blog | werkgroep caraïbische letteren
0
 

Schaamtevol onderuit in de West

door Aart G. Broek

Met een uitdagend gevoel voor dramatiek ging de Arubaanse premier Mike Eman in hongerstaking. Hij protesteerde hiermee tegen Nederlandse bemoeienis met het financiële en economische beleid van zijn land. Minister Ronald Plasterk, die de Nederlands-Caraïbische eilanden in zijn portefeuille heeft, riep hem op om toch vooral ‘rustig en redelijk’ te blijven. Na ongekende publiciteit voor zijn standpunten beëindigde Eman zijn protest.

Gebouwen van Arubaanse parlement en van de Vertegenwoordiging van Nederland op Aruba – © foto Aart G. Broek

Rust en redelijkheid zijn niet teruggekeerd. Die zijn sowieso niet kenmerkend voor de relaties in het Koninkrijk der Nederlanden. Al decennialang overheersen emotievolle wrijvingen.  Zo had Aruba al twee decennia geen onderdeel van het Koninkrijk meer moeten uitmaken. Het eiland kreeg per 1 januari 1986 de status van ‘land’ binnen het Koninkrijk onder de voorwaarde dat het binnen tien jaar zelfstandig zou worden. Die intentie heeft nooit bestaan aan Arubaanse zijde, Nederland haalde bakzeil en Aruba bleef binnen het Koninkrijk.

Dat gebeurde niet in rust en redelijkheid. Aanwijzingen dat leden van de Arubaanse regering betrokken waren bij drugshandel en het witwassen van geld, waren in 1994 de reden om aan de Arubaanse minister van Justitie, E.J. Vos, bevoegdheden te onttrekken. Hij verloor de verantwoordelijkheid voor de veiligheidsdienst van het land. Een deel van de inlichtingendocumentatie werd zelfs van het eiland naar de marinebasis op Curaçao overgebracht om te voorkomen dat deze in verkeerde handen kwam.

Aan deze interventie ging een omvangrijker ingrijpen op Sint Maarten vooraf. Dat leidde tot de arrestatie van de invloedrijkste politicus op het eiland, A.C. (Claude) Wathey, maar het Nederlandse toezicht moest uiteindelijk toch vooral het eigen onvermogen erkennen om het bestuur op orde te krijgen.

Fort Zoutman 2 - Aruba - sept. 2013 - AGB. res

Op het terrein van Fort Zoutman zette Eman zijn tenten op ten tijde van zijn hongerstaking © foto Aart G. Broek

Een en ander zorgde wél voor de uitbouw van het Recherche Samenwerkingsteam op de eilanden, dat onder Nederlandse aansturing staat. Dit vormt onderdeel van een gestadig uitgebreid netwerk van politiële en justitiële eenheden, zoals de kustwacht, Koninklijke Marechaussee en het intereilandelijke Openbaar Ministerie. Hoe professioneel de inspanningen ook zijn, de criminaliteit op Curaçao en Sint Maarten is onbeheersbaar gebleken.

Zo vult de portefeuille van Plasterk zich met schaamtevolle aangelegenheden. De integratie van Bonaire, Sint Eustatius en Saba als overzeese ‘gemeentes’ bij Nederland levert protesten op, die ook door koninklijke bezoeken niet worden gladgestreken. Na de reorganisatie van de Caraïbische delen van het Koninkrijk – per 10 oktober 2010 – kreeg Curaçao een premier die een middelvinger opstak naar Nederland, de gouverneur opzij duwde, en ondanks het strenge Nederlandse toezicht de Curaçaose schatkist op sluwe wijze plunderde. Schaamrood kleurde het moederland.

Die reorganisatie behoefde overigens op alle onderdelen de toestemming van Aruba. Daar hangt vanzelfsprekend een prijskaartje aan. Het wordt dan passend geacht om jarenlang uitsluitend met zachte stem te waarschuwen voor de toename van de eilandelijke staatsschuld en het begrotingstekort. Naar buiten toe bejubelt het moederland jarenlang het Arubaanse beleid inzake economie en financiën.

Verkiezingen Aruba - AVP - sept. 2013 - AGB. res

AVP rallypunt tijdens verkiezingen 2013 © foto Aart G. Broek

Dan lijkt aan het Nederlandse geduld ‘onverwacht’ een eind te zijn gekomen. Niets is minder waar. De Nederlands-Caraïbische portefeuille vulde zich met schaamtevolle teleurstellingen, die keer op keer Nederlands onmacht onderstreepten. Dan vergeet Nederland ‘rustig en redelijk’ te blijven. Dat is eigen aan schaamte-ervaringen: de vernederingen die Nederland al vele malen opliep en ook met Aruba wéér dreigt op te lopen.

Het zou zomaar kunnen dat het alternatieve beleid van Aruba succesvol wordt. Er is tenslotte geen enkele garantie dat op de wat langere termijn het beleid van de regering-Rutte een succes is in Nederland, laat staan op de Nederlands-Caraibische eilanden. Het moederland zat er al zo dikwijls faliekant naast. Aruba tart de Nederlandse arrogantie en wrijft zout in de schaamtevolle wonden. Dat voedt het agressieve uithalen van Nederland naar Aruba. Hierop reageert Eman op zijn beurt met carnavalesk pathos.

[Ontleend aan Nederlands Dagblad, 22 juli 2014.]

on 22.07.2014 at 9:24
Tags: /

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter