blog | werkgroep caraïbische letteren
0
 

Lux (1943-1946), een katholiek Curaçaos tijdschrift

Toen in mei 1940 het Duitse leger Nederland binnenviel, had dat grote consequenties voor de koloniën, ook in het Caribische gebied. Van de ene op de andere dag waren niet alleen alle politiek-economische maar ook de culturele banden met het moederland doorgesneden. Dat laatste resulteerde op Curaçao in de oprichting van drie lokale tijdschriften: De Stoep (1940-1951), een Antilliaans Neerlandia van het Algemeen-Nederlands Verbond (1940-1945) en het katholieke blad Lux (1943-1946). Het laatste blad is nu integraal gedigitaliseerd.

 

Onder het motto ‘Post tenebras lux’ (‘Licht na de duisternis’) streefde de redactie van Lux (bestaande uit de geestelijken en nauw met de katholieke kerk meelevende gelovigen H.M. Hulsman O.P., Fr. M. Rigobert, E.B.M. da Costa Gomez-Heiling, J.J.A. Ellis, Joh. Hartog en H.J.M. Hoogeveen) tweeërlei doel na: het verloren contact met het moederland compenseren, en de propa­ganda van godsdienstige lectuur in katholieke zin. Lux was volgens de inleiding van de redactie als een ‘lamp tot het behoud van de kennis omtrent Neder­landse cul­tuur, geschiedenis en litera­tuur’. Het wilde, volgens dezelfde inleiding, meewer­ken aan een zedelijke herge­boorte: ‘Lux wil zijn een schat voor de geest, het verstand en het hart en een bron van Chris­telijke zin, van bloeiende schoonheid en vormende ken­nis.’ Wie aan dat doel wilde bijdra­gen, werd gevraagd mee te werken. In totaal waren er ongeveer veertig medewer­kers, onder wie katholieke geestelijken, een protestantse dominee, een historicus en een journalist – stuk voor stuk mensen van naam en faam.

Lux was algemeen-cultureel van inhoud met veel aandacht voor katholieke zaken, zoals de geschiedenis van het paus­dom, kerkelijke figuren, de missie, het onderwijs en de schoolstrijd, en er werden ethische onderwerpen besproken als geboortebe­per­king en echtscheiding. Zo was het tijdschrift inder­daad een licht op het katholieke levenspad. Daarnaast bevatte het blad versla­gen over onderzoeken betreffende Cu­raçao en het Caribisch gebied, vooral in historische zin. Ook voor actuele zaken met betrekking tot de oorlog in Europa en in Nederlands-Indië was ruimte. Binnen dat gevarieerde geheel besloeg de letter­kunde niet meer dan een klein plaatsje; zo waren er enkele gedich­ten van niet-Antillianen in katholieke sfeer, zoals Guido Gezel­le, Antoon Coolen en Mathias Kemp. Plaatselijke ge­d­i­c­h­ten over geloof en oorlog werden door de Arubaanse dominee G.E. Alers bijgedragen. Van meer belang dan deze poëzie was het religieus proza en toneel door Pater Möhlmann (pseudoniem van Wim van Nuland).

Toen in 1946 weer ‘degelijke Nederlandse tijdschriften’ verschenen, verloor het tijdschrift zijn bestaansrecht en werd het opgeheven.

Klik hier voor de gedigitaliseerde jaargangen op de DBNL.

Om een idee te geven van de onderwerpen die aan bnod kwam, hierbij de inhoudsopgave van de 1e jaargang van Lux.

[Lux 1943, nummer 1]

Inleiding.
Fiat Lux. Guido Gezelle.
‘Het worde Licht’ door Mgr. P.I. Verriet Apost. Vic. van Curaçao
Het Mandement der Nederlandsche bisschoppen 1868-1943
Geologie van Curaçao
De oude moeder.
P. Phoel Een geschiedschrijver van Curaçao door M.D. Latour O.P.
Gebed van een zonderling
Kerkgang H.A.J. Gijsen

[Lux 1943, nummer 2]

De ‘Exoneratie’ van Mgr. Niewindt door Dr. W.J. Goslinga
Het voormalig Gemeentebestuur van het eiland Curaçao. door Mr. W.Ch. de la Try Ellis
De openbare eredienst door Dr. Joh. Hartog
Officieren bezint u op de toekomst door E. van de Laarschot Eerste-Luitenant K.N.L.
Slavenopstand op St. Eustatius 12 Juni 1848 door M.D. Latour O.P.
Bij het verschijnen van Lux

[Lux 1943, nummer 3]

Vrede
Het Pausdom in de Geschiedenis
Vluchtelingen
Schoolstrijd in Nederland door Frs van Tilburg
De harpspeler Een adventsverhaal door Antoon Coolen.
Ik zal het doen
De toekomst van het Caraïbisch gebied. door p. W.L. de Barbanson.
Mgr. Kieckens
De plantenwereld van onze Benedenwindse Eilanden door Dr. J.H. Westermann.

[Lux 1944, nummer 4]

Bij het nieuwe jaar
Geboortebeperking en publieke meening door P. Fr. Michael Möhlmann O.P.
Lichtmis
Het Oude Joodsche Kerkhof op Curaçao door Dr. I.S. Emmanuel
Naar de wetgeving van 1869 door dr. W. Ch. de la Try Ellis.
Sieraad voor asch
Liturgie of ritualisme? door Dr. Joh. Hartog.
Aanpassing

[Lux 1944, nummer 5]

Het brandende braambosch door P. fr. Michael Mohlmann O.P.
Het Pausdom in de Geschiedenis door George Goyau.
Dr. Schaepman 1844 – 2 maart – 1944
De paasnacht in Oost-Europa door Dr. Joh. Hartog.

[Lux 1944, nummer 6]

Van de Wees-Onbeheerde en Desolate Boedelkamer naar de N.V. De Curaçaosche Hypotheekbank. door Dr. W.Ch. de la Try Ellis
Regina Pacis
St. Eustatius in 1819 door M.D. Latour O.P.
Levensgang
De toekomst van Curaçao door Dr. M.F. da Costa Gomez
Het Katholiek lager onderwijs in Nederland door Fr. v. Tilburg
Het Pausdom in de Geschiedenis door George Goyau.
Nederlandse missionarissen in Colombia
Pinksteren 28 Mei

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter