blog | werkgroep caraïbische letteren

In Memoriam Ernesto E. Rosenstand

pa Henry Habibe

Mi ta corda Ernesto Rosenstand for di tempo mi tabata much’i scol. Un paar di biaha m’a mir’e ta asisti Frère Bernadinus na scol basico (añanan cuarenta). Esey por tabata durante su periodo principiante pa bira Maestro di Scol. Despues m’a mir’e ta hunga baseball na velt di RCA (bieu) na Companashi (añanan ’50). Despues kisas un paar di biaha mas, esporadicamente. Nos no tabata loke hende sa yama ‘cera cu otro’.

Ernesto Rosenstand

Ernesto Rosenstand, portrèt di Nicolaas Porter

Berdad ta cu despues cu el a obtene su Mulo (Dominicus College) el a bira ‘onderwijzer’ (curso Hoofdakte na Aruba). Na 1957 el a obtene su L.O. Spaño. El a duna les di Spañٕo na diferente scol: De la Salle College di 1958 -1970; St. Augustinus College na 1966; Colegio Arubano di 1966 -1967. Na 1964 el a sigui un curso (‘Spaño avansa’) di 4 luna na Madrid. Ademas di tabata profesor di Spaño, Ernesto a move tambe riba tereno literario, esta como cuentista y productor di obranan teatral. El a skirbi hopi cuenta, texto pa comedia y e novela cortico Tur cos a keda atras. Relaciona cu e genero poetico por bisa cu e tabata menos briyante. E no a destaca masha den e area akí. Pero esey no ta kita nada di su merito riba e otro terenonan.
Na aña 1955 Hubert Booi (q.e.p.d.) tabatin un gran exito cu e presentacion di su comedia E Perla di Caribe (tocante e lucha entre e Indjannan di Aruba y e conkistadonan Spaño). No mucho despues Ernesto a cuminsa skirbi cuenta ku ta trata tocante bida dje Indjannan na Aruba. El a conta esakinan (den curso di 1958) como storianan infantil na Radio Kelkboom. Na 1961 e storianan akí a sali cu e titulo Cuentanan Rubiano. Pero e entusiasmo di Ernesto pa historia tocante e Indjanan di antes no a paga despues. Al contrario. E ehempel cu Hubert Booi a duna mester a facin’e masha. Di otro banda t’asina, cu Ernesto mes a tende hopi storia tocante e Indjannan, durante su hubentud, esta tempo cu e tabata biba ainda na Colombia. Ta na Santa Marta (Colombia) Ernesto a nace (1931). Tempo e tabatin dies aña el a bin biba na Aruba. (Un relato detaya di tur esaki el a duna den su buki Companashi, publica na 2005.)
Ernesto a move na un manera continuo y perseverante riba tereno teatral. El a traduci, adapta y skirbi texto pa presenta nan como obra teatral (inclusive como musical). Na e grupo Studio Comediantes (teatro), entre otro, el a duna un bon cooperacoon. El a traha e tempo aya hunto cu e director di teatro Hulandes Piet Kamerman. Asina na 1963 a presenta di dje un adaptacion cu el a haci di e leyenda medieval ‘Beatrijs’ cu e titulo: ‘Bo felicidad ta cerca mi’. Pero si esey tabata djis un adaptacion (obra di un otro autor), ocho aña despues nan a presenta Ernesto su propio obra, titula Macuarima. Si den Booi su E Perla di Caribe, e Indjannan ta logra pone e conkistadonan baha na awa, Macuarima ta e storia tragico di e destruccion di e cultura di e Indjannan. Despues di a presenta e obra ‘kí na Aruba e grupo ‘Mascaruba’ a bay Coro, Venezuela, pa nan haci su presentacion aya. For di e palabranan di e Ernesto nos por saca afo cu e evento tabata exitoso. Despues cu e tabata na Coro, mi a puntr’e si e por a duna un comentario di esey pa e lectornan di Watapana (1972) y el a haci esaki espontaneamente y na lenga di Cervantes: ‘Por primera vez sale un grupo antillano a presentar una obra en su idioma vernáculo, el papiamento. Y esta presentación histórica tuvo a su vez un éxito rotundo…’. Y na final el a bisa: ‘Con Macuarima en Coro el grupo teatral “Mascaruba” cerró con broche de oro sus presentaciones de esta obra’. Un detaye ta cu den e obra ‘kí e autor mes a desempeña e papel di e protagonista, esta e Cacique di e Indjannan.
Sin duda, nos lo sigui recorda Ernesto Rosenstand como esun cu a sigui cultiva e ‘Indianismo’ na Aruba. E no tabata e iniciado di e tendencia literario akí. Pero cu su Cuentanan Rubiano, cu a bin sali atrobe (pero hopi cambia y cu textonan nobo) na 1974, cu su Macuarima y su musical Wadirikiri (1974) Ernesto a cultiva e tendencia literario aki y but’e florece di un manera espectacular. Esey tabata su gran merito: el a produci texto di caracter indigenista na abundancia. Mi ta conciente cu mi no a elabora tocante varios di Ernesto su otro textonan. Di otro banda mi a dedica 28 pagina na e gran parti di su obranan den mi buki Aruba in literair perspectief. Cu Ernesto sosega na paz! Mi sincero condolencia na su famia.

[Masnoticia.com, 16 augustus 2016]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter