Suriname en het belang van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
door Hilde Neus
Laatst is de vernieuwde website van de DBNL online gegaan (http://www.dbnl.org). Volgens de berichtgeving heeft ‘de website een eigentijdse, frisse uitstraling gekregen, is overzichtelijker geworden en bevat meer zoekopties.
Bovendien is hij beter te raadplegen op smartphone en tablet.’ Verder vermeldt het bericht dat de verbeteringen zijn doorgevoerd op basis van de uitkomsten van een gebruikersonderzoek. Daaruit bleek dat dbnl.org zeer gewaardeerd en goed bezocht wordt, maar dat de vormgeving gedateerd oogde en de zoekfunctionaliteit beter kon. Dat zoeken is nu eenvoudiger opgezet, met een duidelijke navigatie en meer zoekmogelijkheden. Ook zijn dwarsverbanden direct zichtbaar, zodat gebruikers na een zoekopdracht alle relevante informatie bij elkaar vinden. Een veranderwijzer op de website laat bezoekers de nieuwe mogelijkheden zien.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) is een digitale collectie van teksten die behoren tot de Nederlandse letterkunde, taalkunde en cultuurgeschiedenis van de vroegste tijd tot heden. De collectie representeert het hele Nederlandse taalgebied en komt tot stand door samenwerking tussen de Taalunie, de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en de Koninklijke Bibliotheek (KB). De website wordt jaarlijks zo’n vier miljoen keer geraadpleegd. Vanaf januari 2015 is de DBNL geïntegreerd in de Koninklijke Bibliotheek, waardoor de opname van de data en metadata in andere KB-systemen, zoals Delpher, beter verloopt. Delpher is een website waarop onder andere oude kranten te raadplegen zijn. Hierop staan ook journalen die vanaf 1774 zijn uitgegeven in Suriname, zoals bijvoorbeeld de Weekelijksche Woensdaagsche Courant.
Suriname behoort tot het Nederlandse taalgebied en komt dus ook ruimschoots aan bod op de website. Vooral Michiel van Kempen heeft zich sterk gemaakt hiervoor. En dit is van groot belang voor ons omdat de aankoop van boeken (zeker recente en wetenschappelijke) al jaren lang is gestagneerd door de financiële situatie. Zelfs uitwisselingsabonnementen van tijdschriften die diverse instelling hadden bewerkstelligd, zijn op een gegeven moment gestopt. Ook omdat eventuele tijdschriften die hier werden gedrukt, hun uitgaven moesten staken. Als de werken dan wel via internet toegankelijk zijn, is dat heel belangrijk. Niet alleen voor studenten van middelbare scholen, maar ook die van de lerarenopleiding en de universiteit. Ook andere belangstellenden kunnen informatie opzoeken. De site bevat namelijk niet alleen literaire werken, maar ook achtergrondartikelen over taal en cultuur. De roman Oroonoko van de Engelse schrijfster Aphra Behn (1640-89) is het oudste boek dat is opgenomen in de database en stamt uit 1688. De eerste Nederlandse vertaling van dit werk in boekvorm is van Albert Helman en verscheen in 1983. Hij schreef een uitgebreid uitgeleide erbij. Het eerste non-fictie werk dat is opgenomen
in de database is een reisbeschrijving van Herlein uit 1718. Verder zijn ook de Surinaamse almanakken gescand en opgenomen, en dat is weer belangrijk voor iedereen die wat meer wil weten over de jaarlijkse voortgang van de plantages, aanstellingen van notabelen en zo meer. De eerste almanak voor Suriname stamt uit 1789 en de laatste werd in 1955 gedrukt.
De site is vernieuwd. Het is belangrijk dat dit nieuws wordt verspreid. En wel omdat voorheen bij de opening van de home page de Suriname afdeling direct zichtbaar was op het scherm. Dat is nu niet langer het geval, ik ben het er dan ook niet mee eens dat de site overzichtelijker is geworden. Surinaamse zoekers naar informatie zouden wel eens af kunnen haken omdat het niet meteen duidelijk is dat er ook veel van hun gading op deze site te vinden is. Nu moet je op de bovenbalk het kopje ‘Literatuur en taal’ aanklikken. Dan kun je kiezen uit; auteur, titel, literatuur, taal en diverse regionale rubrieken waaronder Limburgse, Friese en Zuidafrikaanse literatuur. Maar ook Surinaamse literatuur en die is voor ons van belang. En deze kiezen we hier natuurlijk.