blog | werkgroep caraïbische letteren

From Routes to Crown: Een doordenker over het leven-vieren

door Iwan Brave

Choreograaf Gianni Grot is al anderhalve maand weer op Surinaamse bodem. Ter bekroning van de opofferingen van zijn slavenvoorouders werkt hij aan zijn tweede theatervoorstelling. From Routes to Crown gaat op 1 augustus in première in On Stage. “Ik maak gebruik van moderne tools om jongeren naar binnen te krijgen.”

Bij zijn vorige bezoek in Suriname had Gianni Grot ineens de drang naar plantages te gaan. Hij voelde iets ‘zwaar en zweverigs’ en kreeg de ingeving iets te willen doen over slavernij. “In mijn dikke geschiedenisboek van de middelbare waren maar drie bladzijden hieraan gewijd. Terwijl  het een grote zwarte pagina is uit onze wereldgeschiedenis”, vertelt hij in On Stage. Hij ging zelf op onderzoek uit. “Ik heb een voorstelling proberen te maken waarbij ik al mijn gevoelens die ik heb gehad bij het onderzoek op toneel  vertolk en uitbeeld.”

Zichtbaar

Grot, nog maar 24 jaar is hij, noemt zich “zelfbenoemd gepensioneerd” danser, die choreograaf en artistiek leider werd en algemeen directeur van zijn eigen My Art Entertainment. Geboren in Amsterdam uit Surinaamse ouders, begon hij al op zijn zestiende als semiprof te dansen. In Londen studeerde hij Drama and Creative writing. Toen zat hij ook in een gezelschap. “Dat heeft echt de theaterwereld voor me opengemaakt”, zegt hij. “Ik heb meerdere abstracties leren kennen”, vertelt hij. Na zijn studie was hij drie maanden volgeboekt voor commerciële jobs voor een van de grootste televisieprogramma’s in Barcelona.

Terug in Nederland besloot in 2011 de Nederlandse versie van So You Think You Can Dance (SYTYCD) als etalage te gebruiken. “Dan word je ineens zichtbaar, mensen herkennen je.” Hij strandde weliswaar in de vijfde liveshow, maar kwam ver genoeg te mogen deelnemen aan de SYTYCD-theatertour door Nederland. Tijdens deze theatertour kreeg hij zijn ‘moment van helderheid’. “Ik zat toen in de tribune naast de lichtoperators en besefte: aan deze kant van het toneel hoor ik te staan. Ik zag dingen die ik anders zou hebben gedaan.” De uitvoerder besloot creator te worden.

Aces

Het geld dat hij verdiende als ensembledanser tijdens de SYTYCD-theatertour stak hij in zijn eerste productie Aces – die ook naar Suriname bracht – als ‘boost’ voor zijn carrière als choreograaf. Met succes. Als ‘cultureel ondernemer’ en theatermaker is hij succesvol. Om de kas extra te spekken doet hij zeer selectief commercieel werk. Bijvoorbeeld gastoptredens voor populaire televisieprogramma’s, maar ook voor commercials zoals voor Nike en Foot Locker. Als sociaal ondernemer doet hij veel workshops met jongeren. Zoals vorig jaar voor de dove en slechthorende kinderen van de Kennedy Stichting, waarbij zij door middel van trillingen muziek konden ‘horen’. Dat zou hij graag over willen doen. “Vooral vanwege de dankbaarheid die de kinderen daarna gaven was ongelooflijk; dat had ik niet verwacht.”

Wijzer geworden

Voor zijn onderzoek naar het slavernijverleden las Grot veel boeken, waaronder twee van Cynthia McLeod en over ‘Black Hollywood’. Bekeek documentaires en films, sprak veel mensen en was vooral geïnteresseerd in hun meningen. Nu iets wijzer geworden zegt hij: “Ik wist niet dat de Afrikanen hun broeders en zusters hadden verkocht. Mijn perceptie van slavernij was: blanken gingen slaven halen, bracht ze naar kolonies, lieten ze werken en buitten ze uit. Maar het is meer dan dat. Het is meer ontstaan uit kapitalisme. Er werden nieuwe landen ontdekt waar blanken niet konden werken in de hitte en zij brachten slaven naar die nieuwe wereld om te werken.

Slavenarbeid kost niets en was al van alle tijden. Wat een hele kwalijke zaak is, is om toen te denken dat zwarte personen – mijn voorouders – geen mensen waren en ze als zodanig gaan behandelen. Mensen ophangen aan hun ribben – zelfs een dier behandel je niet zo. En doen alsof jij in de positie bent gesteld door God om iemand anders zijn vrijheid en leven weg te nemen, dat zijn wel dingen die mij hebben geraakt tijdens mijn onderzoek.”

“Persoonlijk denk ik niet dat slavernij ligt aan de blanke mens. I blame humanity. De mens is van aard egoïstisch. Sommigen waren gewoon gek en wreed. Maar anderen gingen de politiek van verdeel en heers spelen. Als slaven hier in opstand zouden komen, dan hadden de slavenhouders als minderheid een groot probleem. Daar waren ze zich van bewust. Daarom gingen ze mensen dom houden, een complex aanpraten en mentaal martelen waardoor het zo lang heeft kunnen plaatsvinden. Van het begin tot het eind was het nasty; zelfs nu nog is er veel racisme.”

Al zijn gevoelens giet hij in een voorstelling, die ook jongeren moet aantrekken. From Routes to Crown is een interdisciplinaire ‘montagevoorstelling’ van spoken word, breakdancers, balletdansers, moderne danseressen, hiphopdansers. Met scènes over hedendaagse belevingen en uit de slavernijtijd. “Maar ik wil dat mensen zelf eruit halen wat ze erin zien. Het is meer een erkenning van wat is gebeurd en van hoe ik de maatschappij reflecteer.” Grot benadrukt dat het beslist geen jongerenvoorstelling is. “Ik maak gebruik van moderne tools om jongeren naar binnen te krijgen. Maar het is nog altijd een volwassen onderwerp; waarbij je je intellect moet gebruiken.”

Bekroning

From Routes to Crown, een coproductie met Helen Kamperveen (haar laatste) en Ann Hermelijn, is een synergie van Surinaamse en Nederlandse cast. Vier dansers en een spoken word-artiest van overzee en drie dansers en drie acteurs van hier. De acteurs zijn van On Stage. De titel impliceert een reis naar bekroning; een scene heet ook ‘The journey’. Maar routes spreek je ook uit als roots en crown is de bovenste top van een boom. De hedendaagse generaties als kruin in volle bloei dankzij hun roots. “Daarbij wordt duidelijk gemaakt dat onze voorouders hebben geleden en gevochten zodat wij de kroon kunnen dragen en het leven moeten vieren. Zodat hun efforts niet voor niets zijn geweest. Ik wil bereiken dat mensen na de voorstelling blijven doordenken en nadenken. Mijn doel zal niet geslaagd zijn als mensen alleen denken: o, leuke voorstelling. Dat zou jammer zijn.´

[uit de Ware Tijd, 31/07/2013]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter