Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Mulier Ludwich van
Een verhaal als de stokjes van mikado
Over Irma; een mikado van boze goden van Kees Broere
door Michiel van Kempen
Het lag moeilijk: literatuur in de jaren ’70 en ’80. Die moest echt opnieuw uitgevonden worden als wapen in de klassenstrijd. Dat was zowat het eerste wat ik hoorde toen ik in het vuurrode Nijmegen ging studeren – datzelfde Nijmegen waarin mijn onwetende vader nog zijn laatste hoop stelde vanwege de katholieke universiteit, hij heeft het geweten.
read on…Idealisme als drijfkracht voor vernieuwing
Het studentenleven van Arubanen en Antillianen in de jaren ’60 – ‘70
door Quito Nicolaas
.
In de jaren zestig en zeventig verliet een groep jongeren het ouderlijk huis op Aruba en Curaçao en streek neer in Nijmegen om een nieuwe etappe in hun leven te beginnen. Zij hadden zich aangemeld voor de studies geneeskunde, rechten, psychologie, pedagogiek, andragogie en sociologie. Als tiener hadden ze op dat moment geen idee of de gekozen studie voor hen was weggelegd en welke maatschappelijke rol ze later zouden vervullen. Ze zagen de toekomst rooskleurig in en waren in elk geval blij dat ze vanaf nu een zelfstandig leven konden leiden, zonder het toeziende oog van pa en ma. De meesten zijn nu reeds op een pensioengerechtigde leeftijd beland en samen met Frits Goedgedrag, Carla Giskus en Henk Moeniralam blik ik terug op de woelige jaren ’60 en ’70. read on…
Standaardisering van het Sranantongo
Verrassend grote opkomst Moedertaaldag – Sranan bakadina
door Ludwich van Mulier
Amsterdam. De lente van 2014 maakte op de Moedertaalmiddag korte metten met de zachte winter. Het zonnige weer bracht veel Surinamers op de been op zondag 2 maart. Ruim meer dan honderd aanwezigen brachten met gepeperde folklore ode aan de Surinaamse taal “Het Sranantongo”. De spreektaal was Sranantongo.
read on…Sranantongo Bakadina
Eren van en pronken met het Surinaams
Een programma rond het Surinaams in verband met Internationale Moedertaaldag met o.a. presentatie boek en cd van Flos Rustveld Wan gro-ede kon gi Maria, een vertaling van Slaaf kindje slaaf geschreven door Dolf Verroen.
read on…Geslaagde bijeenkomst SDSG te Amsterdam
“Werken aan geestelijk welzijn Surinamers belangrijk”
door Ludwich van Mulier
Amsterdam 27 oktober 2013. Het Surinaams Dichters- en Schrijversgenootschap dankt iedereen die aanwezig was voor de inhoudelijke bijdragen. Op korte termijn wil het SDSG-opgericht in 1999 – vernieuwingen doorvoeren in het bestuur, aldus voorzitter Ludwich van Mulier, die uitleg gaf over het functioneren over de landelijke organisatie voor Surinaamse letterkunde & kunst. Winston Loe (leraar/dichter/schrijver)en Eugenia Smits (Lerares/Jeugdliteratuur/dichteres), voorgestelde kandidaat-bestuursleden, droegen voor uit eigen werk. De aanwezigen brachten eerbetoon aan de inleider Max Sordam. Max Sordam, Sranantongo deskundige, deed de mededeling dat er samen met het SDSG gewerkt wordt aan het standaardwoordenboek Sranan, dat op korte termijn verschijnen zal. Ludwich van Mulier is reeds geruime tijd bezig met de voorbereidingen voor de heruitgave van het Sranan woordenboek van Max Sordam, dat onder auspiciën van de Sranan Akademiya /Paramaribo, met o.a. medewerking van drs Hein Eersel werd uitgegeven. Er wordt gestreefd naar een standaardwoordenboek met etymologie, fonologische informatie en syntaxis; geredigeerd door voor het leven benoemde redacteuren, op basis van de versie van het woordenboek van de icoon Max Sordam. Naar analogie van het standaardwoordenboek Nederlands; de “Dikke Van Dale”-Nieuw handwoordenboek der Nederlandse Taal, zal gewerkt worden naar de Surinaamse “Dikke Sordam”, waarin de verschillende uitgaven van diverse deskundigen zullen worden geïntegreerd. Taalbeschrijving en standaardisering worden niet van bovenaf opgelegd, maar zijn processen die door deskundige begeleiding kunnen uitmonden in algemene erkenning, toepassing en prestige. De aanwezigen waren het met Max Sordam eens dat er een eind moet komen aan de verschillende schrijfwijzen van het Sranan en dat de adviezen en richtlijnen van de Sranan Akademiya, gesanctioneerd door meerdere regeringen, zullen worden gevolgd.
Het SDSG riep op om met zijn allen te werken aan het geestelijk welzijn van het Surinaamse volk, dat in een impasse is komen te verkeren. Dit is mogelijk door o.a. de Surinaamse dichters en schrijvers aan te moedigen ende letterkunde ,meer en gericht te promoten; dat is immers een van de doelstellingen van het SDSG. Er wordt door het SDSG intern onderzoek gedaan naar de postume loutering van Prof. dr. Herman Wekker en prof. dr. Rudolf van Lier, pleitbezorgers van de Surinamistiek. Ex-bestuurslid, schrijfster Mechtelly Tjin A Sie werd ook genoemd als icoon/ ex-bestuurslid van het SDSG en medeoprichtster van Schijversgroep 77, die nooit vergeten zal worden en gepast zal worden geëerd voor haar bijdragen aan de Jeugdliteratuur. Surinaamse dichters en schrijvers in Suriname en Nederland, en belangstellenden in de Surinaamse letterkunde en Surinamistiek worden opgeroepen zich aan te sluiten bij het SDSG. U bent allen van harte welkom. telefoon: 0626876887; masusaworld@gmail.com.
Het laatste hoofdstuk moet nog verschijnen
De rubriek Herlezen vraagt aandacht voor boeken die langer geleden zijn verschenen en de moeite van het herlezen waard zijn. Suggesties? Laat het ons weten via ons emailadres. Vandaag een stuk over het werk van Benny Ooft.
door Michiel van Kempen
Een hindostaanse modeshow wervelt voorbij op het toneel, gevolgd door een set’dansi door acht creoolsen. Het is 24 november 1989, vooravond van de viering van veertien jaar srefidensi. Achter in de zaal van de Vereniging Ons Suriname aan de Amsterdamse Zeeburgerdijk is een boekenstand ingericht. Tot mijn vreugde ligt er ook Het laatste hoofdstuk, de documentaire die Benny Ooft in 1976 publiceerde over de laatste stappen naar de onafhankelijkheid van Suriname. Ik ken het boek wel, maar ik heb het nooit kunnen kopen omdat het in Suriname uitverkocht is. Ik weet op dat moment niet dat de schrijver van het boek die ik nog enkele weken eerder om een exemplaar gevraagd heb, enkele uren geleden dood op zijn bed is aangetroffen. Het laatste hoofdstuk in het leven van Benny Ooft werd in de loop van de morgen van 24 november 1989 afgesloten.
Benny Ooft was een exponent van de groep die zich in 1968 schaarde rond het tijdschrift Moetete: Thea Doelwijt, R. Dobru, Shrinivási, Jozef Slagveer, Ruud Mungroo, P. Marlee. Met hart en ziel deel uitmakend van de Surinaamse gemeenschap, nationalistisch, idealistisch, verwoordde hij in zijn korte prozastuk `Shaantedevi’ in het eerste nummer van Moetete de eenheid van de Surinaamse rassen: de liefde tussen een creoolse jongen (die Sarnami spreekt) en een hindostaans meisje. Hun liefde blijkt zo sterk te zijn dat donkere mannen met dreigend opgeheven stokken van het toneel verdwijnen zonder enige actie ondernomen te hebben.
Geboren op 3 februari 1941 te Paramaribo was Benny Ooft ook in zoverre exponent van zijn generatie dat het nog geheel op Nederlandse leest geschoeide onderwijs een sterk stempel op zijn vorming drukte. Het eerste hoofdstuk van zijn ongepubliceerde roman Tussen palmen en dijken verhaalt over de fraters van de Paulusschool (Mulo) en de koloniale brainwash die zij hun pupillen trachtten te laten ondergaan. Dat dit op velen uit de jaren zestig juist een averechts effect sorteerde, moge inmiddels duidelijk zijn. Interessant was wel dat van dat onderwijs, waarin de humaniora een belangrijke plaats kregen toebedeeld, invloed uitging op jonge Surinamers om zich als schrijvers en dichters te ontplooien, al was er eerst een Trefossa nodig om te laten zien dat dat ook kon in een andere taal dan het Nederlands. Wat dan ook de implicaties geweest mogen zijn van het koloniale frateronderwijs, feit is dat de eerste generatie schrijvers een voortreffelijke taalbeheersing kenden en het pleit voor de ernst waarmee zij hun taak opnamen, dat zij die lijn ook doorzetten voor het Sranantongo. Zo schrijft Benny Ooft in het tweede nummer van Moetete een aantal persoonlijke notities over schrijven in het Sranantongo waarbij hij ondermeer opmerkt dat onvolledige beheersing van het Sranan, schrijven vanuit het Nederlands en het zelf maar lukraak woorden scheppen uit den boze dienen te zijn. De radio‑omroeper die het begrip voorzitter vertaalt door `amrabasi’ laat zien dat hij absoluut geen moeite gemaakt heeft om te ontdekken dat er een veel adequater woord als `edeman’ bestaat.
Het frateronderwijs op Nederlandse leest heeft ook sterk zijn invloed doen gelden op beeldvorming en stijl van die eerste generatie schrijvers, men leze er de vroege verzen van Dobru en Shrinivási maar op na. Verwonderlijk is dit niet, het is veeleer verwonderlijk met welk een elan die generatie de eigen wereld onder woorden heeft weten te brengen. Benny Ooft was een van de weinigen van deze dichtersgeneratie die zich primair toelegde op het schrijven van proza. De zeven verhalen die hij in 1967 bij drukkerij Paramaribo liet uitkomen onder de titel Silhouetten zijn geschreven in een nu wat traditioneel aandoend proza, vol van wendingen die laten zien dat hij goed gekeken had naar ouder proza, maar die een eigen stijl in de weg stonden. Toch geven de zeven verhalen al een vlot verteller te zien die de sfeer van vooral het Surinaamse binnenland goed weet op te roepen.
Wat in Silhouetten nog een soort schrijfoefeningen waren, werd in de novelle Avonden aan de rivier met meer durf en kracht voortgezet. Het boek verscheen bij Varekamp in 1969 en ondanks het feit dat het nooit werd herdrukt, is het altijd een veelgelezen uitgave gebleven. Avonden aan de rivier speelt zich af op een plantage aan de Surinamerivier. Door leegloop en verwaarlozing wordt de kleine gemeenschap met de ondergang bedreigd. De vraag is of het de moeite loont de oude generator nog te vervangen, of dat de hele zaak maar beter opgedoekt kan worden. De uiteindelijke keuze voor een aanpassing aan de omstandigheden door een kleinere generator te kopen, is de enige keuze die een nationalistische schrijver als Benny Ooft de personen in zijn novelle kon laten maken.
Feit is dat Benny Ooft met die eerste twee boeken verwachtingen wekte en dat hij die verwachtingen als literator nooit heeft ingelost. Het `fragmentarisch dagboek’ Pelgrim op zee had hij nog in portefeuille en zou daar ook altijd blijven. In de bloemlezing Geluiden/ Opo sten verscheen in 1984 een fragment uit de roman Tussen palmen en dijken en nog een fragment waarvan het onduidelijk is of het uit dezelfde aangekondigde roman komt. Wie die fragmenten leest, zal direct opmerken hoezeer Ooft literair gegroeid is, maar ook dat hij toch net datgene mist wat Leo Ferrier, Bea Vianen en Edgar Cairo tot schrijvers met een unieke stem maakt.
Sinds de jaren zeventig heeft Benny Ooft zich vooral toegelegd op journalistiek werk en filmen. Al in 1968 bundelde hij in De vlucht opstellen van hemzelf, Thea Doelwijt, Henk Herrenberg, Henny de Ziel en R. Dobru en het onderwerp van die bundel ‑ de migratie naar Nederland ‑ heeft hij ook uitgewerkt in films als Denk aan de dag van morgen (1970) en latere documentaires. De Surinaamse politieke actualiteit becommentarieerde hij in het boek Het laatste hoofdstuk, maar sterker nog in zijn boek Suriname 10 jaar republiek. Duidelijk spreekt uit dit boek zijn verontwaardiging over de houding van Lachmon vóór 1975 en vervolgens over Arron vóór 1980, maar zijn ongeremde enthousiasme over de ontwikkelingen na 1980 maakt ook duidelijk dat zijn jarenlange verblijf buiten Suriname de vorming van een evenwichtig oordeel in de weg was gaan staan.
Al deze werkzaamheden hebben ongetwijfeld een obstakel betekend voor een gestadige ontwikkeling als literator. Het moet een prikkel voor hem geweest zijn om bij de presentatie van mijn boek Surinaamse schrijvers en dichters te lezen dat ik hem `kampioen‑aankondiger van nieuwe romans’ noemde, want enkele dagen later belde hij me op en zei me dat zijn roman Tussen palmen en dijken zo goed als af was, maar dat hij hem niet zelf meer wilde uittikken, want dat hij dan weer alles zou gaan omwerken. En inderdaad ligt hier nu een stapel van 415 pagina’s proza en dat is nog maar de helft. Het is nu nog niet te overzien in hoeverre deze roman het gehele beeld van het schrijverschap van Benny Ooft kan beïnvloeden. Op ons rust hoe dan ook de plicht om als het even kan deze roman het licht te geven. Natuurlijk zit er veel tragiek in het feit dat een schrijver zijn levenswerk nooit zelf in druk zal zien. Maar meer nog dan in zijn stoffelijk omhulsel leeft een schrijver bij gratie van wat de lezers wordt geboden en uit respect voor deze Srananman in hart en nieren mag de lezers niets onthouden blijven van wat Benny Ooft nog voor hen in petto had.
Weinig heeft Ooft in het Sranantongo geschreven. Ik besluit met een gedicht dat in Moetete nr. 2 verscheen en ik geef geen vertaling, zodat wie het niet verstaat, gedwongen is, om in de geest van Benny Ooft, die andere Surinamers op te zoeken.
SHÁNTIDEVI
Mi no sabi joe
ete
soso leki wan fisioen
mi e tjari joe
na baka na grasi foe mi ai
Ma mi sabi
wan dé
joe sa djompo kon na mi fesi
dat mi sabi
Mi sa dansi nanga joe
pré
bosi joe
en safri mi singi
sa kon moksi nanga na pingi
foe na sitár
ham tumse mohabat kar baithi
[Dit stuk verscheen eerder in De geest van Waraku (1993).]
[1]. Noot 1993: Inmiddels is een fragment uit Tussen palmen en dijken verschenen onder de titel `Morgen zullen we verder zien’ in de door mij samengestelde verhalenbundel Hoor die tori! (In de Knipscheer, Amsterdam 1990). Maar waar ik in 1989 bang voor was, is gebeurd: de complete romanmanuscripten van Ooft zijn duistere wegen gaan volgen en nog steeds niet gepubliceerd!
Lancering VN Internationaal Jaar voor Mensen van Afrikaanse Afkomst
Onder de titel, Met de menselijke waardigheid voor ogen: Bezinning, Rechtvaardigheid en Erkenning, vindt op vrijdag 4 februari a.s., in de Raadzaal van Stadsdeel Amsterdam Zuid Oost, de Nationale lancering plaats van het VN Internationaal Jaar voor Mensen van Afrikaanse Afkomst. Initiatiefnemers zijn: het Landelijk Platform Slavernijverleden, Tiye International en de samenwerkende Afrikaanse Diaspora netwerken in Nederland. De officiële opening wordt verricht door Mevrouw Drs. Andrée van Es, Amsterdamse (Groenlinks) wethouder ’Burgerschap en Integratie’. Voorafgegaan door het welkomstwoord door (PVDA) Stadsdeelvoorzitter Amsterdam Zuid Oost, Drs. Marcel Larose. Verder is er een toespraak van mevrouw Anna Maria Jojozi, diplomatieke vertegenwoordiger van de Republiek Zuid-Afrika, alwaar in 2001 de VN Wereld Anti Racisme Conferentie in Durban plaatsvond.
Dit jaar vindt, onder de VN-slogan: From rhetoric to reality. A global call from the UN for concrete action against racism, racial discrimination, xenophobia and related intolerance, de tienjarige herdenking plaats van deze historische VN-wereldconferentie. Het huidige VN-Plan is om in navolging van de Durban Review Conferentie van april 2009, een “VN High Level”-Conferentie annex Panel te realiseren, waarbij stilgestaan gaat worden bij de tot nu toe bereikte resultaten in de verschillende VN-lidstaten betreffende de implementatie van de DDPA.
In april 2009 heeft de VN-Algemene Vergadering, haar eerste Follow UP Durban Review Conferentie in Genève gehouden. Onderwerp van de Review was de evaluatie van de bereikte resultaten voortvloeiende uit de afspraken van de VN‐lidstaten in 2001 op de in Durban georganiseerde Wereldconferentie betreffende Racisme, Discriminatie, Vreemdelingenhaat en aanverwante Onverdraagzaamheid. Tijdens de Review in april 2009 hebben de VN-lidstaten de UN WCAR DDPA (Durban Declaration and Program of Action) in artikel 1 van de Durban Review Slotresolutie, herbevestigd.
Verder is bij resolutie nr. 64/169, van 18 december 2009 door de Algemene Vergadering van de VN besloten om 2011 te verklaren tot het VN Internationaal Jaar voor Mensen van Afrikaanse Afkomst. Doelstelling is om de VN-lidstaten vooral aan te sporen tot de ontwikkeling van een nationaal actieplan racismebestrijding. In Nederland is aan de uitvoering van de resoluties nog geen gevolg gegeven, evenmin aan de aanbevelingen van de CERD, het hoogste VN-toezichthoudende orgaan op het gebied van Racismebestrijding. Onder andere zijn er aanbevelingen gedaan ten aanzien van mensen van Afrikaanse afkomst en specifiek de Antilliaanse gemeenschap die door Nederland vanwege het buitenlandse beleid wordt vertegenwoordigd.
Hoewel uitgangspunt is dat VN-lidstaten op eigen wijze gevolg geven aan de implementatie van de VN-resolutie inzake het VN-jaar voor mensen van Afrikaanse afkomst, is het duidelijk dat VN-lidstaat Nederland niet staat te springen om aan de oproep van Ban Ki Moon, gedaan op 10 december jl, gevolg te geven en evenmin aan de uitvoering van de resoluties terzake de ontwikkeling van een nationaal actieplan racismebestrijding. Dit zegt, mevrouw Drs. Barryl Biekman, voorzitter van het Landelijk Platform Slavernijverleden. Wij zijn daarom blij met het initiatief van samenwerkende netwerken in Nederland om de launching zelf ter hand te nemen. Want als het aan de politiek bestuurlijke autoriteiten in Nederland ligt, gebeurt er niets. Liefst willen ze het low profile houden. Maar dat laten wij ons niet overkomen, zegt Biekman. In de aanloop naar de WCAR in 2001 hebben wij ons wereldwijd intensief ingezet, en gelobbyed bij staten om de Transatlantische Slavenhandel, Slavernij en Kolonialisme, vanwege de omvang, de eeuwenlange duur, en het niet te beschrijven misdadig karakter, tot misdaad tegen de mensheid te verklaren. In 2009 probeerde voormalig Buitenlandse Zaken minister Verhagen de Review te boycotten. Het is hem niet gelukt. Integendeel, de Durban Verklaring is herbevestigd. Dat betekent dat Nederland hoe dan ook verplicht is om de resolutie uit te voeren.
Verdeeld over vier thema’s zullen de volgende sprekers hun zegje doen: directeur van het Nationaal instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis, Dr. Artwell Cain; Bestuursvoorzitter van het Orgaan Caribische Nederlanders, Drs. Glenn Helberg; mevrouw Drs. Hellen Felter, vice-bestuursvoorzitter van Tiye International; Ludwich van Mulier, uitgever, publicist en opinionleader. SP Tweede Kamerlid Harry van Bommel. De Slotrede wordt uitgesproken door Drs Frank King, internationaal expert en advocaat op het gebied van Immigratierecht en Aanverwante Vraagstukken. Het vertonen van een documentaire over de VN-Wereld Anti Racisme Conferentie in 2001 is onderdeel van het programma.
Aanmeldingen om de bijeenkomst bij te wonen kunnen tot uiterlijk 26 januari a.s. Registratieformulieren op te vragen via secretariaat LPS lanplatf@xs4all.nl.
Nadere informatie bij de heer Iwan Leeuwin +31 (0)651367547
[bericht van de Coördinatie- en Strategie Groep AD Platform]
Sranantongo is de trots van de Surinaamse natie
Keuzes, beïnvloeding, misverstanden bij discussie over meertaligheid
door Ludwich van Mulier
De Officiële taal in onze democratische rechtstaat Suriname is het Nederlands. De algemene omgangstaal is het Sranantongo. De Surinaamse staat erkent de identificeerbare talen van alle cultuurgroepen. Binnenlandse en buitenlandse migratiefactoren hebben de actuele taalsituatie veranderd.
read on…
RSS
Facebook
Twitter
