Het vijfendertigste Kinderboekenfestival
door Els Moor
5 X 7 = 35! Zeven is ’n geluksgetal. Vijf maal zeven betekent dan veel geluk! En dat is zo: het vijfendertigste Kinderboekenfestival dat van 27 mei tot en met 1 juni gehouden werd in Paramaribo, bracht veel kinderen geluk, welzijn. En ‘welzijn’ is het thema van de afgelopen drie jaren dat nu afgesloten werd.
Het festival begon in 1999 en dit was het veertiende jaar. Ieder jaar vindt het plaats in twee districten en tot slot in de stad. Er is veel ervaring opgedaan door de vaste medewerkers.
Het vijfendertigste festival omvatte subthema’s. Donderdag was de Carifesta-dag met aandacht voor Caraïbische cultuur, kunst en kookkunst. Kunstenaars/schrijvers uit verschillende landen/eilanden waren daarbij aanwezig (in augustus is Suriname gastland van Carifesta!). Vrijdag bracht iets nieuws: ‘Dag van de financiële educatie’. Met een workshop voor kinderen door ‘Aflatoun’: een wereldwijde organisatie die kinderen wil inspireren zich sociaal en economisch te versterken om veranderingen in hun leven te bewerkstelligen én te werken aan een vooral eerlijker wereld. Een nuttig initiatief in deze tijd waarin té vaak eigenbelang en geldzucht centraal staan! Een folder van Aflatoun met het motto ‘Onderzoek, Denk, Ontdek en Doe!’ is verkrijgbaar bij het PCOS.
Zaterdag was de dag van ‘Welzijn’. Bezoekers liepen vrij naar de stands die hun interesse hadden en musicals werden bezorgd door kinderen uit Atjoni, Commewijne en Paramaribo, onder leiding van Sandra Purperhart. Tijdens de afsluiting werd het nieuwe thema voor de komende jaren door Yvonne Caprino bekend gemaakt: ‘Groei’. Een thema dat aansluit bij ‘Welzijn’.
Gesprekken
Een heer komt in onze stand. We vragen hem wat hij vindt van dit festival. ‘Heel goed’, antwoordt hij. Waarom hij dat vindt: ‘De kinderen ontdekken de wereld.’ Dit antwoord inspireert ons om rond te lopen en meer mensen vragen te stellen over hun werk op het Kbf in verband met het thema.
Onderweg naar Yvonne Caprino, hoofd van de leiding van PCOS, vragen we een jongen wat hij van het boekenfestival vindt. ‘Leerrijk en leuk!’ roept hij en zijn armen gaan omhoog.
Over thema’s zegt Yvonne: ‘We proberen ervoor te zorgen dat de thema’s niet verloren gaan. Eerst hadden we “Milieu”, daarna “Communicatie” en nu “Welzijn”. Het is een continue verbreding, een groei. “Groei” wordt dan ook het volgende thema. Groei op het gebied van educatie zien we vooral bij kinderen die van peuter tot tiener elk jaar weer gekomen zijn naar ons festival. Vorming, groei in ontwikkeling op een prettige manier, dat willen we. We leggen een accent op leesplezier. Op een gegeven moment grijpt een kind zelf naar een boek en wordt een lezer. Dat is “Vorming”.’
Ans Engel werkt samen met het Wereld Natuur Fonds. De aantrekkelijke kinderboeken, uitgegeven in het Nederlands of Engels én Nederlands, staan centraal. A Turtle. De Droom van een Zeeschildpad en Het activiteitenboek van de zeeschildpad hebben grote belangstelling van de kinderen. ‘We zijn samen met hen bezig tegen de vervuiling van water, vooral door plastic, waar de dieren niet tegen kunnen en uiteraard ook tegen het stelen van de eieren, waardoor de soort dreigt uit te sterven. De kinderen zijn betrokken. “Overleven” is het thema dat samenhangt met “Welzijn”.’ In de stand zijn kinderen bezig met activiteiten in verband met het thema. Ze maken zelfs schildpadden!
Marja Themen-Sliggers van onze kinder- en jeugdredactie en schrijfster, onder andere van de nieuwe verhalenbundel Elf, zegt: ‘Onderwijs en Volksontwikkeling moeten ervoor zorgen dat er aan “Welzijn” gewerkt wordt. Dit door ervoor te zorgen dat schoolkinderen en gehandicapten in tehuizen en vormingsinstituten welzijn voelen, maar ook zelf door activiteiten aan hun welzijn kunnen werken. Een jongere die niet kan lopen, kan in zijn wagen door een andere jongere rondgereden worden, zodat hij ook wat ziet. Surinaamse liedjes draaien en samen zingen met kinderen die niet kunnen lezen en schrijven, en veel vertellen op eenvoudige wijze. Dat brengt ontwikkeling naar “Welzijn”. Alle kinderen, ook die met een beperking, hebben recht op “Welzijn”.’
Ed Hogenboom van VACO die ook een stand heeft waar boeken te koop zijn, vindt het Kinderboekenfestival ‘ontzettend nuttig’ omdat het kinderen laat zien hoeveel boeken er zijn waar ze naar hartenlust in kunnen bladeren. Ze zien van alles wat ze nog nooit gezien hebben. Wat je nog niet wist, vind je in boeken. Het thema ‘Welzijn’ vindt hij belangrijk. De kinderen verbreden hun gezichtsveld en dat zorgt voor ‘welzijnsverbreding’.
Els Jap A Joe heeft een stand over ‘geheimschrift’. De kinderen lossen geheimen op. Ze gaan daardoor begrijpen dat ze eigenlijk met van alles iets kunnen doen. Els houdt rekening met niveauverschillen. Sommigen lossen een eenvoudig geheimschrift op en als dat nodig is worden ze geholpen. Anderen kunnen zelf al een ‘geheimschrift’ maken. Met het thema ‘Welzijn’ is zij het helemaal eens.
Ook Indra Hu komt aan het woord. In haar stand laat ze kinderen knutselen aan de hand van verhalen in haar boeken. Haar trapje is: Lezen ..& Leren..& Doen! Er zijn zelfs kinderen die samen of alleen een eigen boekje maken. Haar Zigzagboekje met plaatjes voor heel jonge kinderen is dan het voorbeeld. Over ‘Welzijn’: ‘De kinderen leren zich uiten op een eigen manier en hebben er plezier in.’
Marcel Leune, vaste medewerker van PCOS, begeleidt kinderen die in een ruimte vol computers er op mogen werken. Hij had gehoopt dat de kinderen gingen zoeken naar onderwerpen die betrekking hebben op hun schoolvakken. Maar nee… ze gaan niet op zoek naar wetenswaardigheden… ze doen ‘games’. Ze spelen. ‘Maar ze hebben het naar hun zin, “Welzijn” dus’, zegt hij laconiek.
Hilde Neus is de auteur van de bewerking voor de jeugd van De Toover-lantaarn van Mr. Furet uit 1840 van W.E.H. Winkels. Met schitterende illustraties van de schrijver. Het is een verhaal over een blankofficier op een slavenplantage. Het boek is er een van drie die in één band uitgegeven zijn door het Surinaams Museum. Het museum heeft ook een stand met aan de wanden heel grote mooie illustraties uit de boeken. Waarom staan ze hier? Hilde antwoordt dat er veel behoefte is aan mooie boeken die het geschiedenisonderwijs op de basisscholen ondersteunen. Het boek met de bewerking voor de jeugd wordt dan ook apart verkocht. Ze is blij dat net nu het boek uit is, er een Kinderboekenfestival is, waardoor het boek bekendheid krijgt. In het boek komt het tegenovergestelde van welzijn tot uiting: de blankofficier uit Holland die weinig geld krijgt van zijn meester, slecht behandeld en gediscrimineerd wordt. Hij is menselijk met de slaven en enkelen van hen waarderen hem. Maar hij sterft in eenzaamheid. Je ziet hier wat er gebeurt als je géén welzijn hebt!
Christine Feenstra, medewerkster van PCOS, is de schrijfster van de eerste vijf Amaisa-boekjes. Die kwamen eigenlijk uit in het kader van een taalproject voor moeders met jonge kindjes in negen dorpen aan de Boven-Suriname. Maar de boekjes bleken ook elders een enorm succes. Ze voldoen aan de behoefte van veel kinderen om te lezen over een herkenbare belevingswereld, met duidelijke tekeningen erbij. ‘Welzijn’? Christine: ‘Welzijn zit in zoveel aspecten van het leven. Taalgevoeligheid speelt een grote rol hierbij. Kunnen zeggen wat je wilt uiten! De boekjes helpen kinderen om het moeilijke Nederlands met plezier te leren en niet bang te zijn ervoor!
Soecy Gummels heeft altijd leiding gegeven aan de vrouwen van de schrijversgroep Wagina uit Wageningen. Vijfenveertig boekjes zijn er al verschenen sinds 2006. Het doel: betaalbare boekjes maken uit de eigen leefwereld. ‘Samenwerking is essentieel bij zo’n project’, zegt Soecy. Niet met elkaar concurreren, maar elkaar aanvullen! Elkaar feedback geven! Ze zijn erin geslaagd, de dames uit Wageningen en wij kunnen adviseren dat er in dorpen in districten en in het binneland schrijversgroepjes ontstaan die samenwerken met het ‘Welzijn’ van de kinderen voor ogen. We willen ze altijd, indien nodig, helpen.
Gerrit Barron – dit jaar is hij veertig jaar schrijver. In de zeventiger jaren sloot hij aan bij het streven om ‘eigi sani’ uit te dragen. Binnenkort maken we een pagina over zijn werk. Hij ziet ook dat momenteel kinderliteratuur groeit in Suriname en steeds belangrijker wordt. ‘Suriname leert’, zegt hij lachend. ‘Het gaat om een “eigen literatuur”, net als in Latijns-Amerikaanse landen.’ Kinderen houden van zijn boeken. Ze hebben verschillende niveaus. Barron kijkt ook naar de nabije toekomst. Hoe gaat het verder? De wereld en ook de literatuur wordt gedigitaliseerd. Suriname moet daar ook mee bezig zijn. Welzijn? Barron kijkt naar het land: ‘Zolang er armoede is, hebben we geen welzijn. Vanuit ons eigen “zijn” moeten we het ontdekken.’ Wat het Kbf betreft vraagt hij zich af: ‘Is het nu een Kinderboekenfestival of een Kinderfestival? Lang niet alle stands werken met boeken. Er moet een evaluatie komen!
Ook de Ware Tijdheeft een stand. Daar leren kinderen wat een krant is en doet. Ze doen veel kennis op, zien bijvoorbeeld ook hoe belangrijk advertenties zijn. Die zorgen ervoor dat de krant financieel blijft bestaan en goedkoop verkocht kan worden. De kinderen interviewen in groepjes met een medewerker van de krant mensen over belangrijke zaken in de samenleving. Wateroverlast bijvoorbeeld! Ook mogen ze in groepjes een krantje maken. ‘Als kinderen gevoed worden met kennis, dan werk je aan hun “Welzijn”’, zegt een van de ‘dWT’-medewerkers.
Dat is een mooi slot voor dit artikel waarmee we PCOS, al 13 jaar organisator en uitvoerder van het Kinderboekenfestival, willen complimenteren met hun inzet, hun creativiteit en doorzettingsvermogen. Vechten om tot ‘Welzijn’ te komen voor het festival en de ‘groei’ te bevorderen! Grantangi!
RSS
Facebook
Twitter
