The legacy of Slavery and Indentured Labour (1)
Van de redactie van dWTL
Het gebeurt niet vaak dat er een serie boeken verschijnt. En al helemaal niet over een onderwerp dat Suriname raakt. De aanleiding was een conferentie in juni 2013, onder de titel: ‘The Legacy of Slavery and Indentured Labour. Conference on Bonded Labour, Migration, Diaspora and Identity Formation in Historical and Contemporary Context’.
Tekening van het Franse slavenschip La Marie Séraphique (ca. 1770)
Er waren veel buitenlandse sprekers aanwezig en aan diegenen die een paper hebben gepresenteerd, is gevraagd een artikel te produceren voor publicatie. Dat is vaak het struikelblok: een onderwerp presenteren in 20 minuten is iets anders dan een publicabel stuk schrijven van zeker 12 pagina’s. Jammer genoeg haken dan veel mensen af. De vier delen die zijn uitgegeven bij Manohar Books in India vallen onder redactie van Maurits Hassankhan, hoofd van de geschiedenisafdeling van de faculteit Humaniora van de Anton de Kom Universiteit. Hij heeft voor de diverse delen samengewerkt met verscheidene collega’s, waarbij Lomarsh Roopnarine een constante is geweest. Hij is associate professor aan de Jackson Universiteit (Mississippi) in Latijns-Amerikaanse en Caribische studies. Al naargelang de onderwerpen werden er andere specialisten gevraagd om mee te werken. De samenwerking tussen deze wetenschappers heeft dus een mooie serie opgeleverd die hier in delen besproken zal worden. Één pagina zou een te oppervlakkige beschouwing opleveren.
Het is bijzonder dat de boeken gedrukt zijn in India. Er zal heel wat heen en weer gemaild zijn om dit voor elkaar te krijgen. Boeken kopen in India is vaak voordelig, omdat ze voor een heel grote markt worden gedrukt, er wonen immers veel mensen. Maar ze verschepen naar de andere kant van de wereld is een ander verhaal. Toch kun je het er op wagen. Boeken gekocht in Delhi, worden keurig ingenaaid in een stuk katoenen stof en op de boot gedaan naar Suriname, met de verzekering dat alles in orde zal komen. Ze zijn inderdaad ook, na bijna een jaar, aangekomen. Gelukkig is dat met deze serie wat sneller gegaan. De boeken zijn op Trinidad gepresenteerd, maar ook hier, met een klein symposium, in juni 2016.
Deel één: artikelen met een historische insteek
door Irene Meulenberg
Historical and Contemporary Issues in Suriname and the Caribbean is het eerste volume van Legacy of Slavery and Indentured Labour. Het boek is verdeeld in drie verschillende onderwerpen. In het eerste deel staan de impact van slavernij, contractarbeid en migratie centraal. Vooral de nieuwe inzichten, maar ook hoe academische paradigma’s kunnen bijdragen aan de wijze waarop historisch onderzoek wordt verricht, of deze juist kan inperken. Dit werd aangekaart door Stephen Small, die in zijn keynote speech: There’s Nothing as Practical as a Good Theory aanhaalde dat er meer diversiteit in benadering moet komen, op zowel geografisch gebied, thematische ingang, maar ook een afgebakende historische periode, taalinvloeden, gender of een andere specifieke groep (zoals de marrons).
Kaart van slaventransporten
Het tweede hoofdstuk, ‘Mapping Slavery’, geschreven door Dienke Hondius, laat zien hoe digitale technologie gebruikt kan worden om de slavernijgeschiedenis en slavenhandel weer te geven in Europa. De focus ligt hierbij niet zozeer op slaven, maar juist op de slaveneigenaren en kooplieden die betrokken waren bij de slavenhandel. Het project biedt een weergave van de geografische locaties in Europa en de route van de Europese slavenhandel op onder andere het Nederlandse vasteland. Hierdoor wordt er een mogelijkheid gecreëerd waarbij de gebruiker van de kaarten in contact komt met een deel van zijn of haar lokale geschiedenis waar men zich eerder niet van bewust was.
Het derde hoofdstuk belicht de integratie van de historische Indiase gemeenschap in Suriname en Nederland. In Integration Styles in the Indentured Indian Diaspora stelt Chan E.S. Choenni de integratie en de weergave van de historische ontwikkelingen van deze bevolkingsgroep in Suriname en Nederland centraal. De schrijver gebruikt drie concepten als indicatoren om de mate van integratie vast te stellen, namelijk socio-economisch, cultureel en politiek. Daarnaast wordt de situatie in Suriname vergeleken met die in Mauritius, Guyana, Trinidad en Tobago en Fiji waar ook Indiase arbeiders voor arbeid naartoe zijn gegaan. Het onderzoek laat zien dat de indicatoren als relevant beschouwd kunnen worden en dat de mate van integratie niet alleen verschilt tussen de diverse landen, maar dat dit ook per historische periode verschillend is.
Het hoofdstuk door Marie D. Price, Constructing the Andean Diaspora over de migratie vanuit Colombia, Ecuador, Peru en Bolivia naar elders in de wereld laat zien hoe regeringen inspelen op deze migraties en hoe het land er profijt van kan hebben. Zo ontwikkelden de regeringen beleid waardoor niet alleen zijzelf er voordeel van hebben, maar de migranten elders ook. Hier kan men denken aan bijvoorbeeld een dubbele nationaliteit. Ook kijkt Price naar de informele netwerken die ontstonden tussen de thuisblijvers en familie in de diaspora.
Het tweede deel van de publicatie verhaalt over gezondheid en ziektes in Suriname en binnen de (Indiase) diaspora. In Imperial Contradictions: Health Issues and Indentured Indian Labours praat Radica Mahase over de gezondheid en de medische voorzieningen die ter beschikking werden gesteld aan de Indiase arbeiders vanaf het moment dat men zich aanmeldde in Calcutta tot aan de vestiging in de kolonie, Trinidad. Uit het onderzoek blijkt, dat ook al werden er allerlei voorzieningen ter beschikking gesteld, de hygiënische omstandigheden dusdanig slecht waren dat dit medische implicaties had voor de gezondheid van de contractarbeiders.
Glenn Oehlers et al. presenteren in Health Life in Suriname een hedendaagse beschouwing van de gezondheid in ons land. De auteurs geven een overzicht van de verschillende ziekten en hun voorkomen onder de verschillende bevolkingsgroepen in Suriname. Niet alleen wordt er gekeken naar de verschillen tussen de etnische groepen in de Surinaamse samenleving, maar wordt er ook een vergelijking gemaakt met de Surinamers in Nederland. Voor dit onderzoek werden statistische gegevens gebruikt. Daarnaast werd gekeken naar de impact van deze ziekten op de verschillende etnische groeperingen in Suriname.
Het laatste artikel met gezondheid als onderwerp door Aminata Cairo, presenteert het Afro-Surinaamse model ‘Opo Yeye’. Hierbij staat het welzijn van het individu centraal. Harmonie tussen alle aspecten zoals familie en samenleving met het individu zijn van belang zodat deze zich zowel fysiek als spiritueel goed voelt. Dit model dat onderzocht is in Suriname en Nederland, wordt toegepast op Afrikaanse vluchtelingen in Kentucky, USA. Het laat zien dat dit Afro-Surinaamse model universeel kan worden toegepast en een positieve transformatie binnen de samenleving van deze groep vluchtelingen teweeg kon brengen, en dat het kan worden toegepast buiten de context van Suriname en Nederland.
De Surinaamse plantage Ma Retraite in 1922
In het derde en laatste deel van het boek zijn verschillende hoofdstukken gebundeld die gaan over zowel de hedendaagse als de historische Marron gemeenschap in Suriname zowel als erbuiten. Zo onderstreept Cheryl White in Finding Maroon Ancestral Settlements het belang om archiefonderzoek en orale tradities met archeologie te combineren om zo tot een beter inzicht te komen in hoe de materiële cultuur van de Marrons ontstond en zich ontwikkelde. Archeologie kan namelijk de nuances naar boven brengen die belangrijk zijn voor de geschiedenis. Het onderzoek door Clémence Léobal, From Primitives to Refugees: French Guianes Categorizations of Maroons laat zien wat de oorzaak was dat Marrons die in eerste instantie gecategoriseerd als Inheemse en tribale groep, werden aangemerkt als illegale vluchtelingen in de jaren ‘80 door de Frans-Guyanese overheid. Ze focust op de gebeurtenissen waardoor de overheid deze beslissing nam, die tegenwoordig nog steeds implicaties heeft voor deze bevolkingsgroep.
Clémence Léobal. Foto © Michiel van Kempen
In Governing Ndyuka Society Abroad: The Council of Kabiten and Basya of Okanisi in The Netherlands van Ine Apapoe focust zij zich op de traditionele cultuur en het gezag van de Ndyuka die zich hebben gevestigd in Nederland en met name hoe de verhoudingen zijn met de Raad in Suriname. Dit onderzoek is gedaan aan de hand van literatuuronderzoek als ook interviews met informanten. Het laat zien dat met name tradities en rituelen een belangrijke plek innemen voor Nederlandse Ndyuka’s geleid door de Raad, maar dat er verschillen zijn tussen de Raad in Suriname en die in Nederland. Hierdoor zijn tradities en rituelen onderhevig aan de condities die in Nederland gelden.
Het laatste hoofdstuk over de Marooned slaves of Esmeraldas in Ecuador beschrijft de relatie tussen de verschillende gemeenschappen Marrons, Inheemsen en de Spaanse overheerser tussen 1553 en 1600. Laura Moulton’s onderzoek laat zien dat de Marrons een belangrijke rol innamen in de gebeurtenissen in dit gebied en dat zij onderhandelstrategieën gebruikten om de Spaanse overheersing te beperken en controle te houden over het gebied. Daarnaast blijkt dat onderzoek van verschillende bronnen een genuanceerder beeld geeft, dan bezien vanuit de ogen van de kolonisator. Zo blijkt dat de afgezonderde provincie van Esmeralda een rijke en unieke geschiedenis heeft wat betreft Afro-Latijnse vrijheid en autonomie.
De artikelen in dit boek tonen aan dat er nog genoeg onderzoek gedaan kan worden naar zowel historische als hedendaagse gemeenschappen en de effecten die contractarbeid en slavernij hebben op deze samenlevingen. Door gebruik te maken van andere informatiebronnen of door verschillende informatiebronnen te combineren komen nieuwe inzichten naar boven en zien we een nuancering en herschrijving van de geschiedenis.
Hassankhan, M., L. Roopnarine. C. White & R. Mahese (eds.) 2016. The legacy of Slavery and Indentured Labour. Historical and Contemporary Issues in Suriname and the Caribbean. New Delhi: Manohar. ISBN 978-93-5098-127-6
Irene Meulenberg is beleidsmedewerker en archeoloog bij de Archeologische Dienst Suriname van het MinOWC en docent bij de afdeling geschiedenis van de Adek.
RSS
Facebook
Twitter
a very nice review