Geen feministe, wel een vrouw met passie: ‘Dr. Joséphine Borchert: Ik ben allergisch voor de mentaliteit "alles moet kunnen" ‘
Ze komt uit een gegoede familie, studeerde, zette een succesvol, ambitieus onderwijsinstituut op poten en kreeg een eredoctoraat. Toch is dr. Joséphine B. P. M. Borchert-Ansinger niet het type dat zich blind staart op succes, geld, roem en eer. “De echte helden van onze samenleving zijn niet de geslaagde zakenmensen, maar de moeders die hun leven opofferen om voor hun gehandicapte kind te zorgen.”
Het is nog maar net herfst, toch heeft dr. Borchert de open haard op haar werkkamer al aan. “Als je uit de tropen komt, heb je het snel koud.” Ze bedoelt het als verontschuldiging. Tegelijk verraadt ze iets van haar internationale oriëntatie. Joséphine Borchert werd geboren in Nederland, woonde tot haar 18e op Curaçao, keerde terug naar Nederland om te studeren en deed wetenschappelijk onderzoek in Ierland. Als “founding president” van Nimbas, een particulier onderwijsinstituut dat businessopleidingen op universitair niveau verzorgt, reist Joséphine Borchert de hele wereld over. Haar grote affiniteit met Engeland, waar het succesvolle concept van Nimbas vandaan komt, is geregeld te horen aan uitdrukkingen als “It”s all in the game”, “count your blessings” en “take it or leave it”.
Nimbas – het hoofdkantoor zit in een hagelwit pand aan de Kromme Nieuwegracht in Utrecht – begon veertien jaar geleden als een onafhankelijk zusterinstituut van de universiteit van Bradford. Utrecht was de eerste vestiging. Inmiddels zit Nimbas ook in Bonn, Mainz, Berlijn en München.
Het concept is ambitieus. Nimbas wil een instituut zijn voor excellente studenten die minimaal drie jaar werkervaring hebben, maar zich verder willen bekwamen in management, marketing en recht. Excellente studenten vragen om excellente hoogleraren, dus selecteert Joséphine Borchert de top van de top. Hoogleraren krijgen een contract van maximaal een jaar. Voldoen ze niet, dan is het daarna afgelopen. Van de studenten wordt verwacht dat ze keihard werken.
Ondanks de strenge toelatingseisen heeft Nimbas over belangstelling niet te klagen. Het instituut telt 350 studenten en 45 hoogleraren van “all over the world”. Wat elke universiteit in Nederland ten diepste zou willen, doet Nimbas: selecteren aan de poort om de beste kwaliteit over te houden.
Nimbas is de lust en het leven van dr. Borchert. De start van het instituut was een avontuur, bekent ze. “Mijn man en ik hebben er veel geld in gestoken, terwijl we niet wisten hoe het zou uitpakken. Soms dacht ik: Is het risico niet te groot? Dan zei mijn man: Doe het maar. Als we kinderen hadden gehad – helaas hebben we ze niet – had je het geld daar in geïnvesteerd. Mijn man heeft me altijd geweldig gesteund. Hij is een fantastische supporter. Ik ben jong met hem getrouwd; het beste wat ik ooit heb gedaan.”
Volgens de Nimbas-president – praktiserend katholiek – heeft ieder mens “een drive, een mission” nodig om goed te kunnen functioneren. “Wat je ook doet in het leven, doe het goed. Doe het met passie. Die levenshouding heb ik van huis uit meegekregen. Ik kom uit een academisch gezin met acht kinderen. Mijn vader, geograaf van beroep, was streng. Althans dat vonden wij als kinderen. Mijn moeder was een échte moeder. Ze was er altijd voor ons. Liefde en verdraagzaamheid stonden centraal in ons gezin. En de bijbelse opdracht om te woekeren met je talenten. Dat kun je alleen als je gepassioneerd bent. Geen houding van: Laat maar waaien, het komt wel goed. Nee, aan de slag met je talenten, de handen uit de mouwen.”
De vruchten van die opvoeding zijn volgens Joséphine Borchert niet uitgebleven. Tevreden, maar zonder trots zegt ze: “We zijn als kinderen – helaas is er één jong overleden – allemaal goed terechtgekomen. Elk op zijn eigen terrein. Ik heb een zus die knap schildert. Een andere zus is bewust fulltime moeder. Voortreffelijk. Alle huwelijken zijn goed. Dat is in deze tijd geen vanzelfsprekendheid. Het zijn allemaal solide mensen geworden met een sterke maatschappelijke betrokkenheid. Ik zeg dit niet om op te scheppen. Het is te danken aan mijn ouders. Mijn moeder is pas overleden. We hebben haar als kinderen dertien jaar verzorgd. Tot aan het einde van haar leven hield ze ons voor: Niet geld, roem of eer is het belangrijkste, maar zorg dat je een nuttig, een gewaardeerd mens bent. Ze zei dat vanuit een sterk godsbesef. We zijn niet zomaar op deze aarde. God heeft ons geschapen naar Zijn beeld. Dat betekent dat we zuinig moeten zijn op onze talenten. Elk mens is uniek en heeft een goddelijke missie. God laat ons leven om die missie uit te voeren.”
Dat Joséphine Borchert opgroeide in de tropen had behalve voordelen als het aangename klimaat, de rust en de gemoedelijkheid, ook een nadeel. “Ik leerde totaal niet assertief te zijn. Dat was op Curaçao niet nodig. De mensen daar leven veel makkelijker, ongecompliceerder dan hier. Toen ik in Nederland kwam om te studeren, viel me op dat mijn bescheidenheid haast een handicap was. Ik werd gedwongen voor mezelf op te komen. Dat kostte me strijd, elke dag weer, want ik was dat niet gewend. Dat klinkt misschien vreemd uit mijn mond, maar ik ben absoluut geen feministe, ook al denken mensen dat soms wel als ze horen dat ik president van een internationaal onderwijsinstituut ben. Wat ik tot nu toe gedaan heb in mijn leven heb ik niet voor mezelf gedaan, maar voor Nimbas. Ik zou niet anders kunnen in het licht van mijn opvoeding. Je leeft niet voor jezelf, je leeft voor de ander. Dat is mij altijd voorgehouden.”
Ook al hoort dr. Borchert naar wereldse maatstaven bij de geslaagden in het leven, de Nimbas-president weet uit eigen ervaring dat volmaakt geluk op aarde een utopie blijft. “Niemand krijgt alles in het leven en dat is maar goed ook. Mijn man en ik hadden graag een gezin gehad, maar we kregen het niet. Hoe jammer we dat ook vinden, we moeten niet stilstaan bij wat we niet hebben, maar ons concentreren op wat we wel hebben. “Count your blessings” zeg ik elke dag tegen mezelf.”
Op Curaçao bezocht Joséphine de middelbare school. “Het was een jongensschool waar ik als enige meisje op zat. De bisschop moest hoogstpersoonlijk toestemming geven voor mijn toelating. Frater Theoduul, leraar Nederlands, stimuleerde mij om te gaan studeren. Ik heb veel aan hem te danken.”
Op haar 18e ging Joséphine culturele antropologie en geografie studeren in Utrecht. Hoewel ze nooit één dag heimwee naar haar ouders op Curaçao had – “ik had een goede basis” – was haar studententijd een periode van ups en downs. “Ik leerde veel in Utrecht. Intellectueel en sociaal. Met vallen en opstaan. Maar ups en downs heb je nodig in het leven. Ze maken een compleet mens van je.”
Joséphine Borchert vervolgde haar opleiding in Amsterdam en Belfast en studeerde cum laude af. “Dat is geen verdienste van mij, maar een geschenk uit de hemel. Ik had alles mee. Op Curaçao woonden jongens die hun huiswerk onder een straatlantaarn moesten maken en het toch redden. Zij hadden het echt zwaar. Mijn vader wees ons geregeld op de armoede om ons heen en benadrukte hoe “blessed” wij waren. Hij stond met beide benen op de grond, maar stelde tegelijk hoge eisen aan ons, juist omdat we zo gezegend waren. Hij gaf zelf het voorbeeld door hard te werken. Talenten zijn een cadeau dat je door moet geven aan anderen, was zijn devies.”
Ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek woonde Joséphine Borchert gedurende een aantal jaren drie maanden per jaar in het noordwesten van Ierland. “Een desolate omgeving waar omstreeks 1840 een emigratiegolf op gang kwam. Mensen ontvluchtten de streek vanwege de grote armoede en trokken vooral naar Engeland, de Verenigde Staten en Australië. De bevolking liep terug van 8 naar 4 miljoen mensen. Ik heb onderzoek gedaan naar de sociaal-economische motieven van deze emigratiegolf en maakte kennis met een priester daar, father McDyer, die zijn hele leven opofferde om de lokale bevolking, die nog steeds arm is, te helpen. Zijn werk was voor mij een eye-opener. Zulke mensen zijn de echte helden van de samenleving. Net als de moeders die hun hele leven opofferen om voor hun gehandicapte kind te zorgen.”
Twee uitersten lijken in uw leven bij elkaar te komen: het harmonieuze, intellectuele milieu waarin u opgroeide en de zelfkant van de Ierse samenleving waar u onderzoek naar deed.
“Ik heb me dat nooit zo gerealiseerd, maar het is waar. Ik droom op dit moment van een project om vrouwen in Zimbabwe te helpen. Zij zijn de enige stabiele factor in de samenleving; zij krijgen kinderen en voeden die op. Als je Afrika wilt helpen, moet je investeren in de vrouwen, in de moeders. Niet in de eerste plaats door ze geld te geven, maar door ze op te leiden zodat ze zichzelf kunnen redden. Ik droom van een cursus “How to set up your own business”. Afrikaanse vrouwen moeten de kans krijgen een eigen toko te beginnen. Slagen ze daarin, dan wil ik ze belonen met een klein krediet tegen lage rente. Zo leren ze tegelijk met geld omgaan.”
Stel dat minister Van der Hoeven van Onderwijs u zou vragen om advies, wat zou u tegen haar zeggen?
“Het Nederlandse onderwijs heeft twee dingen heel hard nodig: een grote kwaliteitsimpuls en een geweldige afname van het aantal bureaucratische regeltjes. Die verstoren het onderwijs. Scholen in Nederland worden leerfabrieken waar de passie doodslaat. Dat gaat me aan het hart. De inflatie van het onderwijs in Nederland is onbegrijpelijk. Onderwijs is de basis van de samenleving. We moeten terug naar kleine scholen waar leerlingen veel persoonlijke aandacht krijgen.”
Op dit moment speelt een discussie over de vraag of scholen moeten opvoeden. Wat vindt u van zo’n vraag?
“Absurd. Natúúrlijk moeten scholen opvoeden. It’s all in the game. De meest kwetsbare fase in een mensenleven is de periode van 12 tot 18 jaar. Dat is de tijd dat kinderen op school zitten. Je hele morele bagage wordt in die tijd gevormd. Scholen spelen daar een uitermate belangrijke rol in.
Ik kan me opwinden over zo’n discussie, net als over het asielbeleid in ons land. Nederlanders hebben de naam verdraagzaam te zijn, maar we zijn het als natie in elk geval niet. We zijn kortzichtig bezig regeltjes uit te voeren in plaats van creatief te zoeken naar mogelijkheden om asielzoekers hier te houden en te investeren in hun talenten. Politici en beleidsmakers in dit land lijken de gevangene van hun eigen gedachten te zijn.
Het kabinet heeft op zich helemaal geen ongelijk met al z’n bezuinigingen, maar het ontbreekt aan visie. Als het kabinet visie had, zou de weerstand tegen het gevoerde beleid kleiner zijn. Je kunt mensen tot alles stimuleren. Het moet mogelijk zijn voor het kabinet om mensen een positief en menswaardig toekomstperspectief te bieden. Er zijn helaas wel bezuinigingen nodig om dat te bereiken.
Mensen moeten een doel hebben en weten waarom het belangrijk is dat doel te bereiken. Dat mis ik in de huidige politiek. Er is een verschil tussen een politicus en een staatsman. Een politicus denkt hooguit vier jaar vooruit, een staatsman denkt aan de volgende generatie. Nederland, heel Europa, mist op dit moment staatsmannen. Ik kan er niet één noemen. Politici wel. Die zijn er genoeg, maar velen brengen zichzelf en de politiek in opspraak omdat ze geen voorbeelden zijn. Het ontbreekt hun aan moreel besef. Ze breken elkaar af onder het motto: Alles moet kunnen. Daardoor doen veel burgers tegenwoordig lacherig over de politiek. Intussen is dat dodelijk voor een land.
Ik ben allergisch voor de mentaliteit “alles moet kunnen”. Niet alles moet kunnen. Het gaat erom dat we proberen het beste uit elkaar te halen. We hebben elite nodig. Dat is een besmet woord in onze samenleving. Ik bedoel geen elite met geld, maar met vakmanschap. Gekoppeld aan integriteit. Die mensen missen we, terwijl we ze op elk niveau hard nodig hebben.”
Vindt u ons land kleurloos?
“Dat is precies het goede woord. Kleurloos. Grauw. We zijn verworden tot een land van klagers. We worden echter niet geroepen om te klagen, maar om onze verantwoordelijkheid te nemen. Dat is een van de oerprincipes van het christendom. Mensen met passie krijgen respect.”
Speelt de secularisatie een rol bij het verdwijnen van passie?
“Een grote rol. De platte moraal in ons land is mede het gevolg van de ontkerkelijking. Ik mis een positieve geest. Kijk eens naar de uitingen van onze moraal op de televisie en op billboards langs de weg. Dat zijn geen goede voorbeelden, terwijl we vaak zo opgetogen doen over onze moraal. Alsof andere landen die maar moeten overnemen. Ik heb met verbijstering kennisgenomen van de commotie rond het overlijden van André Hazes. De herdenkingsbijeenkomst in de ArenA besloeg twaalf minuten van het journaal. Ongelofelijk. Dat blijft kennelijk over als een land, een volk de echte passie mist. Wij moeten weer eisen durven stellen. In de eerste plaats aan onszelf, maar ook aan elkaar. Dat heeft niets te maken met hoogmoed, maar met gepaste trots op wat we met elkaar aan talenten hebben. Neem de leerlingen in het vmbo. Zijn die minder? Absoluut niet. Stimuleer ze om fantastische metselaars en schilders te worden. Om gewaardeerde vakmensen te worden. Daar heeft onze samenleving behoefte aan.”
Welke wereldleider zou u graag willen spreken?
“De nieuwe president van China: Jintao Hu. Ik zou hem vragen hoe hij de rol van zijn land in de wereld ziet. Amerika is zijn rol als wereldleider aan het verliezen. De 21e eeuw wordt de eeuw van Europa en China. Europa heeft geweldig veel in huis op het gebied van onderwijs, cultuur en innovatie, China op het gebied van productie en dienstverlening. Er komt op dit moment een grote energie vrij in dit land. Als China het slim aanpakt, kan het samen met Europa een wereldrol gaan spelen.”
Wat is uw missie?
“De wereld beter achterlaten dan dat ik haar kreeg, omdat wij, mensen, rentmeesters zijn. Het geloof in God en de positieve boodschap van de Bijbel – niet voor niets de Blijde Boodschap genoemd – geven mij dagelijks inspiratie. Ik heb elke dag wel een plan. Sommige plannen lukken, andere niet. Maar als er ergens een deur dichtgaat, gaat er elders vaak weer een nieuwe open. Ik rijd elke dag een halfuur van mijn werk naar huis. Die tijd gebruik ik om de dag te overdenken en mezelf de vraag te stellen: Wat had ik vandaag anders, beter moeten doen? Ik ervaar dat als heel nuttig. Het brengt mij bij de vraag: Wat is mijn missie? Te doen wat ik doe.”
[uit Digibron, kenniscentrum Gereformeerde Gezindte, 15 oktober 2004]
Curaçao, Westpunt. Foto © Michiel Bijkerk
| 本校與荷蘭NIMBAS管理學院簽約合作 提供IMBA及DBA雙聯管理學位 |
黃光彩校長及荷蘭NIMBAS Graduate School of Management校長Dr. Josephine B P M Borchert-Ansinger 分別代表兩校，於94年3月7日（星期一）下午4時假台北市忠孝東路喜來登飯店一樓大廳，共同簽署結為姐妹校。雙方希望透過簽署為姊妹校合約，一方面發揮台灣師大在非營利企業(Non-Profit Organization)管理領域研究之既有優勢，另一方面結合歐洲企業管理知識之經驗與哲學，融合歐亞經驗，拓展國際企管人才培育，更為順應全球教育產業之發展及培育領導人才，以爭取國際優勢。
根據一項非正式之統計資料顯示，目前，許多國際級公司有潛力的年輕管理人才，最想要學習的是亞洲企業的管理能力與經驗。政府現階段也以打造台灣成為「亞洲 區域營運中心」為目標，101大樓更是以國際企業為招商對象。但是面臨全球化的挑戰，台灣尚須投注更多心力與資源，培育及引進更多真正具有國際競爭能力的 商管、金融之國際人才。如此，方能與國際接軌，以面對現代國際營運市場的激烈競爭。 除了「學習環境」的國際化、「專業課程」內容的國際化外，「員工來源」的國際化更為重要，我們必須要充分掌握不同國家的企業經營文化及公司治理方式之異 同。台灣師大基於國際市場的需求，將提供亞洲管理哲學、文化及實體經營等相關課程，如「孫子兵法」、「亞洲戰略」、「組織道德管理」、「顧客生活與心理服 務」、「亞洲企業模式比較」、「組織知識管理」、「健康學習」等課程，並與國外知名學術單位之管理學程合作，開設「IMBA國際管理」學程，授予雙聯學 位。 「人才素質」是決定市場競爭優勢之關鍵，台灣師大將致力於引進及培育更多具國際能力的本國及外國專業人才，讓台灣的人力市場更具國際競爭力；更有效增強台灣在國際市場的競爭優勢。 NIMBAS Graduate School of Management係世界極富盛名之企業管理學術研究單位，依據2005年1月Financial Times(Jan.2005)雜誌統計，NIMBAS在世界前100大MBA專業機構中，排名第76；另依據國際間最具公信力之「經濟學人」（Economist）雜誌2004年10月刊載，NIMBAS的MBA programmes在荷蘭排名第1，世界第56。 台灣師大與該校簽署合約之重點在「IMBA國際管理」碩士及國際企管博士(IDBA)等課程交換計畫。「IMBA國際管理」碩士，學生第一年先修習兩個月 的亞洲文化課程，然後再於荷蘭修習企管碩士課程一年，第二年在台灣師大就讀，由台灣師大開設「Asian Management Study」課程，並提供在台灣師大國語中心學習語言及亞洲文化等及在台灣之國際公司實習課程。修畢相關學分，並通過論文後，由該校與台灣師大分別授予 IMBA學位及專長學位。這種在兩校修讀課程，相互承認學分，並授予雙學位之學制，將於3月7日兩校正式簽約後積極籌備展開。 國際企管博士(IDBA)的雙聯學位學程，是為培養研究生具備國際競爭力之商業管理知識與能力，使其在專業領域有國際溝通能力及管理專業能力所訂定之學 程。IMBA學程之學生採登記制，凡台灣師大碩、博士班國際研究生(非台灣地區大學畢業生)或英文優異之研究生，均可申請為IDBA學程學生。英文優異之 認定依TOEFL，GMAT，GRE或英文能力檢定測驗另訂之。 黃光彩校長上任八個月來，以台灣師大深厚之教育、人文、藝術、科學及創意為利基，積極推動台灣師大國際化不遺餘力。已促成諾貝爾化學獎得主Dr. Barry Sharpless大師級學者來訪且授予榮譽博士學位，並與國際著名研究單位簽署合作計畫，與法國里昂高等師範學院締結為姊妹校、與美國麻省理工學院簽訂網路教學合作計畫、與美國匹茲堡大學簽署學術合作計畫等，此次與荷蘭NIMBAS Graduate School of Management簽署合作計畫，將使台灣師大與國際接軌之腳步，又往前邁進一大步，也樹立了一個新的里程碑。 |
RSS
Facebook
Twitter
