blog | werkgroep caraïbische letteren
0
 

Commentaar bij Kresekre Sumani van Ramon Mac-Nack

door Julien Zaalman

Na het lezen van zijn boek was het mij allesbehalve duidelijk wat Ramon Mac-Nack met Kresekre Sumani beoogt. Mijns inziens is het een boek om christenen een indruk te geven van wat winti zou moeten inhouden. Er worden over en weer delen van christelijke geschriften en citaten aangehaald en gelinkt met een aspect van de winti-beleving. In het boek staat de christelijke benadering van God centraal.

Mac-Nack-Ramon-680x400

Ramon Mac-Nack

Zoals beschreven lijkt winti een onderdeel te zijn van het christendom. Verder worden winti en de slavernij met elkaar in verband gebracht, alsook historische feiten tijdens de slavernij die op één lijn worden gezet met de knechting door de Egyptenaren van het zo door de auteur verwoorde ‘uitverkoren’ volk van God. Wat de winti-link zou inhouden is dat de slavernij in ons land en het weglopen moeten worden vergeleken met het Bijbelse verhaal over de Joden. Dat zou volgens mij de geestelijke waarde van het verhaal moeten zijn, maar de logica bij deze opvatting ontbreekt ten enenmale.
Er wordt heel veel gesproken over de christelijke benadering bij overtreding van Gods wetten en de consequenties daarvan voor de mens. De winti-benadering heeft het niet over dat God heeft gezegd, maar dat de mens via zijn akara (Anana’s kracht in hem/haar) dankzij de invloed van goed en kwaad (de moraal) op het leven, weet wat wel of niet mag. Hierdoor is de mens in staat zelf wetten te maken die de gang van zijn leven reguleren op het niveau van ordening, bescherming, welzijn en welvaart.
De aarde kent een scheppingsverhaal en alle geloven hebben hun eigen benadering hiertoe. Dat maakt die benadering/ overtuiging uniek. Natuurlijk zijn er raakvlakken, maar de verschillen in benadering geven aan de mens de mogelijkheid er zich al of niet in terug te vinden en te kiezen voor wat hem het meest aanstaat. In het boek van Mac-Nack lijkt het scheppingsverhaal wel heel erg veel op de christelijke zienswijze dat na God zijn zoon de heerschappij heeft over het leven op aarde.
De schrijver wil in verschillende passages welhaast suggereren de substituut te zijn van Gods zoon in het hedendaagse leven, omdat hij door zijn anyuma is vervuld met die gave. Hij stelt dat het verhaal van de zoon en zijn daden steeds wordt herhaald door degenen die ermee worden vervuld.
De auteur geeft aan dat het citeren van christelijke liederen tijdens een akara-wroko, een christelijke invloed is in winti. Die redenering mist de diepgang die het waarom ervan moet aangeven. En ik denk dat hij hiermee voorbij gaat aan de menselijke keuze om tijdens een kra-tafra te kiezen voor een christelijk lied/gebed. Dat is dan een persoonlijke keuze, omdat een persoon die dat niet doet daardoor niet inboet aan geestelijke waarde.
Ramon Mac-Nack gaat zelfs verder in z’n beredenering door te stellen dat het zingen van christelijke liederen de zielenrust van een overledene waarborgt. Dat duidt erop dat de schrijver de winti-waarden wat dit betreft niet volledig begrijpt of dat hij geen soelaas ziet in de winti-benadering op dit vlak.
Winti heeft zijn eigen oever om op te staan, maar die oever wordt overschaduwd door winti vanuit een christelijke bril te benaderen. Dat maakt winti tot een gedrocht van zichzelf. En dit is weer een grote klap in ’t gezicht van onze voorouders (de stichters van winti) en wat zij hebben beoogd met het geloof in Anana Keduaman Keduanpon.
De geestelijke waarden van winti worden dan ook op één lijn gezet met de gedachte om winti westers te maken en meer het gezicht te geven van een onvolwaardig geloof zonder een eigen geestelijke interpretatie.
Aangegeven wordt dat God heeft geschapen en dat Gods zoon heerschappij heeft met betrekking tot het aardse leven. Daarnaast heeft God goden geschapen die anyuma’s genoemd worden. Met die goden dealen wij in het dagelijks leven. (Een stelling die bij menigeen veelgoderij en daarbij afgoderij indiceert.) Winti kent het fenomeen ‘Godszoon’ niet. Het geloof wordt beleefd via de kracht van Anana op het leven. Anana heeft gecreëerd en het is zijn kracht die maakt dat het leven actief kan worden beleefd. En het is deze kracht die zich manifesteert en in de winti-geloofsuiting het geestelijk leven opdeelt.

 

Zaalman Julien Zaalman

Julien Zaalman

Als sluitstuk geeft de schrijver aan dat zijn anyuma hem deze (ik denk: christelijke…?) wijsheid gegeven heeft. En dat heeft hij dan te danken aan de opvoeding van zijn pleegouders, met de mata (vijzel) en stamper als instrumenten om dat te bewerkstelligen. Hij stelt dat het geschrevene puur en zuiver is en dat degene die zijn werk zou betwijfelen, gestraft zal worden door Anana en de natuur. Met de woorden ‘mi heru’ zegt hij zijn handen in onschuld te wassen voor dat wat de persoon zal overkomen. En dat enkel en alleen omdat die persoon de inhoud van het boek betwijfelt, of zoals Mac-Nack dat zegt: passages uit het boek door het slijk haalt.
Dat is zeer verregaand en in winti-begrippen is dit een pure wisi-mofo (een erge vorm van verwensing of vervloeking). Wat min of meer aangeeft dat de schrijver geen kritiek duldt. En daarmee anderen het vermoeden geeft geen juiste motieven te hebben met de in het boek aangehaalde citaten.
Vaststellingen:
1. Het is een christelijk verhaal voor ruim 70%, 30% moet min of meer een winti-zienswijze verbeelden;
2. Toen de mensen de bossen invluchtten hadden ze zaden meegenomen die ze op de grond gooiden. Binnen 24 uur waren de bomen volgroeid met vruchten eraan. Zo konden de mensen in de bossen overleven. De geschiedenis zegt evenwel dat de gevluchten de plantages regelmatig overvielen op zoek naar voeding en andere benodigdheden;
3. Er is sprake van verdraaiing der geschiedenis door te stellen dat de redimusu door ene Tata Kwasi geleid werden om Boni te overmeesteren, nadat hij een Aukaans dorp vol vrouwen en kinderen op gruwelijke wijze had overvallen.
Bekend is dat de redimusu werden geleid door blanke officieren en nergens staat dat ene Tata Kwasi daarbij een hoofdrol vervuld zou hebben. Bovendien zegt de geschiedenis dat de Aukaners het geheim van Boni hebben prijsgegeven, waardoor men in staat was deze held – tezamen met Baron en Jolicoeur – te overmeesteren in zijn schuiloord;
4. Door vanuit christelijk oogpunt te kijken naar en te schrijven over winti is het vertrouwen van de schrijver in winti zoekgeraakt.

Ramon Mac-Nack: Kresekre Sumani. Geen details beschikbaar.

 


Uit de Ware Tijd, 24/07/2016 09:07 –

 

WINTI HEILIG BOEK MAC NACK OVERWEGEND POSITIEF ONTVANGEN
door Donovan Mijnals

Paramaribo – Na een officiële wintipriester is er sinds donderdag ook officieel een heilig boek voor de Afro-Surinaamse religie. Duman Ramon Mac Nack presenteerde donderdag in de Congreshal ten overstaan van president Desi Bouterse en andere notabelen van zowel de overheid als religieuze stromingen zijn pennenvrucht Kresekre Sumani. De wintigeestelijke zegt dat hij het boek niet geschreven heeft om allerlei discussies met andere geloofsrichtingen te ontlokken. Het werk moet inzicht bieden in de filosofie van de leer en hij plaatst het op hetzelfde niveau als andere heilige geschriften, zoals de Koran en de Bijbel.

 

ramon-mac-nack

Wintigeestelijke Ramon Mac Nack wordt met een kleed omhangen voordat hij zijn speech begint. Donderdag presenteerde hij zijn boek ‘Kresekre Sumani’ in de Congreshal. Foto: Irvin Ngariman

Bij de presentatie werd in verschillende speeches erkentelijkheid geuit over de komst van Kresekre Sumani. Oud-ambassadeur Henk Herrenberg zei dat met dit boek een aanzet is gedaan en hij hoopt dat er in de toekomst verder aanvullingen aan worden gepleegd. Ondanks de overige sprekers was het zeer opvallend dat van de andere winti-organisaties de kopstukken niet aanwezig waren bij een kennelijk zo belangrijke presentatie voor de religie. Ook okomfo Dorenia Babel, die vorig jaar officieel als winti-priesteres door de overheid werd geïnstalleerd, schitterde door afwezigheid. “Naar alle hoogwaardigheidsbekleders toe heb ik mijn organisatie gestuurd met de uitnodigingen. Maar naar hen ben ik speciaal persoonlijk gegaan”, verzekert Mac Nack van zijn kant.

Hij zegt dat er daarna nog goede afspraken zijn gemaakt, maar dat die niet tot uitvoer zijn gebracht. Door de afwezigheid van die kopstukken lijkt het alsof het boek binnen de eigen winti-gelederen niet de volle ondersteuning geniet. Overigens schijnt de auteur de door de overheid geplaatste priesteres ook niet te erkennen. “Als iemand geen doctoraal heeft gehaald, kan ik je geen doctor noemen. Als je het verschil niet weet tussen bita wiwiri en gado dede, kun je me niet dwingen om je officieel te ontvangen”, uit hij zijn afkeur.

 

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter