Boycot het Taalunie-feestje
door Marc van Oostendorp
Vroeger moest ik weleens glimlachen om de Taalunie, die overheidsorganisatie die eigenlijk voor het Nederlands moet zorgen maar die vooral praatjes verkoopt. Die sinds een paar jaar aan de hoofd een man heeft die er trots op is dat hij manager is, omdat je dan tenminste geen inhoudelijke kennis nodig hebt en je lekker fris tegen de zaken aan kunt kijken. Een man die twee jaar geleden ‘het debat over taal gaat aanjagen’ en nog steeds naar het vliegwiel zoekt.
Het lachen is me sinds kort vergaan. De Taalunie doet niet langer alleen onzinnige dingen met zijn geld. Ze is bezig schade toe te brengen aan onze taal. Zoals deze week blijkt gaat het zo ongeveer alle kernactiviteiten afschaffen. Wat doorgaat: het zichzelf zelfgenoegzaam in duur propagandamateriaal feliciteren
Gratis
Want terwijl de organisatie in het najaar het zoveelste dure en onzinnige festival organiseert ter eer en glorie van het nieuwe Groene Boekje, slaat ze tegelijkertijd de bijl in het budget waar ze echt iets kan betekenen: het onderwijs.
De propagandamachine draait al langer: de Taalunie geeft zijn geld vooral graag uit aan PR en reclame voor de eigen winkel. Aan een online magazine. Aan dure door de baas van de Taalunie ingesproken YouTube-filmpjes (sinds november al meer dan 140 keer bekeken!) Aan gratis op scholen verspreide boekjes.
Ravage
Waarom moet een overheidsorganisatie zoveel reclame maken voor zichzelf? Omdat ze geen zin heeft in het saaie ondankbare werk dat ze eigenlijk zou moeten doen.
De Taalunie is een Vlaams-Nederlandse overheidsorganisatie [met Suriname als geassocieerd lid – red. CU]. Ze voert het beleid op het gebied van taal en literatuur uit. Dat is natuurlijk saai, en zo hoort het ook. Het meeste werk is bovendien overbodig – een commissie iedere tien jaar het Groene Boekje opnieuw laten bekijken, vergaderen, rapporten uitbrengen over dat het zo goed gaat met het Nederlands, vergaderen. Ook dat hoort allemaal nu eenmaal zo.
Ongemoeid
Eén activiteit is nuttig: het onderwijs Nederlands in het buitenland ondersteunen. Als je iets aan het Nederlands wil doen – ik zeg niet dat je dat moet willen, je kunt het ook laten, maar schaf de Taalunie dan af – dan is het dat: zorgen dat er ook in het buitenland geleerden en tolken en vertalers zijn die onze taal beheersen. Het is in ieder geval nuttiger dan het eindeloos produceren van brochures en folders en krantjes en YouTube-kanalen waar niemand naar kijkt.
Maar sinds kort moet er kennelijk (extra) bezuinigd worden. En waar moet dat geld vandaan komen? Als het aan de Taalunie ligt, aan de kerntaak. De boekjes en brochures en het YouTube-kanaal moeten kennelijk ongemoeid blijven. Ik schreef een tijdje geleden al over een van de onzalige bezuinigingsmaatregelen: er gaat een grote klap worden uitgebracht aan het Nederlands in Indonesië. Inmiddels is duidelijk geworden dat de ravage veel groter is. De Taalunie heeft eigenhandig besloten dat het Nederlands in het buitenland een overbodige luxe is.
Rompslomp
Waarom zouden al die Roemenen en Portugezen ook Nederlands moeten leren! Wij doceren hun taal toch ook niet meer!
Ook de ooit fameuze, inspirerende, zomerscholen waar getalenteerde buitenlandse studenten intensief contact kunnen maken met onze taal en cultuur moeten gesloten worden, en de subsidiekraan wordt eveneens dichtgedraaid voor leraren Nederlands in den vreemde – die kregen een toelage van de Taalunie wanneer de salarissen van de lokale universiteit te laag waren om van te leven.
De Taalunie is het afgelopen jaar bezig geweest met een charmeoffensief. Tegen allerlei partijen vertelden ze dat ze reuzegraag wilden gaan luisteren. Voorbij waren de tijden dat de Taalunie, dat goed gesubsidieerde overheidsorgaan, probeerde vooral in zijn eentje de dienst uit te maken, particuliere initiatieven op taalgebied vooral zo snel mogelijk probeerde weg te drukken en te verstikken onder folders en brochures en festivals. De Taalunie waar vrijwel iedere taalliefhebber zo afkerig van was, daar kwam een einde aan. In plaats daarvan kwam een Taalunie die er juist was vóór ons allemaal.
Wanvertoning
Maar nu zijn we dus weer terug bij af. De Taalunie heeft zich weer laten kennen als de onbetrouwbare partner die ze in de ogen van velen die zich inzetten voor onze taal en literatuur altijd is geweest.
Over deze keuzes is met niemand overlegd; ze worden aan het vakgebied, dat zo zijn best heeft gedaan mee te werken opgelegd. Daarom is zelfs de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, doorgaans een keurige club van aardige dames en heren, inmiddels boos. Die vereniging, die het onderwijs Nederlands in het buitenland aan het hart gaat en trouwens zelf ook met bezuinigingen te maken krijgt die het geduldig ondergaat, heeft gisteren een brandbrief gestuurd aan de Taalunie over deze kwestie omdat ze nooit zijn gehoord.
Keurslager
Ik weet dat er veel gezwegen wordt, dat er veel verborgen onvrede is over de Taalunie. Mensen uiten die niet omdat de Taalunie nu eenmaal een beetje geld heeft in ons arme wereld. Ik zou hopen dat die onvrede nu eens naar buiten komt, dat we ons organiseren, en onze stem laten horen.
Wat zal dat een treurige ‘week van de Nederlandse taal’ worden, die de Taalunie in oktober wil organiseren, alsof de Partij van de Dieren een week van de keurslager zou organiseren, of Halbe Zijlstra een Week van het Experimentele Toneel maakte. Het werk aan het Nederlands wordt de nek omgedraaid, het feestje gaat door. Iedereen die een knip voor de neus waard is, zou die wanvertoning moeten boycotten.
.
[van Neder-L, 24 april 2015]
RSS
Facebook
Twitter
