De misleiding van een foto: sadisten die een knuffel als oorlogstrofee tonen, of toch niet?
door Alexander Pleijter
Onderstaande foto van het Franse persbureau AFP ging gisteravond in razende vaart Twitter rond. Velen spraken hun afschuw uit over het beeld: ‘weerzinwekkend’, ‘ziekmakend’, ‘schorremorrie’, ‘tuig’, ‘crimineel schorem’. Maar gaat het hier wel echt om een stelletje sadistische klootzakken?
De foto is gemaakt in Oost-Oekraïne waar pro-Russische separatisten het gebied controleren waar vlucht MH17 van Malaysia Airlines ter aarde stortte en waarbij alle inzittenden omkwamen.
Het is een enorm krachtig beeld: mannen in legeruniformen, sommige met een bivakmuts, een ander met een kaalgeschoren kop, mitrailleurs aan de schouder. Aan hun voeten liggen tassen in diverse kleuren. En dan dat ene element dat de foto zo luguber maakt: de man met de pet (de leider van de roversbende?) die de knuffel van een omgekomen kind triomfantelijk omhoog lijkt te houden. Alsof het een trofee is, zoals De Telegraaf schrijft.
De kracht van de foto zit hem in de tegenstelling: de gewetenloze bandieten die een knuffelaapje van een onschuldig kind omhooghouden. Logisch dat het beeld als schokkend wordt ervaren.
Maar klopt het ook wat we zien? Zijn dit inderdaad plunderende separatisten die de knuffel van een kind beschouwen als een oorlogstrofee?
Er is ook filmbeeld van de situatie die op de foto staat (vanaf 1:00):
De video geeft een wat andere indruk dan de foto. Op het filmbeeld is te zien dat de man met de pet de knuffel omhoog houdt voor een batterij fotografen. Vervolgens legt hij de knuffel voorzichtig op de grond, neemt zijn pet af en slaat een kruis. Het lijkt meer op een soort van eerbetoon aan het omgekomen kind, dan op het tonen van oorlogsbuit.
Toont deze video dan aan dat deze geüniformeerde kerels vredelievende en goedbedoelende hulpverleners zijn? Zeker niet. Dat weten we simpelweg niet. Maar we kunnen wel zien dat de conclusie dat de mannen op de foto gewetenloze, sadistische klootzakken zijn, ook te snel getrokken is.
Update, zaterdag 19 juli 2014, 15.52 uur
Nog even een toevoeging. De video is gepost door Icorpus.ru, een website die berichtgeving verzorgt voor de pro-Russische rebellenleider Igor Strelkov, zoals gemeld in een reactie onder dit stuk. Als je dat combineert met het feit dat het tafereel wordt vastgelegd door een groep fotografen, zou je kunnen concluderen dat hier ook sprake kan zijn van een propagandastunt: de mannen tonen welbewust aan de buitenwereld hun medeleven met de slachtoffers. Cru is dan wel dat die propagandastunt zich keihard tegen hen keert.
Dat de man met de pet een goedbedoelende hulpverlener is zal ik ook zeker niet zeggen. Op een video op NOS.nl is te zien hoe hij een team van de OVSE intimideert en wegstuurt van de plek des onheils.
Het bewijst allemaal maar weer eens dat in tijden van oorlog het uiterst lastig is om uit te maken hoe het zit en wat waar is.
f
[van de blog van Alexander Pleijter, Toekomst van de journalistiek, 19 juli 2014]
RSS
Facebook
Twitter
