blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Ponte Matthijs

Terras / Cariben

Op 28 mei verscheen het achttiende nummer van Tijdschrift Terras, een speciaal nummer getiteld ‘Cariben’. Terras is een tijdschrift voor internationale literatuur dat als geen ander tijdschrift schrijvers introduceert waarvan je gewild had dat je ze eerder kende.

read on…

Het talige draaihoofd van Cairo

Toespraak bij de 70ste geboortedag van Edgar Cairo, theater Perdu, Amsterdam, 6 mei 2018

door Michiel van Kempen

Of Edgar Cairo de grootste schrijver van Suriname is? De vraag is me nogal eens gesteld. Door Afro-Surinamers die driftig op zoek zijn naar een literaire icoon. Door bewonderaars van zijn grote en diverse oeuvre. Door mensen die zich geen raad wisten met zijn merkwaardige variant van het Surinaams-Nederlands. Door mensen die hem bewonderden om zijn provocerende ‘negerachtigheid’ − bij hemzelf overigens een woord zonder aanhalingstekens. Of juist door mensen die een hekel hadden aan zijn provocerende negerachtigheid. En mijn antwoord luidt: ik weet het niet. En ik vind de vraag of hij de grootste schrijver van Suriname is of was eigenlijk ook niet zo interessant. Wie is er groter: Shakespeare of Dante? − wie zal het zeggen? Edgar Cairo wist het zelf wel: hij was èn Dante èn Shakespeare. read on…

Ontworteld op de akker van de wereld – Edgar Cairo’s legacy

De Surinaamse schrijver Edgar Cairo zou op 7 mei a.s. 70 jaar zijn geworden. Met zijn ‘provocatieve’ columns in de Volkskrant, met zijn romans, theater en poëzie stelde hij al in de jaren ’80 zowat alle thema’s aan de orde die in recente debatten over blackness, Zwarte Piet, her-denken van het koloniale verleden, white innocence aan de orde komen. Wat is Cairo’s legacy voor de jonge schrijvende generatie van nu? Een lezing, columns, een tafelgesprek bij Perdu op 6 mei a.s.. read on…

Derek Walcott (23 januari 1930 – 17 maart 2017)

by Matthijs Ponte

Op vrijdag 17 maart verscheen het bericht dat dichter, toneelschrijver, schilder en Nobelprijswinnaar Derek Walcott op 87-jarige leeftijd is overleden in zijn huis op het Caraïbische eiland St. Lucia. Walcott, die ook Nederlandse wortels heeft, laat een uniek en uitgebreid oeuvre van essays, toneelteksten en poëzie na. Hij wordt alom geroemd als één van de grootste literaire krachten van de afgelopen eeuw. read on…

Over Roemer (Astrid H)

Bij Perdu: Met Maaike Meijer, Marwin Vos, Quinsy Gario, Maikel van Hetten & Matthijs Ponte

Ook na de P.C. Hooftprijs doet het werk van Astrid Roemer nog altijd nieuw aan – nieuw in de zin van verrassend en vervreemdend, maar ook in de betekenis van onverwerkt. Dat spreekt onontkoombaar uit De wereld heeft gezicht verloren, de documentaire van Cindy Kerseborn over Roemer. Voor het eerst wordt deze film in Perdu in zijn volledigheid vertoond, met een korte inleiding van Kerseborn zelf. read on…

Finnisage expositie ZUIVER

De afgelopen weken was op de NDSM-werf in galerie Nieuw Dakota de tentoonstelling ZUIVER te zien. ZUIVER is een groepstentoonstelling met Surinaamse en Nederlandse kunstenaars ter afsluiting van een jarenlange culturele uitwisseling (2006-2014) tussen de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en de Nola Hatterman Art Academy in Paramaribo. Nederlandse docenten gaven les in Paramaribo en Surinaamse studenten haalden hun bachelor in Amsterdam. De meesten keerden weer terug met een indrukwekkende ervaring en niet zonder de belofte van reciprociteit. read on…

Debuutbundel van Matthijs Ponte

Matthijs Ponte debuteert met gemeenschap. Zijn poëzie is even politiek als speels, de ene keer filosofisch abstract, dan weer pijnlijk direct en concreet, en in alle registers waarvan hij zich bedient verraadt zich een grote interesse in de implicaties van de taal die wij gebruiken. Lees op www.halverwegechapbooks.nl vast het gedicht ‘naar beckett’, het laatste in gemeenschap. Of bij het online tijdschrift Samplekanon het gedicht ‘Tocht’. read on…

Perdu over De Dictator in de literatuur

OP 5 juni organiseert de Avondenredactie van literair theater Perdu het programma “De Dictator”. De verkiezingswinst van Desi Bouterse in Suriname is voor Perdu de aanleiding voor dit programma. read on…

Read my World 2014: Literatuur uit de Caraïben

Het programma is rond, de site online en de kaartverkoop van start: Read My World is er klaar voor. Op 12, 13 en 14 september presenteert hét internationale literatuurfestival van Amsterdam de poëzie en verhalen van de Caraïben. Voorbij de waan van de dag onderzoekt het festival de grens tussen literatuur en journalistiek, tussen hier en daar – en vestigt de aandacht op alles ertussen. Drie curatoren uit de regio nemen je mee op avontuur door het vaak onbekende Caraïbische literaire landschap. Maak kennis met de talentvolle schrijvers, uitgesproken dichters en prikkelende spoken word-artiesten die zij selecteerden in Jamaica, Guyana, Suriname, Saint Lucia, Barbados, Trinidad & Tobago en Haïti. read on…

Perdu reorganiseert

Op vrijdag 10 augustus is Marije Koens benoemd tot directeur van Stichting Perdu. Op 13 augustus is Ruben Ing benoemd tot bureaumanager. Zij volgen Matthijs Ponte op die aftreedt als zakelijk coördinator.

read on…

Juryrapport en dankwoord G.H. ’s-Gravesande-prijs 2011 voor Stichting Perdu

Juryrapport

Perdu, de Amsterdamse literaire stichting met een nationale uitstraling, presenteert in een intiem theater eigenzinnige programma’s, die gekenmerkt worden door een hoge kwaliteit en een internationale blik op ontwikkelingen in de literatuur. Het werk van Perdu getuigt van een liefde voor poëzie die zich niets gelegen laat liggen aan de waan van de dag. En poëzie betekent binnen Perdu veel meer dan teksten met veel wit. Poëzie staat ook voor een tegenstem, een alternatief, een manier van denken.

In Frankrijk spreken ze graag van de ‘Exception Française’: ze doelen daarmee op datgene wat Frankrijk anders doet dan de rest van de wereld. Naar analogie daarvan zouden we Stichting Perdu de Exception Perdienne kunnen noemen. Want dit is een waarlijk uitzonderlijke plek, een witte vlek op de kaart van een commerciëler wordende literaire wereld.

Vanaf het eerste begin, een boekhandel in de Pijp in 1984, tot de meest recente poëzie-avond in het mooie pand aan de Kloveniersburgwal, is Perdu bijzonder geweest. Een uitzondering op de groeiende massacultuur, een uitzondering op de ontwikkeling waarbij studenten zich steeds minder bekommeren om boeken, laat staan poëzie, en een uitzondering op de vele goedbedoelde initiatieven die op den duur ten onder gaan aan geldgebrek of aan een tekortschietende organisatie.

Maar dit is geen prijs voor goede bedoelingen alleen. Wat hier tevens bekroond wordt is een constante kwaliteit. De Stichting Perdu, met haar uitgeverij, boekhandel en Avondenredactie, bestaat – dank zij de inzet van honderden onbetaalde poëzieliefhebbers door de jaren heen – al 27 jaar met een eigengereide programmering en onconventionele fondskeuze. De zaal zat niet altijd vol, het honorarium was niet altijd hoog, maar toch zal het moeilijk zijn een Nederlandse dichter te vinden die niet met trots en plezier heeft gepubliceerd of opgetreden bij Perdu, waar talenten werden ontdekt en gekweekt, en waar de uithoeken van de literatuur worden verkend.

