Marcus Garvey
door Sandew Hira
Afgelopen week kreeg ik een geweldig cadeau van Mitchell Esajas, de voorzitter van de New Urban Collective, een multiculturele jongerenorganisatie in Nederland. Het was een boek van Marcus Garvey (1887-1940) getiteld Message to the People. The Course of African Philosophy.
Garvey is één van de meeste onderschatte intellectuelen in de geschiedenis van het kolonialisme. Zijn levensverhaal is één van grote prestaties en een enorme tragiek.
De man heeft in de eerste helft van de 20ste eeuw de grootste zwarte organisatie ter wereld opgebouwd met één miljoen leden. Zijn Universal Negro Improvement Association (UNIA) had overal waar er zwarte gemeenschappen waren, afdelingen en contacten. In de Surinaamse kranten van de jaren twintig werd regelmatig bericht over de UNIA. Het Koloniaal Nieuws- en Advertentieblad Suriname van 26 januari 1923 bijvoorbeeld, schreef over een lezing van Dr. Tobitt, de hoge commissaris van de UNIA voor de West Indies, in theater Thalia waar portretten van de Koningin en Marcus Garvey zouden worden onthuld. Het blad van de UNIA – Negro World – had een wereldwijde verspreiding en was ook bekend in Suriname.
De tragiek van Garvey was dat hij in staat was om een geweldige beweging op te bouwen met een diepgaande invloed op de geest van veel zwarte emancipatiebewegingen, maar hij is niet in staat gebleken om zijn enorme organisatie tot een permanent monument van de panafrikanistische beweging te maken. Hij is kapot gemaakt door de Amerikaanse overheid. Garvey was een immigrant uit Jamaica, die in New York zijn beweging opbouwde en uiteindelijk door de Amerikaanse regering in de gevangenis werd gezet en later het land werd uitgezet.
Zijn invloed is groot geweest. De erkenning daarvoor buiten een kleine groep in de zwarte gemeenschap is onterecht heel klein. Zo is het lied van Bob Marley – Redemption Song – direct geïnspireerd door een speech van Garvey uit 1938 waarin hij zei: “We are going to emancipate ourselves from mental slavery because whilst others might free the body, none but ourselves can free the mind.” De vader van Malcolm X was een fervente aanhanger van Garvey. Malcolm zei over Garvey: “Marcus Garvey was the one who gave a sense of dignity to the black people in this country. He organized one of the largest mass movements that ever existed in this country.”
Ik heb me altijd afgevraagd hoe je een organisatie opbouwt met één miljoen leden onder zwarte mensen zonder één cent witte subsidie. Het boek dat Mitchell me cadeau gaf bevat het antwoord. Het is een fascinerend werk. Garvey had een universiteit opgezet waar hun kaders werden getraind. Het boek bevat de lessen uit dat curriculum.
Het bevat adviezen die soms hilarisch zijn in hun eenvoud, maar je treffen door hun scherpe analyse. Hier zijn enkele citaten.
Garvey hamerde op het belang van studie en kennisverwerving: “Lees minstens 4 uur per dag. Lees ´s avonds, als je terugkomt van je werk. Als je gaat slapen, dan wordt kennis in je onderbewustzijn geplaatst. Ga nooit zonder te lezen naar bed. Als je op reis bent, neem een boek mee, zodat je kunt lezen. Als je op iemand wacht, zorg dat je een boek bij je hebt, zodat je wat kunt lezen. Lees 1 boek per week. Dat zijn 52 boeken per jaar, en 260 in 5 jaar. Boeken zijn je beste gezelschap. Koop boeken. Iedere keer als je geld uitgeeft aan iets frivools of onzinnigs, bedenk dat je daarmee een boek had kunnen kopen. Leen geen boeken uit, want je krijgt ze nooit terug. Laat mensen niet in jouw afwezigheid in je boekenkast neuzen. Je zult merken dat er boeken verdwijnen. Wees voorzichtig met boeken die door witte mensen geschreven zijn. Ze zijn niet geschreven ten voordele van zwarte mensen, maar altijd om de misdaden van witte mensen goed te praten.” Zit wat in.
Over leiderschap: “Een leider zonder volgelingen is geen leider.” Helder, nietwaar.
“Om volgelingen te hebben moet je als leider beter zijn dan je volgelingen. Je moet meer kennis en inzicht hebben. Je kunt alleen leiden als mensen respect voor je hebben.” Nu komt het. De man heeft aandacht voor details: “Je moet schoon zijn en niet slordig. Je haar moet goed zitten. Je tanden moeten verzorgd zijn. Je schoenen en kleding moeten netjes zijn. Als je slordig bent, denken de mensen dat het geld dat je verdient uitgegeven wordt aan rotzooi in plaats van een goede presentatie van jezelf.” Zo had ik het nog niet bekeken.
Het volgende kan ik hartgrondig ondersteunen: “Vertel nooit een leugen. Als die ontdekt wordt, vertrouwt niemand je meer. Niemand vertrouwt een persoon voor de tweede keer. Een leider kan zich nooit inlaten met zaken die immoreel zijn.” De man is een kenner van de mens, want hij zegt: “Als je iets doet waarvan je weet dat het moreel en sociaal verwerpelijk is, doe het gewoon niet. Maar als je het toch doet, zorg dat niemand het weet, want als mensen het komen te weten dan gaan ze geen respect voor je hebben.”
Hij vervolgt met zijn adviezen: ”Wees altijd een gentleman. Iedere keer als je je als een varken gedraagt, verlies je een vriend. Blijf glimlachen in het openbaar, ook al is je moeder net gestorven. Als je boos bent op de wereld, zal de wereld boos zijn op jou. Niemand is verplicht om je gelukkig te maken, dus als je verdriet hebt, houd het voor jezelf. Leiders zijn geen kinderen, dus moeten ze zich ook niet als kinderen gedragen. Wees serieus, maar niet zuur.” Dat laatste is een goeie: wees serieus, maar niet zuur.
Zijn adviezen over spreken in het openbaar zijn heel bijzonder. Hij legt het basisidee uit: ” Het idee achter spreken in het openbaar is dat mensen je begrijpen.” Veel mensen begrijpen dit niet.
Hij legt uit: “Praat in korte zinnen. Mensen onthouden geen lange zinnen. Sta niet op één plek als een mummy. Leg emotie in je stem en laat je lichaam meegaan in die emotie met je handen, voeten en ogen. Praat met enthousiasme over je onderwerp. Om dat te kunnen moet je wel goed weten waarover je praat. Kijk naar je publiek. Als je de waarheid vertelt, gaat het publiek dat voelen. Als je een spreker ziet kijken naar het plafond of weg van het publiek, dan weet je dat hij leugens aan het vertellen is. Om goed te kunnen spreken moet je goed gegeten hebben, maar niet teveel want met een overvolle maag kun je niet goed praten. Praat nooit met een hongerige maag, want je kunt flauwvallen en doodgaan zonder je speech af te maken. Belangrijk bij spreken in het openbaar zijn je tanden – zorg dat ze schoon zijn en goed verzorgd – schone neusgaten en een gezonde borst. Je longen moeten goed zijn. Eet daarvoor minimaal één ei per dag, niet hardgekookt, maar zacht of liefst rauw als je ertegen kan. Zorg dat je een glas water hebt tijdens het spreken. Spreken met een droge keel gaat lastig, omdat je woorden dan monotoon worden en het effect op je publiek verloren gaat. Over het tijdstip. Geen lange speeches na 22.00 uur. Mensen zijn moe en willen naar bed.” Hier praat een deskundige uit de praktijk.
Over karakter van leiders: “Het belangrijkste kenmerk van karakter is eerlijkheid. Mensen hebben een hekel aan leiders die niet eerlijk zijn. Leen nooit geld van anderen. Als je geld leent, betaal het zo snel mogelijk terug. Als je draalt met terugbetalen, verlies je het vertrouwen van mensen. Ze geloven niet dat je eerlijk bent.
Het belangrijkste in je leven is je goede naam. Ga niet om met mensen met een slechte naam. Als je dat doet, wordt je eigen naam bezoedeld.
Als je omgaat met mensen van het andere geslacht, wees consistent daarin. Ga niet steeds met verschillende mensen van het andere geslacht naar sociale bijeenkomsten. Als een leider moet je nooit flirten. Het tast je serieusheid aan. Mensen met een lage moraal produceren kinderen met afwijkingen. Het is net een overdraagbare ziekte.
Baad minimaal een keer per dag. Leiders die vies ruiken, stoten mensen af. Eet niet als een varken, ook thuis niet. Als je op een sociale bijeenkomst bent en je bent gewend als een varken te eten dan ga je jezelf niet kunnen bedwingen in het openbaar.” Dát zijn nou praktische adviezen waar je iets aan hebt.
Dit boekje verklaart waarom Garvey’s beweging zo groot kon worden. Garvey werkte vanuit een beweging die opgebouwd werd met offers van leden die respect hebben voor leiders. Zijn beweging werd opgebouwd met centen, stuivers en guldens van honderdduizenden hardwerkende mensen. Dat was alleen mogelijk door duizenden leiders te trainen die het respect konden verdienen van deze hardwerkende zwarte mensen. Zijn boodschap was al krachtig: zwart bewustzijn, zwarte trots, emancipate yourself from mental slavery. Maar zijn filosofie over leiderschap, organisatie en management zijn minstens zo belangrijk.
Er is een ander soort leiderschap dat haar achterban misleidt en bedriegt. Dat soort leiderschap houdt zich staande door middel van macht. Garvey heeft nooit staatsmacht gehad of macht in de algemene instituties van de samenleving. In zekere zin is zijn handleiding een tegenhanger van het boek van Machiavelli (De Prins) die uitgaat van de basisgedachte dat een leider liever gevreesd dan geliefd moet zijn.
Ik heb genoten van het boek en kan het iedereen aanraden. Het verhaal van Garvey en zijn beweging zou onderdeel moeten zijn van het onderwijscurriculum. De man en zijn beweging verdienen het. En onze generatie kan er veel bij winnen.
[uit Starnieuws, 20 januari 2014]
RSS
Facebook
Twitter
