blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Bhagwanbali Radjinder

Verklaring Sarnámihuis over slavernij en contractarbeid

door Amar Soekhlal

Naar aanleiding van de maatschappelijke discussie in de Surinaamse gemeenschap m.b.t. de wijze waarop kolonialisme is omgegaan met slavernij en contractarbeid wenst het Sarnámihuis het volgende te verklaren.

read on…

Surinaamse contractarbeiders zijn miskend in ons koloniaal verleden

Contractarbeiders uit Suriname, zoals de Hindostanen, worden nog altijd miskend in de Nederlandse geschiedenis, schrijft Jaswina Elahi.

read on…

Lezing over de tot koelie gemaakten

Koelies! Wie waren koelies? Waren onze voorouders koelies? Zijn wij koelies? Waarom worden Hindoestanen door sommigen toch als ‘koelies’ aanduid? Om op deze en nog andere vragen antwoord te geven organiseert Sarnamihuis op 29 mei in de aula van VAHON een lezing door Dr Drs Radjinder Bhagwanbali, die op deze prangende vragen zal ingaan.

read on…

Hindostaanse geschiedenis en identiteit: drie lezingen en een paneldiscussie

Sarnámihuis en Stichting Simud organiseren op 3 oktober 2021 een bijeenkomst over Hindostaanse geschiedenis en identiteit met drie sprekers.

read on…

Chan Choenni schrijft een slordige geschiedenis van de Hindostanen

door Michiel van Kempen

Als er íets is waarom geïnteresseerden in de geschiedenis van de Surinaamse Hindostanen het nieuwe boek van Chan Choenni moeten aanschaffen, dan is het wel de foto’s. Uit het archief van Sampreshan/Hindorama, uit andere collecties en als resultaat van een oproep aan particulieren zijn tientallen foto’s opgedoken die niet eerder in andere publicaties zijn verschenen. We krijgen daarmee een fraai beeld van het alledaagse Hindostaanse leven in bijna anderhalve eeuw. Het boek is bovendien op prachtig papier gedrukt, ingebonden met een fraai omslag en leeslint. Hulde aan de uitgever!

read on…

Janey Tetary (1856-1884): Een strijdbare contractarbeidster vecht tegen uitbuiting

door Eric Kastelein

Onder grote belangstelling van de media onthullen vicepresident Ashwin Adhin, directeur Elvira Sandie van het directoraat Cultuur van het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur en de kunstenaar George Ramjiawansingh op zondag 24 september 2017 het standbeeld van Janey Tetary. De verzetsvrouw staat op de hoek van de Grote Combéweg en de Henck Arronstraat, in de slagschaduw van het Presidentieel paleis.

read on…

Maurits Hassankhan: “Doelbewust of onbewust bezig met geschiedvervalsing”

door Kavish Ganesh

“Hindoestanen hebben indertijd massaal geld opgebracht, voor eerbetoon aan de oud Agent-Generaal der immigratie van het land”. Dit stelt historicus Maurits Hassankhan. Hij stelt dat de staat momenteel en handeling van geschiedvervalsing aan het plegen is met het verhaal van Janey Tetary. Haar borstbeeld wordt op 24 september geplaatst op de plek van oud AG Barnet Lyon. read on…

Verzetsstrijdster Janey Tetary krijgt borstbeeld

De Brits-Indische immigrante Janey Tetary krijgt een borstbeeld in Paramaribo. Het streven is om dit monument in september, zo niet rond de herdenking van 145 jaar Hindostaanse Immigratie te onthullen, zegt Aniel Manorat, voorzitter van de Culturele Unie Suriname (CUS) aan Starnieuws. read on…

Het recht van een Surinaamse heldin: Tetary-de koppige

door Carlo Jadnanansing

De Culturele Unie Suriname (CUS) organiseerde in het kader van de Internationale Dag van de Vrouw op 10 maart jl. een paneldiscussie over Tetary. Zij was één van de eerste vrouwelijke immigranten uit het voormalige Brits-Indië, die in Suriname voet aan wal zette. Het evenement werd gehouden in het Lallarookh gebouw onder grote publieke belangstelling. De bijkans 200 zitplaatsen waren volledig bezet, terwijl velen staande het gebeuren volgden. read on…

Hindostanen willen verzetsbeeld in Den Haag

Den Haag – Hindostanen in Den Haag nemen het initiatief voor een verzetsbeeld ter herdenking van de Hindostaanse Immigratie. Het idee komt van historicus Radjinder Bhagwanbali. Het Haagse gemeenteraadslid van de PvdA, Rajesh Ramnewash, zegt het initiatief van de historicus te ondersteunen om het gedeelde verleden met Suriname te markeren met een standbeeld van Tetary in het Zuiderpark in Den Haag.

Het Zuiderpark is een plek waar menig Surinamer warme herinneringen aan heeft. De één vanwege het jaarlijks terugkerende Milanfestival (ontmoetingsfestival) en de ander vanwege de weekenden die veel Surinaamse families met de barbecue en voetballend doorbrengen. “Het Zuiderpark geeft ons weer het gevoel even in Suriname te zijn”, zegt Ramnewash.
Tetary
Tetary was een Surinaamse moslima contractarbeidster uit India en stond vooraan in de strijd tegen het harde regime van de toenmalige koloniale macht in Suriname. Zij is doodgeschoten tijdens een opstand toen zij opkwam voor de ermbarmelijke omstandigheden waarin contractarbeiders op de plantages te werk werden gesteld. Zij symboliseert niet alleen het verzet tegen misstanden, maar ook de broederschap tussen Surinaamse hindoes en moslims die vandaag de dag ook als intens mag worden beschouwd. Juist door de toenemende polarisatie tussen verschillende bevolkingsgroepen in Nederland is deze historische heldin van onschatbare betekenis en waarde voor toekomstige generaties, benadrukt Ramnewash. Hij is ervan overtuigd dat het initiatief van Bhagwanbali brede steun zal ontvangen van lokale en landelijke politici. “Het zou geweldig zijn om in 2014, als wij 40 jaar Surinaamse migratie in Den Haag vieren in aanwezigheid van de burgemeester, het standbeeld onthullen.” In 1974 was de immigratiegolf van Surinamers naar Nederland op haar hoogtepunt vanwege de komende onafhankelijkheid in 1975.
[uit de Ware Tijd, 03/06/2013]

Hindostaanse geldingsdrang

De jaarlijkse herdenking van de Hindostaanse immigratie ligt inmiddels achter ons, maar we stomen onvermijdelijk op naar de 139ste verjaardag op 5 juni 2012, want elk jaar opnieuw meert de Lalla Rookh weer af bij de Hindostaans-Surinaamse gemeenschap, zowel in Suriname als in Nederland. In mijn blog “Apartheidsvieringen in Suriname” van 24 mei j.l. heb ik hierover al mijn verontrusting uitgesproken. De op Caraïbisch Uitzichtt van Radio Nederland Wereldomroep overgenomen verslagen door Sam Jones en door Peggy Brader van de inaugurele rede van Chan Choenni bij de aanvaarding op (niet toevallig) maandag 6 juni j.l. van zijn ambt als bijzonder hoogleraar Hindostaanse migratie aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam, benadrukken nog weer eens die Hindostaanse apartheid.

Beide verslagen, dat van Jones getiteld “Immigratie Hindostanen succesvol”, dat van Brader “Hindostanen grootste groep Surinamers in Nederland”, zijn duidelijk kritisch ten aanzien van Choenni’s inaugurale rede, en na lezing ervan vraag ik me af of die immigratie wel zo succesvol is als Choenni ons wil laten blijken. Hij heeft het vooral over de ‘prestaties’ van de Hindostanen, afgezet tegenover hun duidelijke antipoden, de Creolen. “Behalve Prem Radhakishun op de televisie zie je nauwelijks andere Hindostanen”, merkt Choenni op als hij het heeft over de onzichtbaarheid van deze bevolkingsgroep. “Toch wonen er 160.000 Hindostanen in Nederland. Daarmee zijn zij de grootste groep Surinaamse Nederlanders. Niet de Creolen, zoals vaak wordt aangenomen. Ook in Suriname is de Hindostaanse bevolking overigens het grootst.”

Rechts: Chan Choenni, hoogleraar Hindostaanse diaspora

De titel van Choenni’s rede laat er ook geen misverstand over bestaan: Integratie Hindostani stijl, kortom, het gaat niet over integratie, het gaat over Hindostanen. Choenni heeft uitgerekend dat er nu 300.000 afstammelingen zijn van 25.000 naar Suriname geëmigreerde contractarbeiders, te weten 135.000 in Suriname, 160.000 in Nederland en de rest op de Antillen en elders in de wereld. In Nederland vormen ze 45% van de Surinaamse Nederlanders. De tweede grootste groep Surinamers zijn de Creolen, 39%. Omdat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) geen gegevens bijhoudt van etnische groepen, zijn alle Surinamers als één groep geregistreerd. Choenni kreeg echter met geheimhoudingsplicht voor korte tijd toestemming om in de bestanden van het CBS te kijken. Met behulp van een team deskundigen achterhaalde hij het aantal Hindostanen op basis van familienamen.

Hindostanen getalsmatig in de meerderheid
Onder de 160.000 Hindostanen die in Nederland wonen is door Choenni ook de derde generatie meegerekend, ondanks dat het CBS stopt met het bijhouden van het land van herkomst na de tweede generatie. Daar is Choenni het niet mee eens: “Derde generatie Surinamers in Nederland zijn ook Surinamers.” Vierde, vijfde en zesde generatie ook? Een bewijs dat het Choenni niet gaat om integratie, maar om apartheid. En dan beweert Choenni ook nog dat het hem niet er om gaat dat de Hindostanen de grootste Surinaamse bevolkingsgroep zijn. Nee, het is volgens hem belangrijk om stellingen te kunnen onderbouwen en om met de juiste cijfers beleid te maken. “Als je zegt dat er weinig Hindostaanse politici of sporters zijn, dan moet je dat kunnen aantonen.” Ook wil Choenni een einde maken aan de speculaties en discussies over het aantal Hindostanen in Nederland. “Sommige mensen zeiden dat het er 100.000 waren, anderen zelfs 200.000.” Alweer: niet integreren, maar Hindostanen zichtbaar maken.

De uitsmijter is echter wel Choenni’s bewering dat de Hindostanen zich op cultureel gebied goed kunnen aanpassen aan de Nederlandse cultuur, “maar tegelijkertijd behouden ze liever hun culturele waarden”. Dit bewijst volgens Choenni dat succes en behoud van het culturele erfgoed goed met elkaar samen kunnen gaan. Begrijpt Choenni zelf wat hij hier zegt?

Vieren of herdenken
Sandew Hira zou Sandew Hira niet zijn als hij zich niet ook meldde in het koor van immigratie-vierenden. Naar aanleiding van het door hem uitgegeven boek “Tettary”*) schreef hij 16 mei j.l. zijn column op Star- Nieuws “Niet alleen vieren, ook herdenken”. Het boek is een nieuwe studie van Radjinder Bhagwanbali over contractarbeid, getiteld Tettary – de koppige. Het verzet van Hindoestanen tegen het Indentured Labour System in Suriname, 1873-1916. Behalve een verslag over de inhoud van het boek stelt Hira de vraag of de Hindostanen de 5e juni moeten blijven vieren, of dat zij moeten herdenken, omdat Bhagwanbali argumenteert dat er niets te vieren valt. Bhagwanbali: “Het eerste schip bracht onze mensen in diepe ellende. Hoe kun je die dag vieren?”

Concluderend zegt Hira: “Ik denk vooralsnog dat we 5 juni en 1 juli moeten behouden omdat het historisch gewortelde dagen zijn, maar een nieuwe dimensie moeten toevoegen die recht doet aan onze voorouders, namelijk een herdenking. 1 Juli is de dag waarop vroeger gevierd werd dat de Nederlandse koning slavernij had afgeschaft. 5 juni werd vroeger gevierd als de dag waarop het eerste schip van de Hindostanen aankwam. Bhagwanbali zegt: het eerste schip bracht onze mensen in diepe ellende. Hoe kun je die dag vieren? Door het element van herdenking in te bouwen in deze dagen krijgen ze een andere betekenis: we vieren niet de dank- baarheid aan het kolonialisme, we herdenken onze voorouders die gevallen zijn in de strijd voor vrijheid en rechtvaardigheid. Deze herdenkingen zijn onafhankelijk van partijpolitiek. Ongeacht of je tot de coalitie of oppositie behoort, zijn dit de momenten van nationale eenheid die een land kunnen verbinden.” Wat let Hira en de Hindostanen dan nog om gezamenlijk op de Dag der Vrijheden de immigratie en de afschaffing van de slavernij te herdenken?

Ook van Hira weer één grote oratio pro domo, net zoals er een paar jaar terug opeens een derde couplet aan ons volkslied moest worden toegevoegd in het Sarnami. Hoe je het ook wendt of keert, het is geldingsdrang wat de klok slaat.

———

*) op het bij de column weergegeven boekomslag staat “Tettary’, maar in de tekst staat consequent “Tetary”.

Bhagwanbali over de koppige

Op zondag 12 juni houdt Dr. Radjinder Bhagwanbali een lezing in het Sarnamihuis in Den Haag naar aanleiding van zijn laatste boek: Tetary – de koppige. Het verzet van Hindoestanen tegen het Indentured Labour System in Suriname, 1873-1916.

Datum: Zondag 12 juni 2011
Plaats: Sarnami Instituut Nederland
Adres: Brouwersgracht 2, 2512 ER Den Haag
Tijd: 14.00 uur
Toegang: 3 euro.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter