blog | werkgroep caraïbische letteren

Henny’s tuin, familiekroniek in boekvorm

door Jeroen Heuvel

 

Seelah wilde haar liefde voor de schrijfkunst graag toetsen. Ze schreef al vanaf haar achtste versjes en korte verhaaltjes. Ze hield ook trouw een dagboek bij over haar wel en wee. De schrijverij had gedurende heel haar leven een ondergeschikte plaats ingenomen.

Ook al was het voor haar een geschikte manier en een uitstekende vorm om zich in te uiten en haar innerlijke roerselen van zich af te schrijven, Seelah nam haar geschrijf zelf niet ‘au sérieux’.
Totdat zich onverwachts een gelegenheid voordeed – toen zij niet meer de zorg voor de kinderen had – een cursus Creatief Schrijven te volgen. Zij schreef zich daarvoor in en zei haar baan bij het trustkantoor waar zij toen werkte, vaarwel.

Henny’s Tuin, een familiekroniek, geschreven door Sue Sheila, is in 2015 gepubliceerd. Sue Sheila is het pseudoniem van Jeanette Raghunath. Dit interview is gelardeerd met fragmenten, cursief weergegeven, uit het boek.

Jeroen Heuvel (Antilliaans Dagblad): Wat voor boek is het?

Sue Sheila: Het boek bestaat uit een aaneenschakeling van bijzondere verhalen over dierbare gezins- en familieleden en over mijn eigen veelkleurige levenservaringen. Lange tijd is het mijn droom geweest een boek te schrijven en te publiceren en dat deze droom pas op tachtigjarige leeftijd vaste vorm heeft aangenomen doet er niet toe, realiseer ik me nu. Een feit is dat ik het boek op dit moment in mijn handen houd en heel dankbaar ben voor de kans die ik kreeg en ook aanpakte om mijn droom te verwerkelijken.

Op de vooravond van haar zeventigste verjaardag – een nieuwe mijlpaal in haar leven – werd het Seelah duidelijk waar zij in de afgelopen periode van zeven jaar onbewust mee bezig was geweest.
De wanhoop kon zich soms – even plotseling als onverklaarbaar – van haar meester maken, zodanig dat alles haar ineens te veel werd.
Dan trachtte ze van het drukkende gevoel af te komen door het in haar dagboek op te schrijven. Het van zich af schrijven van moeilijk te verwerken gevoelens en innerlijke conflicten deed ze al van oudsher. Toen ze nauwelijks kon schrijven had ze al een schriftje waarin ze gedachten en gevoelens verzamelde.

Links boven de schrijfster, met zussen en midden voor de moeder

Links boven de schrijfster, met zussen en midden voor de moeder

AD: Op tachtigjarige leeftijd debuteren?

Sue Sheila: Erg cliché gesteld, maar een mens blijkt nooit te oud te zijn om te leren noch om zichzelf te leren kennen. In de vorige eeuw was het veelal zo dat je als echtgenote en moeder – zelfs al had je een beroep – het leven van je gezinsleden leefde en je eigen leven daardoor niet echt uit de doeken kwam. Wat dat betreft hebben veel vrouwen in die periode een voortrekkersrol gehad en zijn onbewust een voorbeeld voor hun kinderen geweest. Uiteraard geen voorbeeld om klakkeloos na te volgen. Eerder om je als vrouw te realiseren wie en wat vandaag je plaats en betekenis is. Niettegenstaande of juist dankzij hetgeen je gedurende je groei en ontwikkeling hebt meegemaakt.

Zij zag kans tot haar vijftiende toe, ook de pianolessen, die ze al vanaf haar zevende had mogen volgen, bij te houden en daarnaast ook nog naar ritmisch dansen te gaan, boeken te lezen en verhaaltjes of rijmelarij te schrijven. Lezen en schrijven waren haar lust en haar leven. 

AD: Wie is die Henny, uit de titel?

Sue Sheila: Dit boek is een ode aan mijn moeder Henny, die op haar bewonderenswaardige – en onbevangen manier van doen en haar bescheiden levensfilosofie de spil van ons gezin is geweest. Zij heeft zich tegen wil en dank het leven op ons eiland ‘eigen’ gemaakt en een unieke familieclan in het leven geroepen door samen met mijn vader een gezin te stichten ver weg van haar eigen geboortegrond en familie. Wat zij heeft gepresteerd in het midden van de vorige eeuw was in mijn ogen heldhaftig.

rechts voor: Sue Sheila

rechts voor: Sue Sheila

AD: Je voorouders zijn mensen die van elders naar Suriname zijn geëmigreerd en je ouders zijn van daaruit weer naar Curaçao verhuisd. Overleven was in die tijd niet makkelijk. Jij bent de oudste van acht kinderen en moest als oudste dochter constant meehelpen in het huishouden. In je boek staat de volgende passage over Seelah. In hoeverre ben jijzelf de ik-figuur uit dit boek?

Zij had graag de School voor Journalistiek in Nederland willen volgen, maar haar vader vond journaliste geen geschikt beroep voor een jongedame.
Nieuwsschrijven was geen beroep om er een behoorlijke boterham mee te verdienen. In feite vond hij dat schrijven helemaal geen beroep was.

Sue Sheila: Als jong kind al las en schreef ik heel graag, zo ben ik al heel vroeg aan een dagboekenreeks begonnen waarin ik veel opschreef en ook van me afschreef. Van meet af aan was het mijn lust en mijn leven van alles te noteren. Mijn constante biebbezoek was eveneens een bron van grote vreugde.
Een goede vriend van me heeft ooit gezegd dat boeken mijn vrienden zijn. Dat kan kloppen hoewel ik vanaf mijn vroegste jeugd als oudste van een grote kinderschare een druk sociaal leven heb gehad en daardoor wel degelijk veel mensenkennis en levenservaring heb opgedaan en niet alleen kennis uit boeken heb verzameld….Het is misschien bizar, maar ik zeg het met alle respect, dat alle mensen vele – vaak verborgen –  –  verhalen in zich meedragen wat hen nou juist zo boeiend maakt voor mij.

Zij hielp hem met raad en daad een eenmansbedrijf op te zetten, echter dit verslechterde hun huwelijksrelatie onherstelbaar. Zij waren toen 17 jaar getrouwd.
Seelah bleef op haar post en vond in haar hobby ‘schrijven’ wat soelaas. Het was een waar steunpunt in haar leven als huisvrouw en moeder.

AD: Je bent getrouwd geweest en hebt vier kinderen, evenveel zonen als dochters. Jullie hebben in Afrika gewerkt en zijn weer teruggekomen naar Curaçao. Na de echtscheiding heb je jaren in Nederland gewoond, maar je bent weer teruggekeerd naar Curaçao, waar je moeder en enkele zussen ook leven. Ben je een levensreiziger?

Tweede van links, met sigaret, moeder Henny, derde van links, de schrijfster

Tweede van links, met sigaret, moeder Henny, derde van links, de schrijfster

Sue Sheila: Een vriendin heeft me onlangs verteld dat zij mijn boek twee keer achter elkaar heeft uitgelezen. Zij vroeg aan mij of ik mijn eigen boek wel goed gelezen had.  “Dat moet je echt doen, hoor,” spoorde zij me aan, “want uit je levensverhaal maak ik op, dat je een gezegend mens bent en dat je een avontuurlijk, kleurrijk en zinvol leven hebt geleid. Besef je dat wel? Wat een weelde is dat!” Een gezegend leven? Dat kun je misschien een bijproduct noemen van een veelbewogen, druk leven, hoewel sommigen juist rust als iets paradijselijks ervaren. Over levensreiziger gesproken, zijn wij, mensen, in wezen niet allemaal nomaden? Wie weet heb ik in mijn genen wel een blauwdruk van mijn voorouders die uit India resp. Schotland naar Zuid-Amerika en later naar Curaçao verhuisden…

Seelah had aanvankelijk gedacht dat er nog wat te redden viel van hun huwelijk door er samen over te praten. Of door therapeutische hulp te zoeken. Maar de inhoud van deze brief beloofde niets goeds.
De pas gesloten vriendschap met Thomas die Cris had aangehaald, was gebaseerd op het besef dat zij zijn schilderkunst bewonderde en dat hij haar liefde voor schrijven serieus nam.

AD: De eerste mannen in je leven dachten anders over je schrijven dan je recente vrienden. Hoe vinden je kinderen het dat je deze kroniek hebt gepubliceerd?

Sue Sheila: De kinderen hebben het toegejuicht! Zij hebben het alle vier gelezen en dat doet me genoegen. Vanaf het moment dat “Henny’s Tuin” het daglicht zag, is mijn liefste wens de inhoud ervan met adspirant lezers te delen. Ik hoop hen daarmee het leesplezier en de leesvreugde te bieden die zij van een boek mogen verwachten.

Schrijven als medium om te stimuleren, blij te maken, te amuseren, kortom iets creatiefs en positiefs, evt. herkenning, mee te bewerkstelligen.
Voor mij is schrijven op zich niet een doel maar een mogelijkheid om met anderen te delen wat er in mij omgaat, wat er in hart, ziel en geest leeft…”

Jeanette Raghunath

Jeanette Raghunath

AD: Iedereen heeft een uniek verhaal, hoewel niet iedereen kan vertellen. We kunnen we veel herkennen in het levensverhaal van andere mensen. Jij hebt een voorliefde voor vertellen/schrijven en daarom heb je dat ook geoefend. Wat raad je andere mensen aan die hun verhaal willen delen?

Sue Sheila: Lezen en schrijven schonken mij van meet af aan een zekere bewustwording. Een diepe voldoening. Schrijven werd op een gegeven moment zelfs een eerste behoefte. Ik weet niet of iedereen dit ook zo ervaart. Het spreekwoord: ‘Spreken is zilver, zwijgen is goud’ werd in mijn kindertijd letterlijk nageleefd. Voor mij was het logisch, dat als spreken niet gewaardeerd werd, schrijven een prachtig alternatief is. Zelf concludeer ik dat mijn allereerste schrijfcreatie een grote vriend is geworden. Een oprechte vriend waarvan ik veel geleerd heb. Een vriend die mij tot dankbaarheid en voldoening heeft gestemd en mij de inspiratie heeft gegeven om het schrijfambacht te blijven uitoefenen… en dat is echt niet alleen indrukken en ervaringen noteren in een dagboek. Als je het goed wilt doen is schrijven keihard werken! Heb je dat ervoor over, ga dan vooral door met woorden en zinnen, frasen, beelden, alinea’s en hoofdstukken aaneenrijgen en ga daarna aan het werk met je vijlen, beitels, en ander gerei totdat de schrijverij een redelijk goed te verteren geheel is geworden dat je als boek kunt aanbieden. Eigenlijk zijn het de lezers die je betitelen als schrijver of auteur. In hun ogen genade vinden, dat is waar het op aankomt.

 

Verscheen in het Antilliaans Dagblad van zaterdag 12 maart 2016

Foto’s uit album van Jeanette Raghunath.

 

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter