Rosabelle Illes: Een enfant terrible in dichtersland?
door Quito Nicolaas
Rosabelle Illes debuteerde in 2005 met Beyond Insanity en wist meteen al haar naam als dichter te vestigen. Op het podium ondergaat ze een metamorfose en verandert de dichter in een performer. Een performer die haar publiek meesleept in een stroom van woorden, bewegingen en met betekenissen. In 2010 deed Rosabelle er een schepje bovenop en bracht ze Spiel di mi Alma uit, een verzameling gedichten die voor de lezer een wereld vol tegenstellingen openbaart. De dichter is niet alleen een woordkunstenaar maar een denker en bedenker van projecten als Wholism, een kunstkalender met gedichten en gezegden uit haar levensfilosofie. Eindelijk eens een interview met Aruba’s veel belovende dichter.
Ik maak onderscheid in drie verschillende processen: schrijven op aanvraag, schrijven vanuit nieuwsgierigheid en het spontane schrijven. Als men mij vraagt om een stuk te schrijven voor een expositie, presentatie of cultureel evenement, neem ik de tijd om inspiratie op te doen en dit daarna om te zetten in schrift. Het onderwerp wordt bepaald door een ander, bijvoorbeeld met betrekking tot het thema van de expositie. Dit zie ik als schrijven op aanvraag.
Soms, of eigenlijk vrij vaak, heb ik diepgaande, filosofische gesprekken met goede vrienden of familie. Tijdens deze gesprekken stuit ik soms op onderwerpen waar ik zelf ook niet volledig inzicht in heb. Vaak gaat dit niet eens over bijzondere thema’s, maar juist over veelvoorkomende alledaagse dingen zoals bijvoorbeeld de liefde. Wanneer je met vijf mensen een discussie hierover voert en de vraag stelt: “Op welke wijze kun je van iemand houden”, krijg je verschillende antwoorden met vragen die daar weer uit voortvloeien. Het blijkt dan een vrij ingewikkelde en verwarrende materie te zijn.
Een van mijn laatste gedichten, getiteld “Amor a bisa / Love said” (Liefde vertelde mij), was geïnspireerd op de steeds terugkerende conversaties over de liefde. Zo’n gedicht ontstaat dan uit nieuwsgierigheid. Ik neem rustig de tijd om inspiratie te krijgen over het betreffende onderwerp om het ook beter te begrijpen. Het spontaan schrijven ontstaat gewoon vanzelf. Veel gedichten heb ik eerst op mijn mobiele telefoon gemaakt, wanneer ik bijvoorbeeld onderweg was. Opeens ontstaan zinnen in mijn hoofd, waar ik dan op een later tijdstip de tijd voor kan nemen om de volledige betekenis ervan te begrijpen. Vaak krijg ik de antwoorden doordat ik zelf een bepaalde ervaring op doe, of dat ik over een bepaalde gebeurtenis hoor, of omdat iemand zijn verhaal verteld. Op deze wijze ontdek ik meestal de betekenis van de gedichten die op een spontane manier zijn ontstaan.
Dit is geen bewuste keuze geweest. De manier waarop ik tegenwoordig een gedicht voordraag, verschilt volledig met de stijl die ik in 2005 had, toen Beyond Insanity gepubliceerd werd. Naarmate ik meer werd gevraagd om deel te nemen aan culturele evenementen, ben ik het voordragen van mijn gedichten ook vaker gaan oefenen. Na korte tijd kende ik de werken uit het hoofd, wat mij de gelegenheid gaf om vrij over het podium te bewegen, mensen in de ogen te kijken en de reacties van het publiek mee te krijgen. Dit betekent dat ik naast het gesproken woord ook andere mogelijkheden kon creëren om mijn boodschap over te brengen. Sommige mensen zijn gevoeliger voor hetgeen ze horen, anderen voor wat ze zien en weer anderen voor wat ze voelen. Wanneer ik mijn gedichten voordraag probeer ik die zintuigen ook zo veel mogelijk te beroeren.
Met je gedichten wil je het publiek wakker schudden. Hoe bereik je dat?
In beide bundels gaat het eigenlijk over dezelfde thema’s. Beyond Insanity zit echter wat gecompliceerder in elkaar, omdat het grootste deel door het spontaan schrijven is ontstaan. Spiel di mi Alma bevat meer teksten die uit nieuwsgierigheid zijn ontstaan en waardoor ik er als mens, sterker mee verbonden ben. Je zou kunnen zeggen dat ik de onderwerpen uit de bundel Beyond Insanity heb genomen, en ze ‘down to earth’ heb gebracht om op die manier mijn eigen verantwoordelijkheid te identificeren met het fenomeen wat in een bepaald gedicht wordt beschreven.
Ik geloof dat wanneer iemand van zijn bestemmingspad afwijkt, dat dat ook zijn bestemmingspad is. Ik vergelijk het levenslot met een navigatiesysteem. Als je een andere afslag neemt dan de uitgestippelde route, gaat het navigatiesysteem de route herberekenen en geef je een alternatieve route. Als je door blijft rijden, ondanks alle herberekeningen zal je uiteindelijk toch je bestemming bereiken. Het navigatiesysteem geeft je allereerst de snelste route, maar het is jouw keuze welke weg je kiest, of je omwegen maakt en hoe snel je daarover doet. Ik zie dit als de illusies van de vrije keuze. Dit is waar het gedicht “Incompleto” (Incompleet) naar verwijst met de zin, “coincidencia a bira destino” (toeval wordt lotsbestemming).
[wordt vervolgd]
[van Caribe Magazine, 14 november 2012]
RSS
Facebook
Twitter
