Surinaamse archieven thuis; hoe kijken wij hiernaar
Het ministerie van Binnenlandse Zaken/Nationaal Archief Suriname (Biza/NAS) sloot woensdag het project Teruggave Archieven Suriname formeel af. Veertig Surinaamse archieven uit de periode 1667-1975 zijn weer thuis. Nationaal archivaris Rita Tjien Fooh-Hardjomohamad typeert de afsluiting als “een mooi moment voor Suriname”.
Het project Teruggave Archieven Suriname werd in NAS-gebouw, symbolisch afgesloten met de overhandiging van een ‘laatste’ archiefdoos.
De vijf en een half miljoen vellen papier handelen over de ‘koloniale relatie Suriname-Nederland’. Zij zijn allemaal gescand en online beschikbaar. Deze archieven hebben niet alleen een emotionele waarde, maar vooral een onschatbare historische waarde, “die wij nog aan het licht moeten brengen voor Suriname”, vindt Tjien Fooh. Zij ziet het materiaal als een uitdaging voor het NAS, de universiteit, wetenschappers, studenten en andere geïnteresseerden om de Surinaamse geschiedenis te herschrijven.
De vragen die wij dan stellen, de invalshoek en benadering die gebruikt wordt bij het raadplegen van de bronnen, zal hierbij bepalend zijn. Het opgetekende materiaal is geschreven door de koloniale bestuurders. Tjien Fooh: “Het is hun werkelijkheid in een bepaalde periode. De vraag is: hoe kijken wij nu hierna.” Met deze veertig archieven, kan nog niet de volledige Surinaamse (koloniale) geschiedenis worden herschreven.
Nationaal Archivaris Rita Tjien Fooh en Marens Engelhard, directeur Nationaal Archief Nederland ondertekenen een MoU voor verdere samenwerking. (Foto’s: Ranu Abhelakh)
Er ontbreken nog vele stukken, zoals die uit het Engelse tussenbestuur en documenten over Suriname die elders in de wereld liggen, zoals in Azië, waar de contractanten vandaan kwamen. Ook in Nederland ligt er nog veel waardevolle informatie over Suriname. Deze zijn niet in Suriname gevormd en zijn niet ons eigendom, zegt historicus Maurits Hassankhan. “Wij vinden dat die archieven (documenten en beeldmateriaal) in de toekomst gedigitaliseerd terug moeten komen naar Suriname.”
Het project werd in NAS-gebouw, symbolisch afgesloten met de overhandiging van een ‘laatste’ archiefdoos. Marens Engelhard, directeur Nationaal Archief Nederland (NAN), bijgestaan door de Nederlandse ambassadeur Ernst Noorman gaven die door aan Tjien Fooh en Biza-minister Mike Noersalim. De ceremonie werd vervolgd met de ondertekening van een Memorandum of Understanding tussen het NAS en het NAN. Tjien Fooh en Engelhard plaatsen hun handtekening om de bestaande samenwerking voort te zetten. Suriname krijgt onder andere ondersteuning en training van het NAN, en de komende maanden wordt er verdere invulling gegeven aan de MoU.
Veertig Surinaamse archieven uit de periode 1667-1975 zijn weer thuis.
Het project is op zich een stuk geschiedenis. De handeling al: een voormalige kolonisator die archieven teruggeeft aan een ex-kolonie. Nederland is hiermee uniek in de wereld, zegt Tjien Fooh. En dan het jarenlange traject van beloftes voor teruggave, de onderhandelingen, de voorwaarden die aan Suriname werden gesteld en uitvoering hiervan, het digitaliseringsproces in Nederland tot aan het werkelijke transport van de 800 meter aan documenten naar Paramaribo, bieden genoeg stof voor een verhaal ‘40 archieven terug naar huis 1916-2017’. Verschillende sprekers gingen dan ook hierop in en onderstreepten tegelijk de betekenis, functie, invloed en welke rol de archieven in de toekomst kunnen spelen.
Ambassadeur Noorman vindt dat met de teruggave een eerste stap in de goede richting gezet kan worden om de gedeelde geschiedenis verder uit te diepen. “Het beschikbaar maken van de archieven schept mogelijkheden voor onderzoek en dialoog. Op deze manier zullen de banden tussen het verleden, heden en de toekomst behouden en tastbaar blijven.” Hij noemde het gedeelde erfgoed “een bindende schakel” tussen Suriname en Nederland.
Aan de afsluitingsformaliteiten was er nog een symposium gekoppeld. Personen uit verschillende disciplines vertelden in simultane sessies onder andere over hun ervaringen met en onderzoeken in de teruggegeven bronnen.
[van Starnieuws, 6 april 2017]
RSS
Facebook
Twitter
