blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Landvreugd Alfred

Zwart Nederland. Tweedaags symposium/festival

Zaterdag 8 en zondag 9 oktober 2016

Nederland kent in 2016 een hernieuwde interesse in kwesties rondom zwarte identiteit, Nederlands burgerschap en representatie. De discussies hierover zijn voor veel Nederlanders nieuw, met name op het moment dat er een link gelegd wordt met vier eeuwen koloniale geschiedenis. Toch kennen we in Nederland al ruim vijf eeuwen zwarte aanwezigheid. read on…

In memoriam Alfred Landvreugd (1940-2012)

door Jan van Bentum

Alfred Leonard Otto Landvreugd, geboren te Paramaribo,7 mei 1940
Gestorven te Driebergen-Rijsenburg, 29 juli 2012
Oogarts op Curaçao, in Doetinchem en in Amsterdam
Twintigers waren we toen we elkaar leerden kennen.
We hadden dezelfde ambitie: een dochter van de heer en mevrouw van der Veen te huwen.
Mij lukte dat het eerst. Alfred had maar één handicap: hij was hervormd en onze schoonvader had er grote moeite mee dat zijn dochter hervormd werd. Toch was hij daar heel welkom en bracht een ander soort plezier en dynamiek op gang.
Renske en Alfred gingen trouwen en ik voelde me vereerd de ceremoniemeester te mogen zijn. Zo maakte ik van dichtbij mee hoe een duurzame en gelukkige verbintenis tot stand kwam, een relatie die uit zou groeien tot een dynastie van amazones.
Hoogtepunten voor Alfred en uiteraard voor Renske waren de geboortes en doopdiensten van hun dochters. Vier op een rij, Amber, Mailin, Orpa en Sanne. Anneke en ik waren bij al die plechtigheden, zelfs bij de doopdienst van Orpa op Curaçao, waar Alfred toen oogarts was. Gedenkwaardig was de doopdienst van Sanne in Doetinchem. Onze kinderen gingen tussen Alfreds kinderen instaan en Renske en Alfred werden gelukgewenst met de doop van Sanne en het groot aantal nakomelingen, wel acht. Alfred was macho genoeg om breeduit te glunderen en niemand tegen te spreken.
Toch was het geen vanzelfsprekendheid dat gezinsleven zijn passie zou worden. Slechts in zijn eerste levensfase kende hij dat, in het paradijselijke Paramaribo, waar je altijd buiten kon spelen, er vruchten in overvloed waren, veel mensen langs kwamen en dat alles onder de bescherming van zijn moeder.
Pas veel later, toen wij niet meer werkten, dicht bij elkaar woonden en elkaar vaak zagen kwamen de verhalen los. Over de verwijdering met zijn vader, over de ziekte van zijn moeder en het uiteenvallen van het gezin, zijn verblijf in veel kosthuizen en internaten, hoe hij zich vaak vernederd voelde en eenzaam was. Hij ontwikkelde een sterk besef van rechtvaardigheid, dat hem altijd is bijgebleven.
Een wonder dat hij het gymnasium haalde zonder te doubleren. Maar er waren dan ook vriendjes, die hem vaak meenamen naar huis en dat deed hem goed.
De verhalen over zijn studententijd waren onuitputtelijk. Hij genoot met volle teugen van de feesten en dankzij de steun en strengheid van oudere medestudenten, wist hij de weg naar colleges en examens terug te vinden en binnen redelijke tijd zijn opleiding als oogarts af te ronden.
Zijn focus op zijn gezin met al het geluk dat dat met zich meebracht, maakte Alfred ook kwetsbaar: hij was bovenmate bezorgd over alles wat zich in zijn uitbreidende gezin voordeed. Over ziektes, relaties, werk en het welzijn van zijn kinderen en kleinkinderen kon hij zich heel ongerust maken. Hij had alles voor ze over: opvang in zijn woning, huisvesting in zijn tweede huis, zijn auto, opvang voor Sunshine. Zelfs tijdens onze laatste vakantie in Wenen maakte hij zich zorgen of de pas aangeschafte auto van zijn dochter wel goed was nagekeken. Of de V-snaar wel goed was.
Toch kon hij voluit genieten van het nieuwe leven in de familie, van Dakini, van Thijmen en van Sytse.
Zijn belangstelling voor familieleden, vrienden en zijn patiënten was groot en oprecht. Hij leefde mee met het wel en wee van anderen. Vroeg hoe het ging, luisterde en wist altijd een bemoedigend woord te vinden. Een aimabele man, zei mijn zuster.
Maar hij kon ook heel boos zijn als hij onrecht voelde, hem of anderen aangedaan. Hij was dan koppig en niet bereid zijn mening te herzien.
Hij genoot van uitgaan. Van bezoek aan musea, waar hij overigens altijd oude bekenden tegenkwam. Ik herken ze aan hun oren, liet hij ons geloven. Van de zeetocht met Rietje en Roelof naar het Caribische gebied. Van onze stedentrips of van de fietstocht naar Doorn met de drie lekke banden.
Hij leek toch zo gezond, zo energiek? Hij tenniste fanatiek, volgde vol emotie de sport op de tv? Dat wilde hij graag de buitenwereld doen geloven. De kleine kring wist dat toen hij tien jaar geleden opeens een insult kreeg, zijn gezondheid niet goed was, dat hij een ernstig hartgebrek had, waar hij kennelijk mee had leren te leven. Afgelopen winter werd zijn gezondheid verder gesloopt door een dubbele longontsteking en een longembolie.
Hij leek zich te herstellen en we besloten met zijn vieren weer een stadsbezoek af te leggen. Het werd Wenen. Het leek allemaal goed te gaan met het recept van tweemaal daags een museum en een kerk. En we hebben veel gezien en gepraat. Hij genoot van de impressionistische schilderijen, van de voorbije pracht en praal van de vorsten. Slechts één avond voelde hij zich niet goed. Hij was bang dat hij weer in zou storten net als de afgelopen winter.
Maar hij herstelde na een dag rust en ging weer op pad.
Hoogtepunt van ons bezoek was zaterdagavond de uitvoering van het Requiem van Mozart in de historische Kaiserskirche. We zaten vooraan en de dreiging van de paukenslagen als aankondiging van onheil en de liefelijke gedeelten die paradijselijke vergezichten en eeuwige rust verbeelden, golfden over ons heen.
Een week later in de zaterdagnacht overleed Alfred in zijn slaap. Hij had het gras nog gemaaid, was op de fiets naar het dorp gegaan, maar bekende aan Renske dat hij moe was, heel moe, dat zijn lichaam niet meer functioneerde. Hij wilde geen dokter raadplegen, geen alarm slaan, geen kinderen. Hij bleef daarbij: geen opname, geen fatale operatie ondergaan, niet afhankelijk, niet invalide worden.
Hij heeft geleefd zoals hij wilde: intens, genietend en zorgend.
Hij stierf zoals hij wilde, zonder ziekbed, zonder overlast.
Zo willen wij Alfred gedenken en respect betonen.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter