Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Kaersenhout Clinton
Carlo Jadnanansing bundelt zijn kritieken opnieuw
Carlo Jadnanansing is een actief publicist op rechtsgebied. Maar de Surinaamse notaris schrijft ook met grote regelmaat over literatuur, films, theater en muziek – ook op deze blogspot treft u zijn stukken met regelmaat aan. Twee nieuwe bundels met zijn kritieken zijn nu uitgekomen.
read on…Hommage aan Edgar Cairo en Clinton Kaersenhout
door Carlo Jadnanansing
Het recente overlijden van Clinton Kaersenhout op 12 augustus 2016, heeft er toe geleid dat de aandacht wederom gevestigd werd op het theaterstuk Yorkafowru van Edgar Cairo. In dit stuk maakte Clinton zijn debuut als acteur in de rol van Elzaro. Geen eenvoudige klus overigens omdat hij de enige medespeler was van de geroutineerde in Nederland wonende acteur van Surinaamse afkomst, Felix Burleson, die alle kneepjes van dat vak beheerste. Vooral de mimiek van Felix boorde door de zielen van de aanwezigen. read on…
In Memoriam Clinton Kaersenhout
Geschreven door Felix Burleson
met dank aan Percy Tjin voor de uitvoering.
In het leven van een acteur komt het heel zelden voor dat je tegen een tekst aanloopt die voor jou geschreven lijkt te zijn, dat alles klopt. Dit had ik met Hoofden van de Oyapok! naar een novelle van Albert Helman dat ik mocht spelen bij Toneelgroep DNA. Het werd opgepikt, uitverkochte zalen, lovende kritieken, kortom een groot succes. read on…
Sharda Ganga – Bij de uitvaart van Clinton Kaersenhout
Tekst bij de uitvaart van Clinton Kaersenhout. (Dank voor alle lieve gebaren en woorden).
Vanochtend stond ik op met dit gedicht van Glenn Sluisdom in mijn hoofd:
Had ik je omlijnd –
Binnen het gezicht –
Van dit gedicht –
In alles ben je meer.
In alles was Clinton meer. read on…
In memoriam Clinton Philibert Kaersenhout
door Siegfried Gerling
3 september 1974–12 augustus 2016
nomen est omen… de naam is een voorteken
Kaersenhout …na kandra udu!
Kandra udu bron
bigi faya brenki leki son
panya ala sey ini Sranangron
freyri ibri yesi ibri ay ibri ati
tyeh so wan talenti blesi mati read on…
Voor Clinton Kaersenhout
door Sharda Ganga
Vorige week vrijdag overleed Clinton Kaersenhout. Hij werd 41 jaar. Jarenlang was hij deel van het groepje mensen met wie ik minstens één theatervoorstelling per jaar maakte. Meestal waren het er meer: grote en kleine voorstellingen, optredens tijdens congressen, voorlichtingsfilms en ga zo door. Als theatermaker, regisseur en schrijver, moet je je gelukkig prijzen als je een paar mensen aan je kan verbinden, in een land waar er geen infrastructuur bestaat voor kunst en cultuur. Ik had en heb dat geluk. read on…
Acteur en zanger Clinton Kaersenhout overleden
Clinton Kaersenhout is op donderdag 12 augustus 2016 overleden. Kaersenhout lag al enige tijd in het ziekenhuis, vanwege problemen met zijn longen. Hij verkreeg bekendheid als acteur en ook als vertolker van onder andere Suripopnummers. read on…
Surinaams theaterregisseuse Sharda Ganga te gast op 6de Caraïbische Letterendag
Zaterdag 24 oktober a.s. maakt de uit Suriname overgekomen theaterregisseuse Sharda Ganga haar opwachting bij de Werkgroep Caraïbische Letteren. In de grote lichthal van het Tropenmuseum zal zij deelnemen aan een panel over de literatuur in de jaren 1985-1995, de jaren waarin Edgar Cairo en Astrid Roemer de Caraïbische stem lieten horen in de Nederlandse literaire circuits. read on…
Doro, oftewel De prijs van Vrijheid
Op zaterdagavond 31 mei 2014 presenteert ocw: de exclusieve, eenmalige videoprojectie van de Surinaamse opera fatu Doro, oftewel De prijs van Vrijheid met een informatief randprogramma.
Over Doro
Ruim twee jaar geleden, op 27 april 2012, vierde het oudste Surinaamse toneelgezelschap Thalia haar 175e verjaardag. De Surinaamse theatermaakster Alida Neslo werd gevraagd voor deze gelegenheid een passend stuk te schrijven en te regisseren. Het resultaat is Doro, een op het operagenre geïnspireerd theaterstuk met een eigen Surinaams karakter. Arnold Schalks was bij die productie betrokken als decorbouwer en lichtontwerper. Apintie TV maakte een televisieregistratie van de voorstelling van vrijdag 4 mei 2012, die pas in maart 2013 op de Surinaamse buis te zien was. Doro is nu ook eenmalig in Rotterdam te zien.
Verhaal
In Dorowordt het verhaal verteld van een net vrijgekomen jeugdige delinquent, een ‘first offender’, die het maar moeilijk vindt om zijn weg terug in de schoot van de gemeenschap te vinden. Hij wordt bevangen door schaamte, twijfel en een (ver)laag(d) zelfbewustzijn. De gezinssituatie waar hij uit afkomstig is, is niet rooskleurig: moeder alleenstaand, vader – die hem niet wil ‘kennen’ – een notoire dronkaard en veelvuldig opgepakt individu, dat alleen maar oog heeft voor zijn eigen belang. De vrienden van de jongen proberen hem uit zijn deprimerende situatie te halen, evenals een aalmoezenier (vertegenwoordiger van de kerk), zijn moeder (die hem niet meer herkent) en een vriendin (stagiaire), die hij via internet gevonden heeft. De zoon is echter door geen van hen echt te overtuigen, hij vindt het gewoon ‘niet makkelijk om ‘vrij te zijn’.
Doro bestaat uit 14 ‘bewegingen’, geïnspireerd door de veertien staties van de kruisweg van Jezus Christus. Het is een eigentijdse, meertalige opera die is gebaseerd op situaties die in Suriname veelvuldig voorkomen. Het thema van de opera fatu is: vrijheid, een onderwerp waarmee Alida indringend geconfronteerd werd na haar (resocialisatie-)werk met jeugdige delinquenten in de penitentiaire inrichting Santo Boma. Het door haar geschreven libretto is voor een groot deel gebaseerd op ware gebeurtenissen en bestaat mede uit teksten van die jeugdige delinquenten. Voor de muziek werden enkele beginnende en bekende componisten gevraagd. De spelers/zangers komen uit Nederland, Suriname en Duitsland. Er zijn invloeden uit alle Surinaamse culturen: inheems (sambura), hindoe (ritmes en taal), creools (loge/vrijmetselaars), winti, christendom (taal), javaans (kostuums, beweging, taal), chinees (invloeden uit de chinese opera, klassiek en modern), westers, oosters, zuiders, dus, net zoals de Caraïbische gemeenschap, die door Alida wordt beschouwd als de ‘pilot gemeenschap‘ van de wereld.
Met: Wilgo Baarn: doroman/deurman / Sandra Goedhoop: de moeder / Guy Sonnen: de vader / Clinton Kaersenhout: de zoon/ogriboi / Cora Schmeiser: stagiaire / Darell Geldorp & Harvey Klas: mati / José Parami: aalmoezenier / Tolin Alexander: schaduw / koor/de buren: Mavis Noordwijk (koorleiding), Denise Telting, Simone Bardan, José Parami, Varna Peters, Chiquita Vyent
Regie, libretto & beweging: Alida Neslo
Composities: Marcha Reumel, Liesbeth Perotie, Gregory Kranenburg, Pablo Nahar, Cora Schmeiser
Aanvang van het programma 20:30 uur. Inloop met koffie/thee vanaf 20:00 uur. Om 20:30 uur wordt de voordeur van het pand gesloten en is toegang niet meer mogelijk, gelieve daarmee rekening te houden. Duur van het programma: circa 2,5 uur. Met het oog op het beperkte aantal zitplaatsen (33) dien je vooraf een plek reserveren via arnosch@wxs.nl_reserveringen worden door middel van een e-mailbericht bevestigd. De toegang is gratis.
ocw / podium voor kleinschaligheden / osseweistraat 35 / lokaal 11 / 3023 db rotterdam
Klik hier voor uitgebreide informatie
Thalia 175 jaar: Opera Fatu Doro, De prijs van Vrijheid
door Els Moor
Op 27 april 1837 werd het Toneelgezelschap Thalia opgericht. De eerste voorzitter was N.G. Vlier. Er waren vier bestuursleden, belangrijke heren in de koloniale maatschappij van toen. Doel was dan ook: ‘de uitbreiding van beschaving en verlichting’.
read on…Opera Fatu Doro
door Carry-Ann Tjong-Ayong
Thalia brengt ter gelegenheid van haar 175steverjaardag een opera. De regie, het libretto zijn in handen van de getalenteerde Alida Neslo. De perfect uitgevoerde muziek is van Pablo Nahar, Liesbeth Peroti en Marcia Reumel. Er is ook een fragment uit de Sroto Symfonia van Herman Snijders te horen.
Alida Neslo heeft hiermee bewezen dat Thalia en Suriname toe zijn aan nieuwe artistieke uitdagingen. De eerste Surinaamse opera gebaseerd op een maatschappelijk probleem, de vrijlating van een criminele jongere en zijn vader uit de Santo Boma gevangenis en de moeizame terugkeer naar de maatschappij.
In 14 Bewegingen die parallel lopen met de 14 Kruiswegstaties van Jezus wordt het verhaal van Ogri Boy weergegeven. Voor het libretto werd gebruikgemaakt van waargebeurde feiten, die werden opgeschreven door jongeren van het Resocialisatieproces te Santo Boma. Herkenbaar voor de toeschouwer, zoals de 300 seniore burgers die de generale repetitie bijwoonden opmerkten. Het complexe stuk vraagt er eigenlijk om meerdere malen te gaan kijken en luisteren. Dan vallen pas de teksten op die als inspratiebron psalmen hebben, de toegevoegde teksten van Ignatius de Loyola, de Stabat Mater en de Westafrikaanse schrijver-filosoof A. Hampate B. Uit alle Surinaamse culturen zijn de invloeden merkbaar. De hoofdrollen worden vertolkt door de speciaal uit Nederland overgevlogen Guy Sonnen (De Vader); Clinton Kaersenhout (De Zoon); Sandra Goedhoop (De Moeder). Tolin Alexander heeft een intrigerende rol als De Schaduw, die alle 14 Bewegingen met elkaar verbindt. Het koor, geleid door Mavis Noordwijk, zingt prachtig. Alida Neslo laat zien hoe je met een minimum aan middelen decor en costuums overtuigend kan waar maken. De muziek ondersteunt het geheel volkomen.
Cat 29/4 2012
Edgar Cairo: zijn we trotse hanen?
door Els Moor
Hanengevechten zijn nog populair in een aantal Latijns-Amerikaanse landen. Dat hangt sterk samen met het ‘machismo’. In het meesterlijke verhaal van Edgar Cairo, ‘De negerhaan’, is het omgekeerde aan de hand: schaamte, de neger die zich minderwaardig voelt ten opzichte van zijn Baas Eigenaar. Negerhaan is een loslopende haan op een erf vol huisjes van arme negers en vooraan het ‘blankenhuis’ van ‘Baas Eigenaar’. Die heeft een ren voor zijn kippen, waarin negerhaan weet door te dringen. Hij wil de kippetjes neuken en stuit natuurlijk op hun haan. Dat wordt een fors hanengevecht. Wie wint? Ja, negerhaan, twee keer zelfs. Hij staat er trots bij. Dan komt zijn negerbaas. Die draait hem de nek om voor het oog van ‘Baas Eigenaar’. In plaats van trots te zijn op zijn stoere machohaan schaamt hij zich. Dit verhaal speelt in het niet zo verre verleden met veel verwijzingen naar de slavernij, maar is nu ook nog herkenbaar wat vernederingen betreft die mensen worden aangedaan door ‘bazen’. Uit valse schaamte praten ze die dan naar de mond.
‘Negerverdriet’, bestaansverdriet, is een belangrijk thema in het proza van Edgar Cairo. In zijn meest bekende roman, Kollektieve schuld, ofte wel Famir’man-sani (1976) speelt het op een andere manier een rol. De centrale figuur in deze roman is Tant’-Lien, die haar familie afloopt om hen te winnen voor deelname aan en een financiële bijdrage voor een groot winti-evenement voor de hele familie in de Para. Dit vanwege de vele problemen en ziektes, vooral ook de situatie van haar oude moeder Marjana, het familiehoofd, die zwak is en nauwelijks meer ziet en hoort. Uiteindelijk, na veel dyugudyugu, bezwaren ook vanuit de christelijke familieleden, gaan ze, op een vrijdagmiddag, in een volkswagenbusje. Ze installeren zich op het terrein en langzaam maar zeker groeit de sfeer. Ze vertellen elkaar verhalen, Katibo! Sraften! Uit de slaventijd! Ze plegen magische handelingen, gebruiken kruiden, baden, zingen, dansen veel en fanatiek… en uiteindelijk mondt het uit in de wintiprei. Iedereen raakt in trance, ook de oude stammoeder Marjana. Ze danst, ziet weer, hoort weer en… sterft aan een hersenbloeding. Voor het gerecht worden de ‘schuldigen’ streng berecht door ‘Kroetoebakra´. Uiteraard is dat Ma Lien en ‘Ba Fransi, een polisieman in funktie!’ Een klassieke Surinaamse roman over de jaren zestig, toen winti streng verboden was. Met een thematiek vol identiteit en twijfel, creool zijn in een koloniale samenleving, beeldend en vol eigen humor.
Dit zijn twee voorbeelden van bestaansverdriet, negerverdriet, uit het gigantische werk van Edgar Cairo. Het thema dat in zijn totale oeuvre steeds weer op een andere manier terugkomt, niet beperkt tot Suriname. Cairo schreef ook Caraïbisch werk, een grote roman over Afrika en uiteraard over Nederland waar hij het grootste deel van zijn leven woonde. Altijd was hij bewust bezig met de taal die in zijn werk een geweldige rol speelt om het wezenlijke van Suriname, van de Surinaamse, vooral creoolse mens en de manier waarop die in het leven staat, weer te geven. Hij schreef ook veel poëzie. In 1984 kwam Lelu! Lelu! uit, de verzamelbundel, waarin Cairo zijn Sranan gedichten selecteerde en deels van nieuwe Nederlandse vertalingen voorzag. In de inleiding bespreekt hij op zijn eigen manier de Surinaamse literatuur en die van hemzelf. Cairo schreef ook drama en in Nederlandse kranten en weekbladen, vooral de Volkskrant, schreef hij columns, die gebundeld zijn. In 1980 verscheen bij In de Knipscheer ‘Ik ga dood om jullie hoofd’ (1980) met aan de sfeer aangepaste tekeningen van Noni Lichtveld en een jaar later ‘Als je hoofd is geboord’ waarin Cairo ook ingaat op de Surinaams-Nederlandse taalsituatie. Hij legt op de achterflap de titel uit: ‘Van iemand die slecht z´n dinges onthoudt, iemand die niet in de gaten heeft waar mensen ’t in een bepaalde kwestie over hebben, zegt men “zijn hoofd is geboord”, hij heeft als het ware een gat in z´n verstand.’
Behalve Kollektieve schuld wordt het werk van Cairo weinig gelezen. De taal van Cairo zal veel mensen die het Algemeen Nederlands in de koloniale tijd, maar ook nu nog, met de paplepel ingegoten kregen (en krijgen), onzeker maken.
De vraag die zich opdringt nu Edgar Cairo weer aandacht krijgt door de documentaire Ik ga dood om jullie hoofd van Cindy Kerseborn en activiteiten voor scholen, is: wat willen we met het werk van Edgar Cairo? Moet het niet veel meer onder de aandacht gebracht worden van leerlingen en studenten en daardoor ook een plaats krijgen binnen de ‘canon’ van de Surinaamse literatuur? Zeker! Het werk van Edgar Cairo is uniek. Het laat je het gewone Suriname echt meebeleven, het laat je op een creatieve, beeldende manier zien wat de koloniale, christelijke politiek met de eigenheid van Suriname gedaan heeft. Het laat je genieten van de eigenheid van gesproken taal in Suriname, die Cairo in een aantal werken nog op zijn manier heeft ‘aangedikt’ tot het Cairojaans. Cairo moet ingeburgerd worden in onze literatuur. Daartoe zijn al waardevolle stappen gezet, die tot voorbeeld kunnen dienen.
Van 28 maart tot 14 april 1998 werd in Theater Unique het toneelstuk Yorkafowru, Elzaro en de Doodsboodschapsvogel gespeeld door het ‘Theatercollectief’, in een verkorte bewerking van Sharda Ganga. Zij had ook de regie. Het stuk dat door Cairo geschreven werd voor een cast van vijftien man, werd door Sharda, met toestemming van de auteur, teruggebracht tot slechts twee acteurs, Felix Burleson en Clinton Kaersenhout. Het resultaat van de veranderingen was een stuk dat veel succes had hier en in Nederland. Edgar Cairo zag het in Amsterdam en Sharda herinnert zich nu nog dat hij er heel gelukkig mee was. Ook dit stuk is geschreven vanuit het winti-denken en ook hier zien we een worsteling met het koloniale verleden. Elzaro is een ‘ongeboren vrucht’ op weg om als mens op de wereld te komen. Hij ontmoet Yorkafowru, de geestenvogel. Die heeft de taak de ongeborene bewust te maken en identiteit te geven. Elzaro leert kijken naar de wereld, naar het leven met alle misstanden die daarbij horen, ook wat betreft het koloniale Surinamer zijn.
Een tweede ‘Cairo-hoogtepunt’ hier in Suriname was het Edgar Cairo-project van de MO-B-opleiding van het IOL in maart 2001. Cairo was toen al ruim een jaar overleden. Enkele weken lang werd er een middag per week tijdens de lestijd aandacht besteed aan Edgar Cairo. Docenten gaven college over zijn werk, en studenten (zelf docenten op vos-scholen). Het moest eenvoudig en boeiend zijn, want klassen van vos-scholen, vooral uit die van Lelydorp, participeerden. De doelstelling van het project was dan ook: het werk van Cairo naar de scholen brengen. Die doelstelling moet weer opgepakt worden en uitgevoerd! Leerlingen hebben veel plezier in het werk van Cairo, bleek toen, als het op een creatieve manier gebracht wordt. Door bezig te zijn met Cairo’s proza, poëzie en drama ga je het eigene meer waarderen en vooral de klankrijkdom, de bondigheid en geweldige humor van het Surinaams-Nederlands, dat Cairo opvoerde tot ‘zijn eigen ding’. Dan zijn we trotse hanen die zich niet de nek laten omdraaien. ‘Baas Eigenaar’ kan zelf stikken!
Achtergrondliteratuur: Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur’(2003) van Michiel van Kempen bevat alle informatie over Edgar Cairo’s totale werk en een beschrijving van zijn leven.
RSS
Facebook
Twitter
