorgemaakt, verduidelijken. Senrita Gobardhan, dochter van de Nickeriaanse baithak gana-zanger Koendan Gobardhan zong delen uit twee nummers van haar vader. Met haar krachtige stem maakte zij indruk op de aanwezigen.
Kries Ramkhelawan en zijn bathak gana-ensemble. Foto © Michiel van Kempen
Ramnath heeft ook een tijdlijn, het ‘hartje van het onderzoek’, samengesteld. Door de tijdlijn te volgen, kan er een duidelijk beeld gevormd worden over de diverse ontwikkelingen en veranderingen die de baithak gana heeft ondergaan. Zij heeft vijf fasen geïdentificeerd. In de eerste fase werden er uitsluitende liederen, meegenomen uit India, gezongen gevolgd door immigratieliederen. Daarna komt de transitie in de muziek en songteksten. De inleider voerde het publiek mee naar Bollywood. Kaise Bani is oorspronkelijk gezongen door Sundar Popo en daarna door Babla en Kanchan. Dit lied is in de Bollywoodfilm Dabangg 2 opgenomen waarop hoofdrolspeler Salman Khan vrolijk danst.
De onderzoeker stelt vast dat baithak gana ook onder de niet-Hindostanen populair is. Dit komt ook door beïnvloeding van de multiculturele samenleving, waardoor cultuurelementen uit de diverse Surinaamse culturen opgenomen worden in de songteksten, de muziek, muziekinstrumenten en muziekstijlen. Westerse invloeden hebben ook een rol gespeeld.
Aanvankelijk werden tijdens een bijeenkomst of een zitting religieuze liederen gezongen. Het ging om drie personen die vaak op de grond zaten met drie muziekinstrumenten: het harmonium, de dhol en de dhantaal. Deze vorm van baithak gana die tijdens de contractperiode (1873-1916) van de Hindostaanse immigranten ontstond, werd als origineel beschouwd.
Gaandeweg, vanaf 1873 tot heden, hebben de vijf fasen hun eigen veranderingen gekend. Door gebrek aan literatuur werden zelf teksten geschreven en muziek gecomponeerd. De muziek veranderde en zo ook de muziekinstrumenten. Daarna onderging de taal veranderingen omdat woorden uit de diverse Surinaamse talen werden toegevoegd aan de baithak gana. Van religieus getinte liederen ging de baithak gana over in een dansnummer, waar vulgair taalgebruik deel van uitmaakt. Sociaal-maatschappelijke en politieke onderwerpen worden bezongen en er wordt ingespeeld op banaliteit. De invloeden van buitenaf hebben een rol gespeeld bij deze muzieksoort. Westerse invloeden hebben gezegevierd op de ‘beats’, stijl, presentatie en muziekinstrumenten.
De multiculturele samenleving heeft ervoor gezorgd dat woorden uit de andere talen opgenomen worden in de teksten van de hedendaagse baithak gana. Creolisering heeft plaatsgevonden, zo blijkt uit het onderzoek. Gesteld kan worden dat baithak gana invloeden van buitenaf en van de multiculturele samenleving heeft gekregen. Dit heeft ervoor gezorgd dat er veranderingen zijn opgetreden in tekst, muziek, muziekinstrumenten en muziekstijl.
Wanita Ramnath. Foto © Michiel van Kempen
De hedendaagse baithak gana is verre van de origineel en is er dus geen sprake van originaliteit van dit genre. Een handjevol zangers zingt nog de oorspronkelijke baithak gana bij speciale gelegenheden of op aanvragen. Uiteindelijk kan er gesproken worden van Hindi pop- en van chutneymuziek.
[van Starnieuws, 4 juni 2017]
RSS
Facebook
Twitter
