Protehá e Wardador
door Jennifer Smit
In opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren van de eerbiedwaardige Maatschappij der Nederlandse Letteren (te Leiden) maakte de Curaçaose kunstenaar Tirzo Martha een portret van Elis Juliana. De titel van het kunstwerk is ‘Protehá e Wardador’ (Bescherm de beschermer).
Op 2 december jongstleden werd op de UNA het kunstwerk onthuld. De scha kel tussen de penningmeester van de Werkgroep, prof. dr. Michiel van Kempen, en de kunstenaar vormde kunsthistorica drs. Jennifer Smit, die het proces van deze opdracht begeleidde. Het kunstwerk is het eerste in een reeks van opdrachten die de Werkgroep wil verlenen aan talentvolle kunstenaars uit de Antillen, Aruba en Suriname om zo een link te leggen tussen de beeldende kunst en de letteren. Martha’s kunstwerk is nu voor het publiek tot eind 2009 te bezichtigen in Gallery Alma Blou, Landhuis Habaai, Frater Radulphusweg 4. Daarna verhuist het beeld naar de Openbare Bibliotheek in Amsterdam. Dit portret van Elis Juliana is allesbehalve conventioneel. Dus geen realistische weergave van het gezicht van Juliana. Volgens Martha zijn dergelijke portretten er genoeg en de discussie of het wel of niet lijkt, hoeft derhalve niet gevoerd te worden. Martha wilde geen realistisch of figuratief beeld maken. Hij koos voor ‘een ander soort realisme, een andere interpretatie van wat Elis Juliana voor de Curaçaose samenleving betekent’. De multi-getalenteerde Juliana is volgens Martha terecht ‘een beschermer van ons cultureel erfgoed en heeft het grootste deel van zijn leven gewijd aan het onderzoeken en beschermen van het dagelijks leven van de Curaçaoënaar’.
Het ‘ander soort realisme’ van Martha bestaat uit een conglomeraat van allerlei objecten uit het dagelijks leven die samengepakt zijn in een witte vogelkooi. Uit deze kooi ‘erupteert’ als het ware een zwarte etalagepop. In zijn hoofd zijn verschillende flessen geplaatst, waarin zich verscheidene doosjes bevinden. Hierboven torent een paraplu en het geheel wordt bekroond door een porseleinen beeldje van een haan, symbool van de macho. Aan de achterkant van het beeld is een plastic helm aan de kooi bevestigd. Dit geheel staat op een krukje. Dat kooi en helm zinspelen op het beschermen, behoeft geen verdere uitleg. De ware postmodernist Martha heeft voor iedereen bekende objecten uit de dagelijkse realiteit bij elkaar gebracht en in een andere context geplaatst, namelijk die van Elis Juliana als beschermer van ons cultureel erfgoed. Martha recycleert dus als het ware letterlijk en figuurlijk alledaagse Curaçaose voorwerpen en geeft deze een nieuwe dimensie. Dat heeft Martha voortreffelijk en op zeer spannende en speelse wijze gedaan, niet alleen visueel maar ook inhoudelijk. Het portret is een schouwspel van zaken die iedereen onmiddellijk zal herkennen, zoals een flesje alcolado glacial, een afro-kam en een flesje rum. We zien bijvoorbeeld ook een rattenval en een knikkend speelgoedhondje. Iedere keer zal de toeschouwer iets nieuws ontdekken. Je raakt er niet op uitgekeken en kan je fantasie de vrije loop laten. Martha knipoogt eveneens naar de traditionele portretbuste door gebruik te maken van een etalagepop. En achter het deurtje van de kooi zien we een klein fotootje van Elis Juliana in zijn jonge jaren.
Voor meer foto’s en een toelichtende tekst van de kunstenaar klik hier
RSS
Facebook
Twitter
