Twee Caribische tradities op Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland
De van oorsprong Caribische tradities tambú en kaha di òrgel zijn officieel op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland geplaatst. Stichting SPLIKA nam het initiatief hiertoe, omdat ze dit ziet als concrete actie om de tradities zichtbaar te maken en te delen. Ze vindt het belangrijk om deze cultuuruitingen in Nederland levend te houden en te zorgen dat de kennis, passie en liefde ervoor doorgegeven worden naar volgende generaties. Gisteren ondertekenden vertegenwoordigers van Stichting SPLIKA en de directeur van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland gezamenlijk het certificaat van de inventaris.
Een tambú-speler. Collectie Vanessa Paulina
Tambú en kaha di òrgel
Tambú is de naam van een trom, het bespelen ervan, en is ook de naam van de bijbehorende zang- en dansstijl. Met de liederen werden ooit misstanden op de plantages bezongen. In de twintigste eeuw verschoof dat naar politieke en alledaagse gebeurtenissen en nu gaan de liederen over diverse gebeurtenissen. Kenmerkend zijn de voorzanger en een koor dat antwoord geeft of herhaalt wat er is gezongen, onder begeleiding van ritmisch handgeklap van de omstanders.
Ook kaha di òrgel is een verzamelnaam voor meerdere elementen: een kaha di òrgel of ka’i òrgel is de naam van een muziekinstrument dat het midden houdt tussen een cilinderpiano en een orgel. Het wordt met de hand aangeslingerd. Op deze muziek dansen paren in specifieke kleding walsen en mazurka’s. Kaha di òrgel wordt vooral bij semi-formele feesten gespeeld en gedanst. Het maken en kunnen bespelen van het instrument maken onderdeel uit van de traditie.
Tradities in Nederland
Beide tradities hebben hun roots op Curaçao, Bonaire en Aruba. Bij deze voordrachten gaat het echter om de tradities zoals die in Nederland beoefend worden. De hedendaagse uitvoeringen van tambú en kaha di òrgel zijn aangepast aan de Nederlandse situatie en verschillen daardoor enigszins van de tradities op de eilanden. Zo wordt tambú hier inmiddels het hele jaar door beoefend in plaats van alleen met oud en nieuw en vindt dat vaak in feestzalen plaats en niet in de buitenlucht, zoals op de eilanden gebruikelijk is.
Erfgoedzorg
Stichting SPLIKA zet zich in voor cultuur van de benedenwindse eilanden en het Papiaments in Nederland. De stichting vertegenwoordigt hiermee een grote groep mensen met roots op de Caribische eilanden en heeft veel contacten zowel daar als in Nederland. Voor beide tradities heeft SPLIKA een erfgoedzorgplan gemaakt: een plan met concrete acties om de tradities levend te houden en door te geven naar volgende generaties. Hierbij worden eventuele problemen in de overdracht aangepakt. Voor beide tradities wil SPLIKA in samenwerking met andere traditiedragers in zowel Nederland als op de eilanden, workshops organiseren en de kennis over de tradities documenteren en delen. De overdracht van de kennis van ouderen op jongeren maken deel uit van de plannen.
De Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland vloeit voort uit de ratificatie van het UNESCO Verdrag inzake de Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland in 2012. Dit verdrag is koninkrijksbreed ondertekend en alle eilanden inventariseren het immaterieel erfgoed op hun eiland op hun eigen manier. De inventaris van Nederland is zichtbaar op www.immaterieelerfgoed.nl.
RSS
Facebook
Twitter
