Charlotte Doornhein, auteur
door Giselle Ecury
Op een zonovergoten terras aan de rand van de Bussummer hei ontmoet ik haar: Charlotte Doornhein. Het is er een Walhalla voor honden, kinderen en hun begeleiders. Haar keuze. Als het kind in je nog klaarwakker is, dan begrijp je dat.
Charlotte Doornhein en Giselle Ecury
Dan weet je ook, waarom juist zij uitgenodigd is het Kinderboekenweekgeschenk 2014 voor Aruba te schrijven. De origineel aangepakte voorpresentatie heeft plaatsgehad in het Arubahuis.
Ruimte, uitzicht, een omgeving die de fantasie prikkelt. Voor Charlotte (40+) levert dit vele jeugdherinneringen op. Bij de naam van het dorp, waar zij opgroeide, veer ik op: Groot-Ammers. Gelegen in een naar mijn idee groener en authentieker hart, dan het officiële “groene hart van Nederland”. Oneindige polders, sloten, bredere vaarten. De rivier de Lek, boerderijen, koeien die destijds gedurende lange zomers buiten graasden, hun jong wierpen in het ochtendblauw en de avond aanloeiden als je voor het slapen je hond uitliet. Een plaats met een Ooievaarsdorp, dat een bezoek waard is. Groot-Ammers, waar één van mijn grenen kasten vandaan komt, omdat ook ik in de Alblasserwaard gewoond heb en dus meteen ruik en voel, waarover zij het heeft. Ik hoor weer het klepperen van die ooievaars in formatie boven mijn hoofd, een gelukkig toeval dat ik in de tuin werkte! Jammer, dat zij mij geen baby brachten. Zie je, hoe het tot de verbeelding spreekt? Paardrijden, met de pont over de Lek naar het VWO in Schoonhoven, verlegen mijmeren met een “boekje in een hoekje”, de slogan die op basisscholen het lezen stimuleerde. Altijd wind – geen wonder, dat Charlotte houdt van de Antillen en onze passaat.
Misschien moet ik het omkeren: haar moeder, Arianne de Jager, heeft als kind in de jaren ’50 van de vorige eeuw op Aruba en Curaçao gewoond, omdat vader de Jager er Hoofdcommissaris van Politie was. Natuurlijk bracht zij haar liefde voor de elementen over op haar dochter. Op het platteland zit je dan goed. Hier kon haar Charlotte net als zij buiten spelend avonturen creëren met de kinderen uit hun gezin of de buurt. Van de brug afduiken, zwemmen in natuurwater. Slootje springen.’s Winters schaatsen. Of wandelen op het ijs, naar de eendenkooi, of de molen, waar een boer hen met zijn antieke, klingelende arrenslee passeerde. Het paard, stoer stampend en snuivend zijn vracht in dekens gepakte mensen voorttrekkend, keek zij na. In mijn roman Erfdeel omschrijf ik zo’n onverwacht tafereel als “schaatsen in een kerstkaart”. Zó heeft Charlotte gewoond. Voor mij is zij vanaf dan een open boek. Al haar opmerkingen komen aan, en niet alleen, omdat ze zo herkenbaar zijn.
Dat zij als kind al altijd aan het schrijven of lezen was. Niets liever wilde dan alles vastleggen, juist de dingen die haar bezielden. Dat ze een moeder is die dagelijks buiten speelt met haar twee zoons. Een noodzaak, noemt ze het. Ook voor zichzelf. “Het houdt me scherp. Na school blijft de TV uit. Pas als ik wandel met de honden en daarna aan het koken ben, mogen ze achter de computer of met hun iPad spelen.”
Haar kinderen zitten op de Vrije School, een systeem naar de leer der antroposofie van Rudolf Steiner. Met veel aandacht voor harmonie, creativiteit, respect en zorg voor anderen en het leven, voor zachte vormen en kleuren, de dag, de nacht, seizoenen. Voor euritmie, een sierlijke vorm van lichaamsbeweging, waarbij je niet alleen klanken en muziek volgt, maar tevens je emoties. Dit sluit aan op de wens van haar jongste om danser te worden. Haar oudste wil later tekenen. Ook daaraan wordt ruimschoots voldaan. Zelf werd zij – om “beter haar brood te kunnen verdienen dan met schrijven” – Organisatiepsychologe. Terwijl ze dat eigenlijk wilde: schrijfster worden. Na vijf jaar Organisatieadviseur geweest te zijn, een beroep, waarbij je nooit “klaar” bent, kreeg ze rond haar 30e een burn-out. Een confrontatie met zichzelf en haar diepste wens. Ze besloot te re-integreren en daarna haar ontslag te nemen. Dit tekent Charlotte: met opgeheven hoofd worstelen en boven blijven. Om dan te proberen het waar te maken, al vergooide ze haar kansen volgens haar ouders en partner.
Zij stuurde een manuscript in. Op basis daarvan kreeg ze een opdracht van het Amsterdamse Fonds voor de Kunst: Hein Stekel en László (2005) is een feit. Het verhaal ontstond tijdens een vakantie in Hongarije. Charlotte werd verliefd op de gastvrije mensen, de wilde, ongerepte natuur en de bijzondere cultuur. Nog vele inspirerende reizen volgden. De geschiedenis van het land met in 1956 De Hongaarse Opstand en de vluchtelingen die daarvan de dupe werden, krijgen in dit eerste boek haar aandacht. Ook de huidige omstandigheden rondom kindertehuizen zijn erin verweven plus haar eigen normen en waarden. Op locatie onderzoekt ze situatie en sfeer. Ze mixt feiten en fictie en “verbouwt” als het ware autobiografische elementen, zodat ze passen bij haar personages en de scènes, alsmede al dan niet verborgen “boodschappen” die aan het denken zetten, die jou mogelijk van zienswijze doen veranderen, zodat je het verschil kunt maken.
Duizendpoot Charlotte emigreert in 2006 met man, zoons en honden naar Curaçao. Zij is de bedenker van “De Literaire Tippelzone” (voor volwassenen) en “De Literaire TRippelzone” (voor kinderen). Zij is redactielid van Cpost, een kleurrijk online magazine voor de Curaçaoliefhebber, en jurylid van de Poem Express tijdens het jaarlijkse NANA kinderboekenfestival op Curaçao. Vijf jaar later woont Charlotte met haar gezin weer in Nederland. Als lid van Simia Literario (een organisatie van Antilliaanse en Arubaanse schrijvers in Nederland) houdt ze het tropengevoel vast. Haar Antillenperiode inspireert haar tot het schrijven van Caribisch getinte boeken. In Shervison vindt een schat speelt dan ook een Antilliaans kind de hoofdrol. Het boek is tevens in het Papiamentu verschenen: Shervison ta deskubrí un tesoro.
Schoolkinderen met diverse exemplaren van het leesboek “Shervison vindt een schat” dat – prachtig in het Papiamentu vertaald door Enrique Muller – als “Shervison ta deskubrí un tesoro” dankzij vele sponsors 2000x geschonken kon worden aan de basisscholen op Curaçao. “Wanneer volgt de vertaling in het Papiamento?” is een veelgestelde vraag. Antwoord: sponsors gezocht!
Charlotte daalt af – of liever: zij stijgt op – naar de wereld van het kind: “Niet door op mijn knieën te gaan zitten, dat werkt te belerend. Maar door te observeren, door je hun wereld eigen te maken, geprikkeld te worden door wat hen boeit.” Hier hoor ik de psycholoog. Ze lacht: “Het helpt, dat het kind in mezelf nog wakker is.” Kijk. Dat spreekt me aan. Het houdt inderdaad speels en de dialoog met de jeugd intact. Voorkomt generatiekloven. Het kind in mezelf staat bij mij eveneens op een voetstuk en één van mijn romans is aan haar opgedragen. Dit gesprek, de omgeving en mijn jonge hond die onderhand van pure verveling naast het terras een gat graaft, maken dat mijn handen jeuken. Ik vraag een bezem, veeg de stenen schoon, we moeten lachen om de situatie. Charlotte kent hondengedrag.
“Symbolen spreken me aan. Onderliggende zaken. Wat op dát moment voor het kind speelt, haalt hij eruit. Later merkt hij andere dingen op. Ik zet graag de lezer op het verkeerde been. Aan het einde valt dan alles op zijn plaats.” Mij moet in dat verband van het hart, dat ik vind, dat haar boeken wellicht een minder gehaaste redacteur verdienen. Maar zij kan er niets aan doen, dat het taalonderwijs niet meer is, wat het geweest is, toen ik moest zwoegen op onderwerp, gezegde, hoofd- en bijzinnen, op tekstverklaringen en op de schrijfwijze van de moeilijkste woorden, terwijl mijn beide ouders over mijn schouder meelazen met geslepen potloden. Op taal ben ik scherp. Zelfs dan maak je nog fouten.
Charlotte bewonder ik. Zij gebruikt de huidige communicatiemogelijkheden, implementeert ze. Via QR-codes kun je bewegende beelden opvragen, stemmen horen. Ze heeft een interactieve boekenapp geschreven, waardoor het kind met één klik voorgelezen kan worden, zelf kan lezen, of een ouder kan vragen dat te doen. Ze is alert, haakt aan, creëert. Dat viel ook Mirto Laclé en Astrid Britten op, die haar vroegen of zij het Boekenweekgeschenk 2014 wilde schrijven. Een uitdaging die ze is aangegaan. Een eer. Een schitterend omkeerboek is het resultaat. Het zal tijdens het Kinderboekenfestival het middelpunt zijn en ik gun haar van harte, dat zij dat zelf ook is. Dat Caribische meisje met donkere ogen en blonde krullen. Ze maakt het waar. Inmiddels zijn haar ouders en man terecht heel trots op wat zij bereikt heeft. Ik ben het ook, omdat ik haar ken. Charlotte Doornhein, auteur. Petje af!
Bibliografie Charlotte Doornhein
Hein Stekel en László (2005), Uitgeverij Quist, leeftijd 8-88 jaar
Hein Stekel en Posko (2007), Uitgeverij Quist, leeftijd 5-8 jaar
László vermist (2008), Uitgeverij Quist, leeftijd 14+
Imre bouwt mee (2008), Kwintessens, leesniveau AVI 3 / E3
Shervison vindt een schat (2009), Kwintessens, leesniveau AVI 4 / E4
Shervison ta deskubrí un tesoro (2010), Fundashon pa Planifikashon di Idioma
Kwelgeesten rond de kapokboom (2011), Caribpublishing / Uitgeverij SWP, leeftijd 16+ en volwassenen (www.kapokboom.info)
Kwelgeesten rond de kapokboom (2011), kunstvideo Charlottes WeBB
Lettervreters, vuurtorens en piratenboten (2012), digitaal prentenboek Charlottes WeBB, leeftijd 3-8 jaar. In zes talen: Nederlands, Papiamentu, Engels, Duits, Frans en Spaans.
(www.lettervreters.info)
Curaçao voor kinderen met lef (2013), Levendig Uitgever, spelletjes- en activiteitenboek leeftijd 4-14 jaar.
De roep van de shoco / E grito di e shoco (2014), Levendig Uitgever i.s.m. Biblioteca Nacional Aruba. Het Arubaanse Kinderboekenweekgeschenk 2014 dat als omdraaiboek in het Papiamento en het Nederlands gelezen kan worden. Dit boek wordt tijdens het Arubaanse Kinderboekenfestival 2014 in november gratis verstrekt door alle deelnemende boekhandels op Aruba bij aankoop van een kinderboek en het wordt tevens aan de Arubaanse scholen geschonken.
[uit Antilliaans Dagblad van 18 oktober 2014]
RSS
Facebook
Twitter
