blog | werkgroep caraïbische letteren
1
 

Brokobaka

door Sandew Hira

Afgelopen weekend – zaterdag en zondag – had ik het gesprek met president Bouterse op Brokobaka. Vrijdag had ik mijn persconferentie. Op de vraag hoe ik me voelde, antwoordde ik dat ik een gevoel had dat ik niet goed kon duiden, maar leek op verdriet. Een gevoel alsof je van binnen huilt maar je weet niet waarom.

Hira en Bouterse

Sandew Hira en president Desi Bouterse op een boomstronk in Brokobaka.

Henk Amstelveen, een specialist op het gebied van pijnverwerking, legde me uit wat het zou kunnen zijn. Je hebt twee lagen van verwerking van pijn, legt hij uit. De eerste laag is je verstand. Je probeert met je hoofd te begrijpen wat er aan de hand is met je. Verder ben je bezig om de dagelijkse dingen te doen die horen in het leven. Je verstand leidt dan vervolgens je handelingen.

Maar er is een tweede laag: je onderbewustzijn. Die verwerkt de emoties op een manier waar jij geen greep op hebt. Het heeft zijn eigen logica en volgt zijn eigen weg. In die laag is het mogelijk dat op dit cruciale moment je gevoelens over je ouders en je broers een weg vinden en zich uiten in emoties van verdriet, zonder dat je er greep op hebt.
Amstelveen zou best eens gelijk kunnen hebben. Na het gesprek met hem en anderen voelde ik me een stuk beter en opgelucht. Dat gevoel van verdriet was verdwenen.

Mijn vrouw en ik logeerden niet in Brokobaka maar in Berg en Dal. Daar hadden we een cabin gehuurd van waaruit we zaterdag en zondag naar Brokobaka gingen.
Zaterdag kwamen we rond 12.00 uur aan in Brokobaka. Als we de hut naderen waar Bouterse ons zou ontvangen, groeit toch de spanning in mijn lichaam. Als ik Amstelveens redenering zou volgen, weet ik niet of op dat moment mijn onderbewustzijn of mijn hoofd de overhand zal hebben.

We stapten uit de auto en liepen de hut binnen. Ik stak mijn hand uit naar president Bouterse die me ontving met een hartelijke handdruk en warme woorden van welkom. Het leek alsof een last van mijn schouders viel omdat er geen spanning was. We kregen wat te drinken en spraken over koetjes en kalfjes. De president stelde voor om een wandeling te maken door het bos. Brokobaka ligt in de jungle. Tijdens de wandeling legde hij me uit hoe het bos werkt. Hij vertelt over de bomen, de planten en het fruit. Op een bepaald moment gingen we op een boomstronk zitten om te praten over hoe we het gesprek zouden gaan voeren.

Hij vertelde hoe 8 december op hem en de gemeenschap al jaren drukt en hij blij is dat er nu een initiatief is gekomen naar waarheidsvinding waar hij graag aan wil meewerken omdat het niet politiek gekleurd is, maar echt gericht op waarheidsvinding. Hij wil meewerken om alle processen van geweld inclusief 8 december tot de bodem uit te zoeken.
Ik zei dat ik verwacht dat we van mening zullen kunnen verschillen in onze analyse en beoordeling en die meningsverschillen ook zullen etaleren. Hij had er geen moeite mee.

Na een wandeling van anderhalf uur hebben we lunch gehad. De jonge en zeer professionele technici hadden intussen alles klaargezet voor de opname. Er werden drie camera’s gebruikt: één op mij gericht, één op de president en één voor een totaalshot. De regie was in een aparte afgedekte ruimte waar direct ook de eindmixage werd gedaan. In een andere afgedekte ruimte zaten mijn vrouw en de naaste medewerkers van de president om het gesprek via een scherm te volgen. We zaten onder een boom. De camera’s waren ingesteld en de cameramensen waren in de regie kamer, zodat in de hele omgeving alleen ik en de president er waren.
We hadden geen rekening gehouden met het feit dat we constant zouden worden lastig gevallen door vliegen en moesten regelmatig muggenspray gebruiken tijdens het gesprek.

We begonnen zaterdagmiddag en gingen door in de avonduren. We zaten onder een boom voor een kreek. In de avond werden enkele grote lampen werden aangezet en op de achtergrond achter de kreek werd een groot kampvuur aangestoken voor een mooier achtergrondbeeld.

Zondag zijn we ’s ochtends begonnen en hebben ’s middag afgerond. We hebben in totaal acht uur gesproken. Tijdens het gesprek viel me op dat de president wel algemene feiten kende uit het verleden, maar dat hij zich sommige belangrijke details niet goed kon herinneren. Tijdens de lunch zaten we aan tafel met zijn naaste medewerkers die al vanaf het begin met hem optrekken. Zij brachten dan belangrijke details naar boven en konden zijn geheugen weer opfrissen. Eén van die medewerkers, Kenneth Slooten, heeft een encyclopedisch geheugen, en wist alle belangrijke data en handelingen die gepleegd werden. Een andere belangrijke geheugenbank is Melvin Linscheer, directeur Nationale Veiligheid. Hij kende de rapporten van de inlichtingendienst. Hun bijdragen tijdens de lunch waren zo wezenlijk, dat ik de president voorstelde om hen bij het gesprek voor de camera te betrekken, zodat we hiermee zijn geheugen konden opfrissen tijdens het gesprek en de kwaliteit van de informatie konden vergroten.
Daarom is het gesprek niet uitsluitend een interview met de president geworden.

De eerste periode hebben we gesproken over hoe 8 december mij heeft beïnvloed en over het proces dat ik ben ingegaan. Daarna is hij van start gegaan met een beschrijving van hoe de coup is ontstaan. Het was geen uit de hand gelopen vakbondsconflict. Vanuit drie hoeken in het leger waren er besprekingen om de zaak vanuit het leger over te nemen.

Over 8 december gingen we heel tijd door. Het was een hard gesprek waarin hij volhield dat hij niemand heeft vermoord en waarin ik zijn verhaal onderwierp aan een kritische analyse. We werden het niet eens met elkaar. Ik had mijn twijfels. Zijn versie is dat hij niemand heeft vermoord. Als hij dat had gedaan, had hij geen enkele moeite om dat toe te geven en uit te leggen waarom hij dat gedaan heeft. Maar hij bleef erbij dat hij het niet heeft gedaan en droeg daar zijn informatie voor aan.

Zijn bijdrage heeft nieuwe richtingen voor het onderzoek geopend, waar niet eerder aan gedacht is en die mogelijk zijn versie van het verhaal kan bevestigen of ontkennen. Hij zou ook in zijn privé-archief duiken en materiaal beschikbaar stellen om zijn versie te staven.

De harde confrontatie tussen ons heeft de sfeer niet verpest. Integendeel. We hebben afgesproken dat hij zijn volledige medewerking zal blijven geven aan een nader diepgaand onderzoek om zijn versie te toetsen aan een breed scala aan getuigenissen.
We zijn toen doorgegaan naar de Binnenlandse Oorlog.

Dit is niet mijn laatste gesprek met de president. Hij wil net als ik dat de zaak tot de bodem wordt uitgezocht en bronnen die niet eerder geraadpleegd zijn, bij het onderzoek betrekken.

Vandaag begint ons team in het Nationaal Archief met het uittypen van de banden. In de loop van de week zal ik een commentaar schrijven op ons gesprek en de implicaties hiervan voor ons verdere onderzoek bespreken.
Volgende week dinsdag 8 december om 09.30 uur zal ik de transcriptie en CD-rom van alle afleveringen aanbieden aan de voorzitter van DNA, Jennifer Geerlings-Simons. Aansluitend zal ik bij Residence Inn op een persconferentie inhoudelijk ingaan op het gesprek.
Dinsdagavond zal de STVS beginnen om het gesprek uit te zenden in een serie afleveringen.

Het gesprek is anders gelopen dan ik dacht en beter dan ik had gehoopt. Het is uitgebreider en diepgaander geworden dan ik gedacht en gehoopt had. Het bevat soms schokkende inzichten. En het heeft de deur geopend naar een grotere en intensievere betrokkenheid van de president en zijn netwerken om bronnen aan te boren voor waarheidsvinding die tot nu toe buiten beeld zijn geworden.

Het weekend is een groot succes geworden, ondanks mijn eerdere twijfels over wat de uitkomst zou kunnen zijn. Het heeft een nieuwe dimensie gebracht in het onderzoek dat de komende maanden met volle kracht verder zal gaan.

[van Starnieuws, 30 november 2015]

1 comment to “Brokobaka”

  • BROKOBAKA/HIRA’S VERRAAD AAN HET RECHT
    OP LEVEN EN VRIJWARING VAN FOLTERING

    In zijn column: ”Brokobaka” [1] beschrijft econoom, journalist,
    columnist en onderzoeker Sandew Hira zijn ontmoeting met
    president Bouterse, hoofdverdachte Decembermoorden
    en werpt alvast een licht op zijn met Bouterse gevoerde
    gesprekken.
    Een beschrijving van een pleidooi voor straffeloosheid:

    Hira’s ontmoeting met hoofdverdachte in het Decembermoorden
    proces, de huidige president D. Bouterse in diens buitenverblijf
    ”Brokobaka” en de aansluitende gesprekken tussen hen, is de trieste
    finale van zijn beduimelde project ”Getuigenis van President
    Bouterse”, met als doel: straffeloosheid voor [oorlogs] misdaden en
    misdaden tegen de menselijkheid.

    Op bijna gezellige manier beschrijft Hira zijn tocht naar Brokobaka
    en aansluitend de ontmoeting
    met ex-dictator en legerbevelhebber D. Bouterse, hoofd verantwoordelijke
    voor de foltering en buitengerechtelijke executie van 15 vooraanstaande critici op zijn regime in 1982 [Decembermoorden], waaronder de BROER van Sandew Hira
    [nom de plume voor Dew Baboeram], advocaat John Baboeram.

    In Hira’s eigen woorden:

    ”We stapten uit de auto en liepen de hut binnen. Ik stak mijn hand uit naar president Bouterse die me ontving met een hartelijke handdruk en warme woorden van welkom. Het leek alsof een last van mijn schouders viel omdat er geen spanning was. We kregen wat te drinken en spraken over koetjes en kalfjes. De president stelde voor om een wandeling te maken door het bos. Brokobaka ligt in de jungle. Tijdens de wandeling legde hij me uit hoe het bos werkt. Hij vertelt over de bomen, de planten en het fruit. Op een bepaald moment gingen we op een boomstronk zitten om te praten over hoe we het gesprek zouden gaan voeren. ” [2]

    Hoe men vanuit psychologisch oogpunt het gesprek kan aangaan
    met de hoofdverdachte van de foltering/executie van zijn broer is een ding
    en dat laat ik graag bij Hira.

    Wat mij bezighoudt en funest is voor het democratische proces in
    Suriname, is de straffeloosheid, die Hira met zijn ”Project Getuigenis
    van President Bouterse” promoot en de schaamteloze gezelligheid, waarmee
    hij in deze column hun ”samenzijn” beschrijft.

    Nog zo’n voorbeeld

    ”De harde confrontatie tussen ons heeft de sfeer niet verpest. Integendeel. We hebben afgesproken dat hij zijn volledige medewerking zal blijven geven aan een nader diepgaand onderzoek om zijn versie te toetsen aan een breed scala aan getuigenissen.
    We zijn toen doorgegaan naar de Binnenlandse Oorlog.” [3]

    Tsja
    ”De harde confrontatie tussen ons heeft de sfeer niet verpest. Integendeel” [4]

    Bijna hilarisch, als het in een film is.
    Helaas is het de bittere werkelijkheid.

    STRAFFELOOSHEID

    Hira is afgestapt van de gerechtelijke procedure ter vervolging van de
    Decembermoorden en wil nu, via een op een gesprekken met president
    D. Bouterse [mee beluisterd door zijn vrouw en medewerkers van de
    president] een Getuigenis van Bouterse loskrijgen over, ”de gebeurtenissen
    waarbij Bouterse betrokken geweest is en waarbij geweld een bepalende factor geweest is. [5]

    A Testimony
    Just like that

    Afstappen van het model gerechtelijke vervolging, die eerst de nek was
    omgedraaid door de aanname van de amnestiewet [6] en nu nog eens
    versterkt door Hira’s hulpvaardigheid bij straffeloosheid.

    DECEMBERMOORDEN, MOIWANA EN ANDERE [OORLOGS]
    MISDADEN

    Want een ding moge duidelijk zijn.
    Of het nu de Decembermoorden, de massaslachting door het Surinaamse leger in
    Moiwana tijdens
    de Binnenlandse Oorlog of de misdaden van het Jungle Commando
    in diezelfde Binnenlandse Oorlog betreft, of de voor de Decembermoorden
    door het militaire regime gepleegde misdrijven, de verantwoordelijken
    moeten via een rechtszaak vervolgd worden.

    Alle ”getuigenissen”, een op een gesprekken, ”samenkomsten” of
    onderonsjes, zijn uit den boze!

    Het gaat hier niet om het stelen van een fiets, maar om foltering,
    buitengerechtelijke executies, massamoord, gewelddadige arrestaties,
    het vernietigen van de vrije pers [dat was het in brand schieten van radiostations
    en krante redacties tijdens de arrestaties en executies van de 8 Decemberslachtoffers].

    Dat moet juridisch vervolgd worden, verantwoordelijken na een eerlijk proces
    veroordeeld worden.

    Zo gaat dat in een rechtsstaat.

    Al het andere is het promoten van straffeloosheid.

    DE HIRA AND BOUTERSE SHOW
    DIVERSIONARY TACTICS/ELLENLANGE BESCHOUWINGEN
    EN INTIMIDATIE/ LASTER JEGENS CRITICI
    HIRA DE ZELFVERKLAARDE ”NATIONALE VERZOENER”

    Onder diversionary tactics wordt verstaan het gebruiken van allerhande
    trucs om de aandacht af te leiden van waar het werkelijk om gaat.
    Zijn Straffeloosheidsproject of te wel ”De Hira and Bouterse show”
    En daar is Hira goed in!

    DIVERSIONARY TACTICS/ELLENLANGE BESCHOUWINGEN
    IN HIRA’S ”PERSCONFERENTIES”

    Ellenlange uitweidingen in zijn ”persconferenties” over alle mogelijke
    zaken, die niet direct met zijn straffeloosheidsproject te maken
    hebben EN intimidatie/laster tegenover critici, die WEL berechting
    van de Decembermoorden/verantwoordelijken en anderen voorop
    blijven stellen IN EEN RECHTSZAAL, GEEN GELEUTER IN
    ACHTERKAMERTJES OF GESPREKKEN BIJ HET KAMPVUUR! [7]

    DIVERSIONARY TACTICS/LASTER EN INTIMIDATIE
    JEGENS CRITICI

    Zo gaf hij advocaat Essed, die hem wilde waarschuwen voor
    het gevaarlijke pad, dat hij bewandelt in zijn encaillanering met
    iemand als president Bouterse [8], aan bij de veiligheidsdienst. [9]
    Theo Para, voorvechter voor de berechting van de Decembermoorden
    van het eerste uur, die Hira terecht bekritiseerde, werd ervan beschuldigd,
    samen met anderen, een ”coup” tegen Bram Behr [radicaal links
    activist en criticus militair regime, Decembermoorden
    slachtoffer] te hebben beraamd [10] en wat dies meer zij.

    Ook suggereert hij sluw, dat zijn critici slechts gericht zijn op de vervolging
    van slachtoffers van de Decembermoorden en Moiwana, maar het eventueel
    aan krijgsgevangen genomen militairen aangedane onrecht, door
    het Junglecommando gepleegd, negeren.

    Iets wat pertinente nonsens is.
    Ik, een van Hira’s critici en ik weet ook anderen, staan voor vervolging
    van ALLE misdaden, door welke partij ook gepleegd in de aanloop tot en tijdens de militaire
    periode [ruim genomen 1980-1992, toen Bouterse als bevelhebber van het
    toneel verdween], met de Binnenlandse Oorlog dus meegerekend.

    DIVERSIONARY TACTICS
    NATIONALE VERZOENER/HIRA GOOIT ALLES OP EEN HOOP

    Maar Hira benoemt zichzelf tot een soort Nationale Verzoener, door
    bijeenkomsten te willen beleggen of te beleggen met nabestaanden
    van slachtoffers, van welke partij ook [hij heeft dat in
    ieder geval gedaan met nabestaanden van militaire slachtoffers tijdens
    de Binnenlandse oorlog], of getuigenissen te verzamelen over
    ”al het geweld in de aanloop tot 1980, daarna”

    Zoals hij dat formuleert in zijn ”Project de Getuigenis van
    President Bouterse”

    ”De Getuigenis is een traject om de Surinaamse gemeenschap in staat te stellen om traumatische gebeurtenissen met betrekking tot geweld in de aanloop naar 25 februari 1980 en daarna te verwerken.” [11]

    Ziet u, lezer, hoe sluw deze man is.
    Hij leidt met zijn formulering ”De Surinaamse Gemeenschap”, de
    aandacht af van BERECHTING VAN VERANTWOORDELIJKEN voor mensenrechtenschendingen,
    oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid!

    Door het Project zo te presenteren en alleen maar de PRATEN met Bouterse
    en in dat verlengde, zoveel mogelijk nabestaanden en slachtoffers van
    het ”geweld” in het algemeen, te willen horen en/of te laten getuigen,
    psychologiseert hij deze periode [als niet deskundige bovendien] en,
    wat erger is, depolitiseeert hij deze en laat hij er oorlogsmisdadigers
    en misdadigers tegen de menselijkheid mee wegkomen.

    MISDADEN TEGEN DE MENSELIJKHEID/[OORLOGS]
    MISDADEN/MENSENRECHTENSCHENDINGEN

    Het gaat hier niet om het stelen van een TV of een fiets:
    Het gaat hier om oorlogsmisdaden, mensenrechtenschendingen,
    misdaden tegen de menselijkheid.

    Misdaden, die strafrechtelijk vervolgd dienen te worden en niet
    kunnen worden afgedaan met ”gesprekken” met hoofdverdachten
    of ”samenkomsten” met nabestaanden.

    Zulke strapatzen leiden niet tot Nationale Verzoening, maar laten
    de verdeeldheid en bitterheid alleen maar groeien.

    Daarnaast:
    Het is een principe van gerechtigheid, dat verdachten van ernstige
    misdaden een gang naar de rechter maken.

    Daarom noemde ik Hira in de titel van dit stuk ook
    een verrader van het recht op leven en vrijwaring van foltering.

    Het recht op leven en vrijwaring van foltering is een van de
    grondregels van menselijkheid en beschaving.
    Schending hiervan fundamenteel verwerpelijk.

    Niet voor niets worden het recht op leven en vrijwaring van foltering
    in het Internationaal Recht beschouwd als niet opschortbare
    rechten, ook niet bij oorlog of noodtoestand. [12]

    Het verkondigen van straffeloosheid voor de schending van
    die rechten, door de berechting van de Decembermoorden
    te willen omzetten in een een op een ”getuigenis” conversatie
    tussen in casu Hira en Bouterse [13], is verraad aan de diepste
    beginselen van menselijkheid.

    Dit ook nog eens brengen in een gezellig verslag van een uitstapje
    naar Brokobaka en benadrukken, dat de sfeer ook in een
    ”harde confrontatie” tussen Hira en Bouterse ”niet is
    verpest. Integendeel” [14], vind ik schokkend.

    Ik wacht de resultaten van het eindrapport, dat Hira op 8 December
    [hoe smakeloos, de doodsdag/nacht van 15 critici tegen Bouterse, waaronder
    zijn eigen broer!] aan de voorzitter van de Nationale Assemblee Suriname [het Parlement dus], zal presenteren, af.
    En zal het zeker becommentarieren.

    TENSLOTTE

    Laat Hira maar doorgaan met zijn vernietiging van fundamentele rechten.
    Het zal hem, noch zijn nieuwe contacten/bondgenoten, of wat ze ook
    mogen zijn [Bouterse en co] baten.

    Hun misdaden zijn internationaal uitgebreid gedocumenteerd [15] en
    niet vergeten!

    En de strijd voor bestraffing van de boosdoeners gaat door!

    RECHT EN WAARHEID MAKEN VRIJ!

    Astrid Essed

    NOTEN

    [1]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/32543

    [2]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/32543

    [3]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/32543

    [4]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/32543

    [5]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/30299

    [6]

    http://nos.nl/artikel/359161-suriname-neemt-amnestiewet-aan.html

    [7]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/32543

    [8]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/30720

    [9]

    http://www.iisr.nl/tekst-persconferentie-sandew-hira-15-augustus-2015/

    [10]

    http://www.iisr.nl/tekst-persconferentie-sandew-hira-17-oktober-2015/

    [11]

    http://www.iisr.nl/category/projecten/testimony/

    [12]

    https://www.amnesty.nl/mensenrechten/encyclopedie/niet-opschortbare-rechten

    [13]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/30299

    [14]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/32543

    [15]

    http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/31833

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter