Understanding the culture of markets
door Ruben Gowricharn
Understanding the culture of markets is geschreven door een econoom die gebruik maakt van sociologische theorieën. Dat komt niet vaak voor. Virgil Storr’s centrale stelling is dat cultuur het economisch gedrag en de economische uitkomsten bepaalt. Om zijn stelling te onderbouwen gaat hij te rade bij antropoloog Clifford Geertz die symbolische betekenissen centraal stelde en bij socioloog Max Webers (die overigens de eerste hoogleraar economie was, maar dit terzijde) economische mentaliteit zoals verwoord in de Protestantse Ethiek en de Geest van het Kapitalisme. Beide perspectieven gecombineerd komt Storr uit op de stelling dat markten een spirit hebben waarvoor economen zich nauwelijks interesseren.
Markt Willemstad, Curaçao
Na zijn inleiding besteed Storr een hoofdstuk aan zijn pleidooi dat economen meer aandacht moeten besteden aan de sociale betekenis die actoren toekennen aan economische besluiten en de gevolgen daarvan. In hoofdstuk drie betoogt hij dat de enkele economen die zich wel met ‘cultuur’ hebben beziggehouden, dit begrip reduceren tot netwerken. Daardoor wordt cultuur getransformeerd tot een economische hulpbron, terwijl het een veel ingrijpendere betekenis heeft, bijvoorbeeld bepalend is voor de betekenisgeving. In hoofdstuk vier breekt Storr een lans voor het onderzoek naar de spirits van de markten , en in hoofdstuk vijf betoogt hij dat economen de rationele keuzetheorie niet hoeven op te geven om de spirits te bestuderen. Het boek wordt afgesloten met een korte epiloog.
Het is een provocerend boek, maar niet minder fascinerend. Ik ontkom er niet aan om te wijzen op enkele belangrijke zwakke plekken. Een eerste is dat Storr het economisch proces reduceert tot hetgeen zich afspeelt op de markt. Dat is te eng, want economie houdt zich ook bezig met bijvoorbeeld productie, technologie, milieu, en overheid. Een tweede probleem is dat de spirit of markets nergens expliciet wordt gedefinieerd. Storr suggereert wel dat actoren op de markt een mentaliteit bezitten en dat – Max Weber volgend – deze mentaliteit in elke cultuur anders is. Daarmee tast hij de pretentie van universaliteit van de economische wetenschap aan. Maar juist daarom wenste ik dat hij wat meer had stilgestaan bij dit cruciale concept van zijn boek. Ten derde vind ik het merkwaardig dat hij de rationele keuzetheorie overeind houdt in de studie van culturele betekenisgeving. Hoe dat zou moeten gebeuren, maakt hij niet duidelijk.
Over dit boek is een symposium gehouden waarvan de bijdragen zijn verschenen in de Review of Austrian Economics (2014, nr 4). Daar heeft een groep van economen getracht Storr de oren te wassen, de ontvankelijkheid voor een ander perspectief was onthutsend gering. Niet dat Storr’s critici geen zinnige dingen hadden te zeggen. Het is niet zo moeilijk om zwakke punten te vinden in een boek dat de degens kruist met een hele discipline. Maar Storr werpt een nieuw licht op de discipline waar economen bij stil mogen staan. Alleen al daarom vind ik dit boek zeer de moeite van het lezen waard.
Virgill Henry Storr: Understanding the culture of markets
London/ New York: Routledge, 149 pp
[uit Nieuwsbrief nummer 4 Promotiekamer, Jaargang 2016]
RSS
Facebook
Twitter