Het bestuur van de Jan Campert-Stichting is verheugd om de ’s-Gravesande-prijs te kunnen uitreiken op waarlijk Perdistische wijze: niet aan een persoon, zelfs niet aan een groep, maar aan een aanhoudend spoor van volharding, kritisch vermogen, grote liefde voor het woord, en onbaatzuchtigheid. Voor Chris Keulemans als oprichter tot Matthijs Ponte nu, en voor iedere postzegelplakkende, foldervouwende, boekenverkopende, rodewijnschenkende, stoelensjouwende Perdist tussen hen beiden in.

Dankwoord

Het geschenk, met dank
Matthijs Ponte, coördinator Stichting Perdu

In de openingsscène van Plato’s Timeus geeft Socrates zijn gesprekspartners aan zo ingenomen te zijn met het feit dat hij door hen is uitgenodigd met ze in gesprek te gaan dat hij zich voor de gelegenheid feestelijk uitgedost heeft. Verheugd bereidt hij zich voor op het in ontvangst nemen van hun door Socrates als ‘geschenken’ beschouwde woorden. Het geconcentreerde, weloverwogen gesproken en geschreven woord, de kritische redenatie als een geschenk, dat is wat ik wekelijks ervaar als ik in Perdu literaire programma’s meemaak.

Hoe dankbaar ik ook ben, het is vreemd een dankwoord te schrijven voor een geschenk dat uit waardering voor die wekelijkse geschenken voortkomt. Vreemd, omdat ik Perdu niet ben. Perdu is een groep mensen, een zich constant vernieuwende verzameling vrijwilligers, sprekers en bezoekers, die, meen ik, de wekelijkse reflecties en onderzoeken als een geschenk ervaren en elkaar daarin vinden. Er zal niet eerder een literaire prijs uitgereikt zijn die in één klap zo’n schare aan dichters en programmamakers bekroonde. Het nieuws dat Stichting Perdu de G.H. ’s-Gravesande-prijs uitgereikt zou krijgen leidde dan ook tot een bijzonder schouwspel: een collectieve felicitatie, een uitbundig kakofonisch dankwoord. Iedereen feliciteerde en bedankte iedereen, digitaal, telefonisch en in levenden lijve. Dat schouwspel was het eigenlijke dankwoord, dat ik hier helaas niet kan reproduceren of vertalen. Ik zou in plaats daarvan kunnen volstaan met het opdissen van de indrukwekkende rij namen van mensen die nu en in het verleden Perdu vormgegeven hebben, maar ik vrees dat de lijst nooit volledig zou zijn. In plaats daarvan kan ik daarom slechts een bescheiden poging doen datgene wat hen bindt te verwoorden.

Ik beschouw Perdu als een besluit. Een besluit om bij elkaar te gaan zitten en de verdieping en reflectie op te zoeken. Een besluit dat voortkomt uit een haast grenzeloze liefde voor en toewijding aan dat curieuze, veelzijdige en ambigue genre: de poëzie. Een besluit, ook, dat gestoeld is op het besef dat de vraag naar de aard en mogelijkheden van de poëzie constant opnieuw en anders gesteld moet worden. Een besluit dat zegt dat dit onderzoek nooit afgelopen is en dat er geen einde komt aan de interpretatiemogelijkheden van haar producten. Dat het bereik ervan niet bepaald kan en mag worden door landsgrenzen en dat het zinnig is om poëzie te toetsen en spiegelen aan andere genres en vertogen. Dat besluit is inderdaad, zoals het juryrapport constateert, gevrijwaard van de ‘waan van de dag’. Het gaat op zoek naar een taal die buiten, naast en met de alledaagse bestaat om daar te kijken wat er ook nog zegbaar is. Het zoekt de grenzen van dat zegbare op om eens rustig te kunnen bezien wie en wat er achter die grenzen verborgen ligt. Perdu is daarom altijd ook een politiek besluit geweest, iets dat wellicht in haar beginjaren, de jaren tachtig, minder uitzonderlijk was dan het nu geworden lijkt.

Dit collectieve besluit de taal blijvend te onderzoeken en daarvoor als uitgangspunt de poëzie te nemen brengt inmiddels bijna dertig jaar mensen bijeen, een feit dat met recht ‘bijzonder’ genoemd mag worden. Poëzie is voor die enorme groep mensen nooit een vrijblijvend genre geweest. Wel blijkt het, althans voor mij, een merkwaardig rijke en kritische geschenkmachine te zijn, die in die boekhandel met dat theatertje aan de Amsterdamse Kloveniersburgwal wekelijks wordt aangezet. En dat zal blijven gebeuren. Ik beschouw deze prijs als een belangrijke steun in de rug, in een tijd waarin de ruimte voor geconcentreerde reflectie op een marginaal genre als de poëzie alles behalve vanzelfsprekend is. Het is een belangrijk, veelzeggend geschenk.

Ik dank u daarvoor hartelijk, namens al die mensen die Perdu maken en gemaakt hebben tot wat het is, en nodig u graag uit uw eigen geschenken in Perdu in ontvangst te komen nemen. Er is genoeg voor iedereen.

Matthijs Ponte (1982) is dichter, filosoof, zakelijk coördinator van Stichting Perdu, medewerker van de Werkgroep Caraïbische Letteren en onderdeel van het collectief Schijnheilig. Hij schreef stukken voor ondermeer deReactor.org en het literaire tijdschrift DWB en maakte programma’s voor Perdu en Schijnheilig.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag Werkgroep Caraïbische Letteren verenigingsjaar 2010
Het bestuur van de werkgroep Caraïbische Letteren bestond aan het begin van het verenigingsjaar uit Peter Meel (voorzitter), Matthijs Ponte (secretaris), Michiel van Kempen (penningmeester) en de leden Noraly Beyer, Joyce Goggin, Carl Haarnack, Igma van Putte-de Windt en Paulette Smit. In november 2010 trad het nieuwe lid Kirsten Dorrestijn (Neerlandica en freelance journalist) toe.

De Adviesraad bestond en bestaat uit de leden Lilian Gonçalves-Ho Kang You, Henry Habibe, Chila de Haseth, Carel de Haseth, Wim Rutgers, Ruth San A Jong en Wycliff Smith.

Het bestuur kwam tijdens het verslagjaar vier maal bijeen, te weten op 23 februari, 7 juni, 6 september, 5 oktober en 1 november.

De Werkgroep organiseerde in het verslagjaar de volgende activiteiten:

De derde Caraïbische Letterendag

Op zaterdag 25 september 2010 vond voor de derde maal een Caraïbische Letterendag plaats in een afgeladen Bijlmerparktheater in Amsterdam Zuid-Oost. Op die dag stonden oude en nieuwe theaterteksten uit de Nederlandstalige Caraïben centraal. Onder de titel ‘Scènes uit het huwelijk: Overspel in liefde en politiek’ werd in twee panels van telkens 4 toneelauteurs gereflecteerd op de stand van zaken in het hedendaagse Caraïbische theater, op de politieke en maatschappelijke impact die toneelteksten en uitvoeringen in het verleden hebben gehad en momenteel nog hebben, zowel in Nederland als in het Caraïbisch gebied en op de literaire receptie en de literaire waarde van die teksten. De verschillende panels bestond uit jonge en oudere toneelschrijvers van naam die hier en overzees actief zijn. Panel 1 bestond uit Thea Doelwijt, Sharda Ganga, John Leerdam en Jenny Mijnhijmer. Een tweede panel werd gevormd door Norman de Palm (voor de gelegenheid overgekomen uit Curaçao), Julien Ignacio, Maarten van Hinte en Sharda Ganga (voor de gelegenheid overgekomen uit Suriname). Beide gesprekken werden begeleid door Noraly Beyer.

Naast de gesprekken die plaats vonden, werd er een viertal readings van enkele scènes uit toneelteksten gehouden door jonge en gerenomeerde acteurs van Caraïbische komaf. Paulette Smit, Felix Burleson, Naro Petronilia, Bo Bojoh, Gerda Havertong e.a. lazen passages uit Iris van Thea Doelwijt, Stampij van Norman de Palm, Een vrouw en een man van Astrid Roemer en Daniël en de duivel van Julien Ignacio. Verder werden er speciaal voor de gelegenheid geschreven columns uitgesproken door Maarten van Hinte en Sharda Ganga. De avond werd feestelijk afgesloten door de band Faya djang.

Het evenement mag andermaal een groot succes genoemd worden. De Caraïbische Letterendag is uitgegroeid tot een begrip dat een groot aantal bezoekers weet te trekken. Voor het komende jaar wordt dan ook gezocht naar nog weer een grotere zaal om geen mensen teleur te hoeven stellen aan de deur.

Een uitgebreid verslag is te vinden in het archief van de website van de werkgroep op http://www.caraibischeletteren.com/3ecarletdag.html en op het weblog via http://caraibischeletteren.blogspot.com/2010/10/overspel-in-caraibisch-toneel.html (Kirsten Dorrestijn) en http://caraibischeletteren.blogspot.com/2010/10/derde-caraibische-letterendag-overspel.html (Stuart Rahan).

Rudolf van Lier Lezing 2010

Op 26 februari organiseerde de Werkgroep de 2e Van Lier Lezing. Deze vond plaats in het Lipsiusgebouw van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Leiden. De lezing werd gehouden door Francio Guadeloupe, docent bij de afdeling Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies (CAOS) van de Radbouw Universiteit Nijmegen en onderzoeker bij de Amsterdam School for Social Scientific Research (ASSR) van de Universiteit van Amsterdam. Zijn lezing kreeg als titel mee ‘Adieu aan koelies, nikkers en makambas: raciaal denken binnen de antropologie van de Caraïben’. Aspha Bijnaar, onderzoeker bij het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) in Amsterdam, trad op als referent.

De complete tekst van de lezing, inclusief de eerste reactie van referent Aspha Bijnaar is te vinden op http://www.caraibischeletteren.com/vanlier.html
Een uitgebreid verslag van de bijeenkomst door bestuursvoorzitter Peter Meeel is te vinden op http://caraibischeletteren.blogspot.com/2010/03/bezem-door-de-caraibistiek.html

Kleine bijeenkomsten

1 mei 2010
Presentatie Devah van Jacques Thönissen (Aruba) en Ruwe olie van Karel de Vey Mestdagh (over Curaçao)

11 december 2010
Presentatie Voor mij ben je hier; verhalen van de jongste generatie Surinaamse schrijvers, samengesteld door Michiel van Kempen in Perdu, Amsterdam.

Webpresentatie

Het weblog, dat in het voorgaande jaar gelanceerd werd, fungeert als een digitale verzamelplaats voor nieuws en debat. Het succes is overweldigend. Het blog, bestaand uit bijdragen verzameld door zowel bestuursleden als extern aangeleverde teksten heeft inmiddels de 500.000 hits ruimschoots overschreden. Op het adres http://caraibischeletteren.blogspot.com kan de geinteresseerde zich dagelijks op de hoogte laten brengen van actuele bezigheden van de werkgroep literaire en letterkundige culturele ontwikkelingen in het Caraïbisch gebied. De Werkgroep is inmiddels ook aanwezig op Facebook en Twitter.

Schrijversportretten

In opdracht van de werkgroep werd in augustus 2010 door de Surinaamse kunstenaar Dhiradj Ramsamoedj een kunstwerk gerealiseerd in de vorm van een boek bij wijze van hommage aan de dichter Michaël Slory. Het kunstwerk werd tijdens de Derde Caraibische Letterendag gepresenteerd in het Bijlmerparktheater.
Het werk vormt de tweede in een serie schrijversportretten. In 2009 maakte de Curaçaose kunstenaar Tirzo Martha al een portret van Elis Juliana onder de titel “Proteha e Wardador” (Bescherm de Beschermer).
Een uitgebreide beschrijving van het werk inclusief foto’s is te vinden op http://caraibischeletteren.blogspot.com/2010/08/dhiradj-ramsamoedj-portret-van-slory.html

Matthijs Ponte, secretaris
20 Maart 2011

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter